اعظم سنجابی

این مقاله برگرفته از یک پژوهش وسیع تر در باب سرودهای ملی کشورهای جهان است. در این بخش از پژوهش، سرودهای ملی کشورهای اروپایی را در چارچوب الگوی لاکلا و موفه، رویکرد وندایک و برخی ابزارهای زبان شناختی مورد بررسی قرار می دهیم و می کوشیم به این پرسش ها پاسخ دهیم: دال های مرکزی سرودهای ملی هر کشور چیست؟ شباهت ها و تفاوت های ساختارهای زبانی در متون سرودهای ملی این کشورها کدام اند؟ به این منظور، ترجمة فارسی سرودهای ملی 30 کشور اروپایی را بررسی کرده ایم. در این تحلیل، از متن سرودهای ملی کشورهای اروپایی، 46 دال مرکزی که مورد توجه همة ملت هاست، استخراج کردیم. از میان دال های مرکزی به کاررفته در سرودهای ملّی کشورهای اروپایی جنگ، گذشته گرایی، وصف سرزمین، آزادی، اتحّاد، مناجات با خدا و آینده گرایی بیشترین فراوانی را دارند. ساختارهای زبانی این بررسی نشان می دهد استفاده از زمان حال به طور معناداری بیشتر از دو زمان گذشته و آینده است. 14 کشور اروپایی (46.66% کل کشورهای اروپایی) در سرودهای ملی شان بر تقابل و قطبیت «ما» درمقابل «آن ها» تأکید ویژه دارند و 16 کشور باقی مانده (53.33%) فقط از خود می گویند و قائل به غیریتی در مقابل آن نیستند. فراوانی واژه های ایجابی در (96.66% از سرودهای ملی کشورهای اروپایی) بیشتر از واژه های سلبی است. فرانسه تنها کشوری است که در آن فراوانی واژه های سلبی بیشتر از واژه های ایجابی است.

سرودهای ملّی به عنوان متونی برساخته و نمادین از رویکردها و کانون های توجّه کشورها همواره قابل تأمل و بررسی بوده و هستند. این تحقیق برآن است تا به سرود ملّی از منظر زبانشناختی در چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان و نظریه ی گفتمان (تلفیقی از ابزارهای رویکرد ون دایک و نظریه ی لاکلاوموف) بپردازد. در این پژوهش می کوشیم به پرسش های زیر پاسخ دهیم : دال های مرکزی سرود ملّی هر کشور چیست؟ شباهت ها و تفاوت های ساختارهای زبانی در سرودهای ملّی این کشورها کدامند؟ به این منظور ترجمه ی فارسی سرودهای ملّی 48 کشور آسیایی و نیز 5 کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحّد بررسی می شود. در این تحلیل از سرودهای ملّی کشورهای آسیایی، 62 دال مرکزی که مورد توجّه همه ی ملّت هاست استخراج شد. ساختارهای زبانی این بررسی نشان می دهد که استفاده از زمان حال(%97) به طور معناداری بیشتر از دو زمان آینده(%65) و گذشته(%59) است. 12 کشور آسیایی (%25) در سرودهای ملّی شان بر تقابل و قطبیت «ما» در مقابل «آن ها» تأکید ویژه دارند و 36 کشور باقیمانده (%75) فقط از خود می گویند و قائل به غیریتی در مقابل آن نیستند. فراوانی واژه های ایجابی در (%93) بیشتر از واژه های سلبی است. کاربرد واژه های سلبی در کشورهای توسعه یافته بسیار کمتر از سایر کشورهاست. از میان اعضای دائم شورای امنیت، سرود ملّی کشور روسیه از بیشترین شباهت های زبانی با سایر سرودهای کشورهای آسیایی برخوردار است و بیشترین واگرایی را از سرود سایر اعضای شورای امنیت داراست.

سرودهای ملّی به عنوان متونی برساخته و نمادین از رویکردها و کانون های توجّه کشورها همواره از منظرهای مختلف قابل تأمل و بررسی هستند. این پژوهش برآن است تا به سرود ملّی در چارچوب الگوی لاکلاو و موفه، رویکرد وندایک و برخی ابزارهای زبان-شناختی بپردازد و می کوشد به پرسش های زیر پاسخ دهد: دال های مرکزی سرودهای ملّی کشورها کدامند؟ چه رابطه ا ی میان درجه ی توسعه یافتگی کشورها و مفاهیم مندرج در سرودهای ملّی وجود دارد؟ شباهت ها و تفاوت های یافته های زبانشناختی گفتمانی در متون سرودهای ملّی کشورهای مورد بررسی کدامند؟ به این منظور سرودهای ملّی 114 کشور از 5 قارّه ی جهان بررسی شد. از میان دال های مرکزی به کاررفته در سرودهای ملّی کشورهای توسعه یافته جنگ،مناجات با خدا،آزادی،آینده-گرایی،گذشته گرایی و وصف طبیعت سرزمین بیشترین فراوانی را دارند. در سرودهای ملّی کشورهای درحال توسعه،دال های مرکزی جنگ،آزادی،آینده گرایی،گذشته گرایی،اتّحاد،صلح و برقراری آشتی و وصف طبیعت سرزمین پرکاربردترین دال های مرکزی هستند. در سرودهای ملّی کشورهای کمترتوسعه یافته دال های مرکزی جنگ،آزادی،آینده گرایی،اتحّاد،صلح و برقراری آشتی،گذشته گرایی و نام بردن از خدا و مناجات با او بیشترین فراوانی را دارند. (%33) از کل کشورهای مورد بررسی بر تقابل و قطبیت «ما» در مقابل «آن ها» تأکید ویژه دارند و در مابقی سرودها قائل به غیریتی درمقابل آن نیستند.