محمدرضا امیری فهلیانی

به هر میزان که رضایت گردشگر و توقعات و انتظارات هنجارمند گردشگران تأمین شود به همان میزان جذب گردشگر و توسعه گردشگری محقق میشود. هدف کلی این پژوهش تحلیل و بررسی میزان رضایتمندی گردشگران وارد شده به شهر نورآباد فارس میباشد. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و جمع آوری داده ها مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تهیه پرسشنامه از گردشگران وارد شده به شهر نورآباد می باشد و به منظور سنجش داده ها و ارزیابی میزان رضایتمندی افراد پاسخگو از 16 فاکتور در مدل کانو در قالب تحلیل سه دسته از نیازهای اساسی، عملکردی و هیجانی مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری شامل 381 گردشگر که به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند و نتیجه بدست آمده از تحقیق حاکی از آن است که گردشگران از بازید از شهر نورآباد در زمینه تأمین نیازهای هیجانی خود همچون وجود حس مهمان وازی مردم با ضریب 746% بیشترین رضایتمندی را داشتهاند. همچنین کمترین رضایت گردشگران از وضعیت گردشگری مربوط به تأمین نیازمندیهای اساسی آنان مثل کیفیت امکانات اقامتگاه با ضریب رضایت 411% و رفع نیازهای عملکردی همچون رعایت قوانین و مقررات رانندگی با ضریب رضایت 453% بوده است.

امروزه تحلیل پراکنش مکانی، ویژگی های ساختاری شهرها و نیز مدل سازی و پیش بینی تغییرات زمانی - مکانی آن ها به یکی از مهم ترین موضوعات پژوهشی تبدیل شده است. پراکندگی شهری، یک نوع رشد نامطلوب شهری است که یکی از نگرانی های عمده برنامه ریزان و مدیران شهری می باشد. در دهه های اخیر، تجزیه و تحلیل رشد شهری از دیدگاه های مختلف به دلایل بسیاری به یک عملیات اساسا ضروری تبدیل شده است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی سعی دربررسی تاثیرات پراکندگی شهری بر میزان برخورداری نواحی از خدمات شهری دارد. بدین منظور با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس و آنتروپی شانون به ارزیابی و برخورداری این محلات از خدمات شهری پرداخته و از مدل هلدرن برای بیان درصد رشد نامتوازن و یا متوازن استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی ازآن است که اختلافات فاحشی از نظر میزان برخورداری از امکانات بین محلات شهر نورآباد مشاهده می شود. به طوری که محلات مرکزی شهر یعنی محله یک با نمره 622/0 و محله دو از ناحیه دوم شهری با نمره 517/0 که دارای شکلی متمرکز است در سطح برخوردار قرار می گیرند، در صورتی که محلات اسکان عشایر و دوراهی مثل محله پنجم که از مرکز شهر فاصله گرفته با نمره 268/0 در رده محروم از امکانات و خدمات شهری قرار دارند. به عبارتی نوعی عدم تعادل بین محلات و نواحی مختلف شهر از نظر دسترسی به خدمات متفاوت وجود دارد. و بیشترین سطح برخورداری شامل محلات متراکم و مرکزی شهر می باشد. و کمترین امکانات در محلات پراکنده ی شهری مشاهده می شوند.

زمینه و هدف: گسترش موفقیت آمیز یک بیماری عفونی که از فردی به فرد دیگر منتقل می شود به عوامل زیادی وابسته است. درک رفتار بشر از دیرباز به عنوان یکی از کلیدهای درک شیوع بیماری های واگیردار شناخته شده است. جغرافیای رفتاری یک رویکرد در جغرافیای انسانی است که از روش ها و مفروضات رفتارگرایی برای تعیین فرایندهای شناختی درگیر در درک فرد یا واکنش به محیط خود استفاده می کند. این علم به مطالعه فرایندهای شناختی با واکنش به محیط، از طریق رفتارگرایی می پردازد.روش بررسی: در این مطالعه ما برانیم با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی عوامل کلیدی جغرافیای رفتاری در وضعیت آینده ی بیماری های واگیردار در شهرهای ایران با مطالعه موردی شهر نورآباد بپردازیم.  پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است. نیروهای پیشران با روش دلفی مشخص، و سپس این عوامل با ستفاده از نرم افزار (Mic Mac) براساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت بندی و حیاتی ترین عوامل مشخص شده است.  یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است از بین این متغیرها، رفتار کنشی، تورم و فرهنگ معاشرت تاثیرگذارترین عوامل کلیدی جغرافیای رفتاری شهر نورآباد در مواجهه با بیماری های واگیردار می باشد همچنین فرصت های محدود اشتغال، عدم رعایت اصول بهداشتی توسط رانندگان وسایل نقلیه عمومی، ضعف سرمایه اجتماعی، عادی انگاری وضعیت موجود، در رتبه های بعدی و  دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم بوده اند.بنابراین با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت؛ حساسیت جمعیت و رفتار و ارتباطاتی که در فضای جغرافیایی توسط شهروندان صورت می پذیرد به طور مؤثری باعث انتقال عفونت و بیماری واگیردار می شود.

حقوق شهروندی حقوق اساسی غیرقابل انکاری است که برای زندگی بشر ضروری تلقی می شود. و یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در توسعه و رفاه اجتماع است و دلالت بر مجموعه ای از حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی دارد که افراد به سبب عضویت در یک دولت و ملت از آن برخوردار می شوند و توسط قانون از آن حقوق پاسداری و حمایت می گردد. در این مطالعه ما برانیم با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده ی بیماری های واگیردار که برآمده از حقوق شهروندی در شهرهای ایران با مطالعه موردی شهر نورآباد است و همچنین سناریوپردازی بپردازیم. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است. مطالعه حاضر با عملیاتی کردن چارچوب تاب آوری که برآمده از حقوق شهروندی است، یک رویکرد جامع را برای بهینه سازی برنامه های مهار و سیاست های کاهش با استفاده از متغیرهای موثر در تاب آوری اجتماعی شهرهای ایران در مواجهه با بیماری های واگیردار و کووید 19 با نمونه موردی شهر نورآباد فارس با رویکرد آینده پژوهی ارائه می-دهد. در ابتدا، با استفاده از روش دلفی و با نظرسنجی از کارشناسان حوزه شهری و بهداشتی 32 متغیر اولیه اثرگذار مرتبط شناسایی شد. در ادامه با مشارکت 35 خبرۀ مسائل شهری، نتایج در محیط نرم افزار میک مک تحلیل شد. در میان این عوامل با استفاده از این نرم افزار 10 عامل به مثابه عوامل کلیدی انتخاب شدند و مبنای تدوین سناریوها قرار گرفتند.همچنین یافته های پژوهش حاکی از آن است از بین این متغیرها، کلی و غیرشفاف بودن حقوق شهروندی، نابرابری اجتماعی، کمبود پزشکان، ضعف وحدت، تورم، بالا بودن هزینه مسکن، ضعف سرزندگی، ضعف حمایت، فقر، اعتماد اجتماعی تاثیرگذارترین عوامل کلیدی حقوق شهروندی بر شیوع بیماری های واگیردار و کووید 19 در شهرهای ایران با نمونه مورد مطالعه شهر نورآباد فارس می باشیم.

  امروزه صنعت گردشگری توانسته تغییرات شگرفی در فضای زندگی و چشم اندازهای جغرافیایی نواحی مختلف بوجود آورد و اثرات عمیقی در چهارچوب زندگی افراد و جوامع و کشورهای زیادی بر جای بگذارد و این وضعیت ما را مکلف می نماید با هدف دستیابی به سهم خود از ثمرات این صنعت از تمام توان و امکانات موجود بهره برداری نماییم.در این میان شهرستان ممسنی با توجه به پتانسیل های و جاذبه های طبیعی، تاریخی و مذهبی، توانمندی های فراوانی در زمینه توسعه صنعت گردشگری داشته که می توان صنعت گردشگری را یکی از عوامل موثر در فقرزدایی و توسعه اقتصادی اجتماعی روستاهای شهرستان منظور داشت. پژوهش حاضر با روش توصیفی- پیمایشی در روستاهای شهرستان ممسنی به انجام رسیده است. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگران و خانوارهای روستایی شهرستان ممسنی بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر برای گردشگران و120نفر برای خانوارهای روستایی به عنوان نمونه آماری تعیین و انتخاب شدند. و سپس با استفاده از روش مدیریت SWOT به تجزیه و تحلیل جامع در نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید ها در توسعه گردشگری روستایی در شهرستان ممسنی با استفاده از دیدگاه دو گروه گردشگران و خانوارها و ترکیبی از منابع داخلی و خارجی محیط زیست به تعیین مزایا و معایب گردشگری روستایی در این منطقه و همچنین فرصت ها و چالش های پیش روی توسعه گردشگری روستایی پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان مزیت ها (شامل نقاط قوت و فرصتها) با امتیاز40/3 و میزان محدودیت ها (نقاط ضعف و تهدید) با امتیاز08/3 می باشد. روستاهای شهرستان ممسنی علیرغم برخورداری از قوتها و فرصتها از جمله موقعیت جغرافیایی ، تنوع منابع و جاذبه های طبیعی و تاریخی، فرهنگی و چشم اندازهای زیبا و ... گرفتار ضعفها و تهدیدهای مختلفی همچون ، کمبود زیرساختهای گردشگری ، ضعف مدیریت ، تبلیغات و... می باشد.

طی دو قرن گذشته شهرها به سرعت در سراسر جهان تکثیر و گسترش یافته اند. شهرها منبع خلاقیت و فناوری و هم موتورهایی برای توسعه اقتصادی هستند. بااین حال، آن ها همچنین منبع فقر، نابرابری و خطرات بهداشتی محیط زیستی هستند. رشد سریع و برنامه ریزی نشده شهری اغلب با فقر، تخریب محیط زیست و تقاضای خدمات شهری همراه است که از ظرفیت خدمات دهی بالاتر می رود. این شرایط، سلامت انسان را در معرض خطر قرار می دهد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است. در این مطالعه ما به دنبال آنیم با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی عوامل مؤثر کلیدی محیط های شهری ایران هنگام مواجهه با بیماری های واگیردار و کووید-19 بپردازیم. مولفه های کلیدی با روش دلفی مشخص و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت بندی و حیاتی ترین عوامل مشخص شده است. در این روند، تعداد 33 متغیر کلی شناسایی شدند. نتایج حاکی از آن است که متغیرهای فقر، تورم، حاشیه نشینی، کمبود درآمد، نابرابری اجتماعی، نابرابری درآمدی، امنیت، مهاجرت، اشتغال، بیکاری در کلان شهر اهواز به عنوان مهم ترین متغیرهای مؤثر آسیب های اجتماعی بر شیوع بیماری های واگیردار و کرونا شناسایی شدند. در نهایت پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت آسیب های اجتماعی ناشی از بیماری های واگیردار ارائه شده که یکی از مهم ترین این پیشنهادها کمک مسئولین شهری برای جذب و توزیع امکانات بهداشتی و درمانی بخصوص در مناطق محروم و توزیع عادلانه امکانات در سطح این کلان شهر می باشد.

از زمان شکل گیری تمدن های انسانی تا سال1900 از هر هشت نفر، تنها یک نفر در مناطق شهری زندگی می کردند، اما در قرن حاضر، بیش از60 درصد از جمعیت جهان شهرنشین شده اند. علیرغم این رشد بی سابقهً شهرنشینی، پایدارى و سلامتى شهرها کاهش یافته و «کیفیت زندگی» ساکنان را تحت تأثیر قرار داده است. هدف از این پژوهش، شناسایی شاخص های پایداری شهری و بررسی میزان رضایتمندی شهروندان شهر نورآباد از سرزندگی محیط زندگی خودشان می باشد. پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و مطالعات میدانی (تهیه پرسشنامه) در محدوده ی 3 ناحیه از شهر نورآباد ممسنی انجام گرفته و فرضیه های تحقیق بوسیله تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار SPSS و با بهره گیری از آزمون های خی دو و باینومیال مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل شده از تحقیق نشان می دهد که میزان رضایتمندی شهروندان با توجه به خروجی آزمون خی دو در سطح پائینی قرار دارد و همچنین نسبت مشاهده شده در دسترسی به مراکزی چون فضای سبز و مراکز تفریحی و ورزشی پائین است. سرزندگی و پایداری شهری تنها می تواند محصول زنجیره ای از اقدامات منطقی، هماهنگ و        برنامه- محور باشد. از این رو تأمین آن منوط به در جریان داشتن این اندیشه در کلیه سلسله مراتب طرح ها و برنامه ریزی شهری است.

فعالیت گردشگری یک صنعت جهانی می باشد و به این ترتیب در معرض خطرات جهانی است. کووید 19 و گردشگری به طور پیچیده ای به هم مرتبط شده اند. گردشگران از آن دسته کسانی بودند که در مراحل آغازین شیوع بیماری، بیشترین آسیب را به خود دیده بودند. آن ها به ناقل این بیماری تبدیل شدند و درنهایت مسافرت و گردشگری خود قربانیان این بیماری شدند. در قرن بیست و یکم، دو عامل محرک تغییر در صنعت گردشگری، تغییرات آب وهوا و فوریت های بهداشت جهانی است. توجه سریع به این رویداد و آینده سفر و گردشگری در دنیایی که شیوع بیماری و همه گیری ها به طور فزاینده ای به دلیل افزایش سفر و سهولت دسترسی به مقاصد در سراسر جهان به طور فزاینده ای موردتوجه قرار می گیرد، لازم است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش دلفی و مشارکت 34 نفر متخصص نتایج در محیط نرم افزار میک مک تحلیل شد و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت بندی و حیاتی ترین عوامل مشخص، و برای شناسایی پیشران های کلیدی از نرم افزار (Micmac) استفاده شده است. نتایج نش ان می دهد از ب ین 36 متغیر م ؤثر کشف شده در وضعیت آینده گردشگری شیراز 10 متغیر به عنوان پیش ران حی اتی مش خص ش دند. نتایج حاکی از آن است که پیشران کلیدی عدم انتشار آمار بروز مبتلایان به کووید 19 با امتیاز 92، دارای بیشترین ضریب تأثیرگذاری بر دیگر متغیرها بوده است. همچنین پیشران های نبود برنامه واحد برای مقابله با این بحران، همکاری شهرداری برای نظارت بیشتر بر بهداشت اماکن و فضاهای عمومی، در دستور کار قرار دادن توسعه سیاست های شهر سالم به عنوان دیگر پیشران های کلیدی گردشگری و موانع بهبود وضعیت گردشگری در هنگام رخ دادن بیماری های واگیردار در کلان شهر شیراز شناسایی شدند.