عبدالرضا محسنی

در محیط رقابتی امروز و ظهور رسانه های دیجیتال کتابخانه ها نیز باید ایده های جدید ارائه نمایند و انعطاف پذیری خود را حفظ کنند. در دهه های گذشته کتابخانه ها با روند ثابتی روبرو بودند، اما با ظهور خدمات دیجیتال، هزینه های بالای نگهداری اطلاعات و محدودیت بودجه کتابخانه ها، بهبود و افزایش بهره وری و تسریع تحویل کتاب با کیفیت بالا و هزینه کمتر، لزوم برنامه ریزی برای هزینه یابی در این حوزه را بیشتر نموده است. در این زمینه بهینه سازی سیستم مدیریت کتابخانه های عمومی و دانشگاهی به یک ضرورت تبدیل شده است. با این حال پژوهش های کمی در این زمینه برای کتابخانه ها انجام شده است. روش پژوهش هزینه یابی برمبنای فعالیت زمان گرا برای محاسبه بهای تمام شده خدمات کتابخانه، با استفاده از روش موردکاوی کتابخانه دانشکده های مختلف دانشگاه کاشان است. به منظور گردآوری داده ها به بررسی اسناد و مدارک حسابداری پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان دهنده بهبود عملکرد با استفاده از هزینه یابی زمان گرا در کتابخانه است. براساس نتایج حاصل شده کتابخانه های سراسر کشور می توانند از روش هزینه یابی برمبنای فعالیت زمان گرا استفاده نمایند و از این روش برای دستیابی به هزینه های واقعی و صحیح استفاده شود. همچنین از زیان های حاصل از هزینه یابی اشتباه جلوگیری و موجبات کاهش هزینه ها و کارایی بیشتر فراهم شود.

سیستم اطلاعات حسابداری از جمله سیستم های اصلی و اساسی سیستم اطلاعات مدیریت شمرده می شوند و وظیفه آن تامین نیازهای اطلاعاتی سطوح مختلف مدیران در زمینه های برنامه ریزی و کنترل منابع، ارزیابی عملکرد و تصمیم گیری است. بر این اساس پژوهش حاضر به چگونه حالت ارزیابی سیستم اطلاعات حسابداری و چارچوب سنجش بر قضاوت های عملکرد (زیست) محیطی تاثیر می گذارد پرداختیم. روش پژوهش توصیفی با تحلیل همبستگی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. نتایج مصاحبه با مدیران، مدیران ارشد و مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تجزیه و تحلیل نشان می دهد که ازمجموع 160 پاسخگوی مورد بررسی، 135 نفر (3/84 درصد) زن  و 25 نفر (7/15 درصد) مرد هستند. نتایج حاصل نشان می­دهد به لحاظ توصیفی ارزیابی عملکرد در سطح بالا بوده و میزان کاربست سیستم اطلاعات حسابداری و نگرش محیطی در سطح متوسط پایین می باشد. مدل انتخاب‌ شده قدرت تبیین متوسط دارد و نتایج تحقیق فرضیه ها، در فرضیه اول سطح معناداری متغیر است. سیستم اطلاعات حسابداری در سطح 05/0 معنادار است. با توجه به نتایج تحقیق سیستم اطلاعات حسابداری بر ارزیابی عملکرد تاثیر مثبت و معنی داری دارد، بنابراین فرضیه اول تایید می­شود، در فرضیه دوم سطح معناداری متغیر حالت اندازه گیری در سطح دوم تایید می­شود. و در فرضیه آخر نتایج سطح معناداری متغیر حالت اندازه گیری در سطح 05/0 معنادار است. با توجه به نتایج تحقیق نگرش محیطی بر ارزیابی عملکرد تاثیر معنی داری دارد، بنابراین فرضیه سوم تایید می­شود.