شهلا سهرابی صمیره

پیش نیاز هرگونه توسعه ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی احساس امنیت است. آگاهی از احساس امنیت ساکنان یک جامعه نقش مؤثری در شناخت چالش ها و ارائه ی راهبردهای توسعه ای در آن جامعه دارد. یکی از مهم ترین مواردی که توسعه یافتگی را تحت تأثیر قرار می دهد، امکان دسترسی زنان مانند مردان به احساس امنیت است. این امر برای زنان سرپرست خانوار در جامعه محسوس تر است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه ی عوامل اقتصادی- اجتماعی با احساس امنیت (در هشت بعد امنیت جانی، مالی، فرهنگی، حقوقی، نوامیس، اخلاقی، احساسی و عاطفی) در میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش اداره ی کل بهزیستی شهرستان رامهرمز به انجام رسید. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی زنان تحت پوشش اداره ی کل بهزیستی شهرستان رامهرمز بودند که با فرمول کوکران 224 زن سرپرست خانوار به عنوان حجم نمونه و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته های پژوهش بین میزان تحصیلات، نگرش به پوشش، میزان درآمد، حمایت اجتماعی، علت سرپرستی و احساس امنیت رابطه نشان می دهد. سه متغیر میزان تحصیلات، درآمد و حمایت اجتماعی 14% واریانس متغیر وابسته احساس امنیت زنان را تبیین نمودند. با پذیرش نقش این سه متغیر در توانمندی زنان سرپرست خانوار، به دست می آید که توانمندسازى زنان، سبب بالا رفتن اعتماد به نفس، کسب یک هویت مستقل، بهبود وضعیت اجتماعى آنها و در نهایت احساس امنیت بیشتر در ایشان می شود که کل جامعه از آن منتفع خواهد شد.

سالمندان به علت تغییرات زیستی، روانی و اجتماعی مرتبط با سن درطی فرآیند پیری، تحولات اساسی را در ساختار زندگی فردی و اجتماعی شان تجربه می کنند که در صورت فقدان برنامه ریزی برای این مرحله از عمر، سالمندان و جامعه با وضعیت کمابیش مساله سازی مواجه خواهند شد. مطالعه حاضر پژوهشی کیفی است که با هدف مطالعه راهبردهای مقابله ای سالمندان در مواجهه با تغییرات رخ داده سنی در آنان صورت گرفته است. دراین راستا با کاربست روش نظریه ی زمینه ای و تکنیک مصاحبه عمیق به مطالعه راهبردهای مقابله ای در 19 سالمند زن و مرد در بازه سنی 60 تا 90 سال پرداخته ایم. نتایج مطالعه نشان می دهد که گذار از سالمندی، تلاش برای بقاء مهم ترین مقوله و معنای بین ذهنیتی در سالمندان برای مقابله با تغییرات رخ داده سنی در آنان است. یعنی پیش فرض اساسی برای سالمندان در این منطقه، تطبیق یا خودتنظیمی شخصی هم در سطح زیستی و هم روانشناختی و هم اجتماعی با به کارگیری راهبردهای مقابله ای از قبیل تعامل مدبرانه یا بازاندیشانه با شرایط و خودحمایتی پرهیزی و انتخاب سبک زندگی سالم جهت مواجهه با محدودیت های زندگی سالمندی، ضعف شبکه حمایتی و  فرسودگی روانی است. 

هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران با تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی، قوم گرایی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رخدادهای سیاسی و رسانه های اجتماعی و فضای مجازی) را مورد سنجش قرار داده است.از ضریب آلفای کرونباخ (برابر با 0.798) نیز برای محاسبه سازگاری درونی گویه های مربوط به هر شاخص و به عبارتی پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان، قوم گرایی، توانایی تبیین 2/43%، مراسم مذهبی، توانایی تبیین 3/38%، رسانه های اجتماعی و فضای مجازی، توانایی تبیین 7/21% و رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت.

هدف این پژوهش تحلیل جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 است، که با استفاده روش پیمایش نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه از متخصصین و مسؤلین(50 نفر شامل استاندار، فرماندار، شهردار، نماینده مجلس) که از طریق نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب گردیدند، وگروه دوم که شامل کلیه شهروندان مرد و زن واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود. با توجه به میزان جمعیت ساکن در اندیمشک(135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران به تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی و قوم گرایی) را مورد سنجش قرار داده بود. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه مسئولین با توجه به مقدار ضریب بتا استاندارد شده می توان گفت گروه های قومی با ضریب بتا 578/0 رابطه معنیدار بیشتری را نسبت به اجتماعات مذهبی با ضریب بتا 506/0 با انسجام اجتماعی دارد. از دیدگاه شهروندان، گروه های قومی با ضریب بتا 484/0 رابطه معنیدار بیشتری را نسبت به اجتماعات مذهبی با ضریب بتا 451/0 با انسجام اجتماعی دارد. هرچه میزان قومگرایی بیشتر باشد به همان اندازه تمایل به یک آسیب خاص وجود دارد لذا این متغیر با توجه به زمینه تأثیر گذاری آن باید تعدیل شود هرچند در این تحقیق به افزایش درجه انسجام در مناطق شهری اندیمشک کمک می کند به هر طریق نیازمند تحقیق بیشتر می باشد تا کارکردها و دژکارکردهای آن مشخص شود.