جلال دهقانی زاده

هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر تمرین جسمانی و تمرین حافظه کاری بر توانایی چرخش ذهنی بود. به این منظور 45 نفر دانشجوی دختر غیرورزشکار به صورت هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در یکی از گروه های تمرین ایروبیک، تمرین حافظه کاری و گروه کنترل قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). طرح تحقیق از نوع نیمه تجربی و به صورت پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود که از تمامی نمونه ها، آزمون چرخش ذهنی گرفته شد. گروه تمرین بدنی و گروه تمرین حافظه کاری، روزانه به مدت 30 دقیقه به ترتیب در تمرین ایروبیک و تمرین حافظه کاری به مدت دو هفته شرکت کردند. گروه کنترل نیز به فعالیت روزانه خود پرداخت. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس تکراری نشان داد که تمرین ایروبیک و تمرین حافظه کاری بر توانایی چرخش ذهنی تأثیر دارد (05/0P≤). یافته ها حاکی از تسهیل توانایی های شناختی به وسیله مداخلات شناختی و حرکتی است.

هدف از پژوهش حاضر ، مقایسه ذهن آگاهی و حافظة کاری دانشجویان فعال و غیرفعال دانشگاه ارومیه می باشد. نمونه این پژوهش که از نوع علی مقایسه ای است، از بین دانشجویان رشته تربیت بدنی و دیگر رشته های علوم انسانی به صورت هدفمند انتخاب شد که شامل 40 نفر دانشجوی تربیت بدنی و 40 نفر دانشجوی علوم انسانی (در هر گروه 20 دختر و 20 پسر) بود. برای سنجش ذهن آگاهی از پرسش نامه مهارت های ذهن آگاهی کنتاکی و حافظة کاری از نرم افزار حافظه فعال استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که از لحاظ جنسیت و فعال بودن، تفاوت معناداری در متغیر حافظة کاری و خرده مقیاس تمرکزگری وجود ندارد. همچنین، مشخص شد که دانشجویان فعال در متغیر ذهن آگاهی در خرده مقیاس های مشاهده گری و توصیف گری برتر بودند. در خرده مقیاس توجه به امور و پذیرش گری نیز تفاوت معناداری از لحاظ جنسیت مشاهده شد؛ بنابراین، لازم است جهت آگاهی افراد از ذهن آگاهی، برنامه های ویژه ای طراحی گردد.

چرخش ذهنی، توانایی تصور کردن چگونگی یک شیء چرخیده شده برای تشخیص موقعیت، نسبت به آن چیزی که به طور واقعی ارائه شده و بخشی از توانایی های فضایی است. هدف از تحقیق حاضر مقایسة توانایی چرخش ذهنی افراد دارای تجربه حرکتی و تجربه شناختی بود. تحقیق حاضر از نوع علی- مقایسه ای بود و نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند. نمونه تحقیق شامل 60 پسر با میانگین سنی 17/17 سال با تجربه حرکتی (20 نفر گروه کشتی)، تجربه شناختی (20 نفر گروه بازی رایانه ای) و بدون تجربه حرکتی و شناختی (20 نفر گروه کنترل) بود. برای مقایسة چرخش ذهنی، از آزمون چرخش ذهنی پترز و همکاران نسخة الف استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکراهه تفاوت معنادار بین گروه کنترل با گروه کشتی و همچنین گروه کنترل با گروه بازی رایانه ای را نشان داد (01/0P≤). بین چرخش ذهنی گروه کشتی و بازی رایانه ای تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0P>). این یافته ها، تأثیرات مثبت تجربه حرکتی و شناختی را بر رشد شناختی افراد (چرخش ذهنی) نشان می دهد.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر کانون توجه بر یادگیری پرتاب دارت در کودکان کم توان ذهنی بود. در این مطالعه شبه تجربی، 22 پسر 10 تا 12 ساله کم توان ذهنی براساس هوشبهر 70 - 50 به صورت تصادفی انتخاب و پس از یک جلسه تمرین و پیش آزمون، براساس امتیاز به دست آمده، سن و هوشبهر در دو گروه توجه (درونی، بیرونی) همسان قرار گرفتند. افراد، 5 بلوک و هر بلوک 8 پرتاب را تمرین کردند. از آزمون های تحلیل واریانس دوطرفه مکرر و تحلیل واریانس استفاده شد. در مرحله یادداری، هر دو گروه در پرتاب ها دقت خود را افزایش دادند و در اثر تمرین، تغییرپذیری (044/0= P) و دقت پرتاب ها (047/0= P) کاهش یافت. در مرحله انتقال، گروه توجه درونی قادر به انتقال مهارت به شرایط جدید نبودند، ولی گروه تمرین متغیر در انتقال مهارت خود به شرایط جدید موفق بودند. همچنین گروه توجه بیرونی نسبت به گروه توجه درونی تغییرپذیری (049/0= P) کمتر و دقت (048/0= P) بیشتری داشتند. براساس یافته های تحقیق، گروه توجه بیرونی قادر به یادداری و انتقال مهارت به شرایط جدید بودند که فرضیه عمل محدودشده ولف و همکاران (2001) در افراد کم توان ذهنی نیز تأیید می شود.

هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر تمرین هوازی با شدت متوسط بر عملکرد حافظه کاری و توانایی چرخش-ذهنی بود. نمونه شامل 34 نفر از زنان غیرفعال با دامنه سنی 21 تا 26 سال شهرستان مهریز بود که بصورت هدفمند انتخاب شدند (18 نفر گروه آزمایش، 16 نفر گروه کنترل). تمرین هوازی شامل یک جلسه دویدن با 60% ضربان قلب بیشینه بود. از آزمون چرخش ذهنی و نرم افزار N- Back برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که تمرین هوازی با شدت متوسط بر عملکرد حافظه کاری و توانایی چرخش ذهنی تاثیر دارد (P≤0.05). به عبارتی تمرین هوازی با شدت متوسط موجب تسهیل حافظه کاری و بهبود توانایی چرخش ذهنی می شود. در واقع تحقیق حاضر تعامل و ارتباط بین فرایندهای حرکتی و شناختی را بیش از پیش آشکار نمود.

هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی تفاوت عملکرد چرخش ذهنی در دو گروه فعال و غیرفعال با در نظر گرفتن تفاوت جنسیتی بود. پژوهش حاضر از نوع علی – مقایسه ای و نمونه ها به صورت هدفمند از بین دانشجویان رشته ی تربیت بدنی و دیگر رشته های علوم انسانی انتخاب شدند. نمونه شامل 80 نفر، 40 نفردانشجوی تربیت بدنی و 40 نفر دانشجوی علوم انسانی بود که در هر گروه 20 نفر پسر و 20 نفر دختر قرار گرفته بودند. برای سنجش عملکرد چرخش ذهنی از آزمون چرخش ذهنی پترز استفاده شد. از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف برای بررسی طبیعی بودن داده ها و از آزمون تحلیل واریانس دو راهه برای مقایسه ی میانگین ها استفاده شد. یافته ها نشان داد عملکرد چرخش ذهنی دانشجویان گروه تربیت بدنی در مقایسه با دانشجویان علوم انسانی تفاوت معناداری دارد (P<0.01). همچنین عملکرد چرخش ذهنی در پسران نسبت به دختران تفاوت معناداری را نشان داد (P<0.01). به طور کلی نتایج نشان دهنده ی برتری دانشجویان فعال و پسران در توانایی چرخش ذهنی بود. از آن جا که فعالیت جسمانی، چرخش ذهنی را افزایش می دهد، می توان فرض کرد که فعالیت جسمانی، سایر حوزه های شناختی را نیز افزایش می دهد و این مورد، ارزش اجرا شدن در فرایند آموزش و پرورش را دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر دستکاری حسی و تداخل شناختی بر تکلیف تعادل پویا بود. نمونه تحقیق شامل 60 نفر از دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشگاه ارومیه با دامنة سنی 25-19 بود. آزمودنی ها به صورت هدفمند در چهار گروهِ کنترل، اختلال بینای، اختلال حس پیکری و حذف بینایی قرار گرفتند و تکلیف تعادلی را روی دستگاه تعادل سنج پویا، یکبار بدون تکلیف شناختی و یکبار با تکلیف شناختی اجرا نمودند. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه های مکرر، تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی توکی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد اثر اصلی نوع آزمون و تعامل آن با اثر گروه معنادار است (01/0P≤). به عبارتی تکلیف شناختی ثانویه اثر معناداری بر تعادل پویا دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یکراهه نیز نشان داد که در هر دو نوع آزمون، بین گروه ها تفاوت معنادار وجود دارد (01/0P≤). نهایتاً، نتایج نشان داد تفاوت های دوتایی بین گروه ها به غیر از گروه اختلال بینایی با اختلال حسی وجود دارد (05/0P≤). نتیجه اینکه بارافزایی شناختی می تواند اجرای تکلیف تعادل پویا را دچار اختلال کند. همچنین تکلیف تعادل پویا به اطلاعات حس پیکری و بینایی وابسته است و اختلال در این حس ها، موجب کاهش عملکرد بهینه در تکلیف می شود.

مقدمه و هدف: تجربه فیزیکی در محیط های مختلف تأثیر متفاوتی بر آگاهی فضایی افراد دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تفاوت ادراک فاصله ورزشکاران و غیرورزشکاران درمحیط های مختلف می باشد. روش: تحقیق حاضر از نوع علی-مقایسه ای و جامعه آماری شامل تمامی ورزشکاران و غیرورزشکاران مرد شهرستان بوکان بود که از طریق روش نمونه گیری تصادفی دردسترس، 20 نفراز بین ورزشکاران و 20 نفر از بین غیرورزشکاران انتخاب شدند. از آزمون راه رفتن با چشم بسته در مسیر مستقیم به سمت هدف قبلاً مشاهده شده برای سنجش ادراک فاصله، و از درصد خطا به عنوان شاخص ادراک فاصله استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش آماری ANOVA استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد درصد خطای ادراک مسیر ورزشکاران نسبت به غیرورزشکاران معنی دار بود (p≤0.01) ورزشکاران در ادراک مسیر، خطای کمتری را نشان دادند. بحث ونتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که ورزشکاران نسبت به غیرورزشکاران در ادراک فاصله برتری دارند، که در نتیجه آن می توان از تجربه حرکتی در محیط های متفاوت برای بهبود عملکرد آگاهی فضایی بهره برد.

هدف از مطالعه ی حاضر بررسی تأثیر برنامه ی آموزش ژیمناستیک به عنوان یک فعالیت حرکتی بر چرخش ذهنی به عنوان یک فاکتور شناختی است. تحقیق حاضر با در نظر گرفتن گروه آزمایش با تمرین آموزش ژیمناستیک، از بین دانشجویان رشته ی تربیت بدنی، و گروه کنترل بدون تمرین و آموزش، از بین دانشجویان دیگر رشته های علوم انسانی، هر گروه 40 نفر (20نفر پسر و 20 نفر دختر) انجام شد. ابتدا از هر دو گروه آزمون چرخش ذهنی پترز و همکاران (1995) گرفته شد و پس از آن گروه آزمایش، 9 هفته به برنامه ی آموزش حرکات پایه و ابتدایی ژیمناستیک پرداختند. پس از اتمام جلسات آموزش، مجدداً پس آزمون از هر دو گروه گرفته شد. برای بررسی تفاوت در نمرات پیش و پس آزمون در دو گروه، از تحلیل کواریانس یکراهه (ANCOVA) و برای بررسی تفاوت چرخش ذهنی بین دوگروه و دختران و پسران در نمرات پیش آزمون، از آزمون t استفاده شد. یافته ها، تفاوت معنادار در نمرات پس آزمون نسبت به پیش آزمون و تنها برای گروه آزمایش را نشان داد. تفاوت بین نمرات دانشجویان رشته ی تربیت بدنی و دانشجویان دیگر رشته های علوم انسانی، به نفع دانشجویان تربیت بدنی معنادار بود. همچنین بین نمرات پسران و دختران در چرخش ذهنی، تفاوت معناداری به نفع پسران مشاهده شد. مطالعه ی حاضر حاکی از تأثیر برنامه ی آموزش ژیمناستیک بر توانایی چرخش ذهنی بود، که تأثیرات برنامه ی مداخله ی حرکتی بر توانایی های فضایی و شناختی را نشان می دهد.