قنبرعلی رجبلو

برداشت متفات گروه های مختلف اجتماعی شامل نمایندگان مجلس، مسئولین دولت و نخبگان جامعه از پاسخگویی مالی، این سوال را به وجود می آورد که معنای پاسخگویی مالی چیست و چگونه معنا می شود. با رویکردی پساساختارگرایانه، پاسخگویی مالی را یک برساخت اجتماعی در نظر گرفتیم و برای فهمی بهتر از آن از دانش نظری نرمن فرکلاف برای تحلیل متن و ارنستو لاکلائو و شانتال موفه برای تحلیل گفتمان سیاسی بهره بردیم و متن مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی پیرامون تصویب لایحه بودجه کل کشور در گفتمان های دولت و مجلس شورای اسلامی را مورد تحلیل قرار دادیم و یافته های پژوهش را در شش پارادایم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بعد از انقلاب طبقه بندی نمودیم. یافته های تحقیق حاکی از تاثیر روابط قدرت و استفاده از عناصر هژمونیک شده در منظومه گفتمانی شکل گرفته در گفتمان های دولت و مجلس است. در هر پارادایم، گفتمان های مسلط با توجه به بافت زمینه ای و موقعیتی شکل گرفته و با برجسته نمودن خود و به حاشیه راندن گفتمان رقیب، موفق به تثبیت موقت دال مرکزی خود و مفصل بندی جدیدی از نظام معنایی برساخت پاسخگویی مالی گردیدند.

در این تحقیق از طریق تحلیل، روایت هایی از کولی بودن ونحوه حضور اجتماعِ کولی ها در شهر تهران مطالعه شده است.عمده ترین و مکررترین تعاملاتی که کولی ها با محیط اجتماعی پیرامون خود در دوران اخیر تجربه کرده اند یعنی چهار چرخه گدایی مصرف، اعتیاد پاکی، زندان آزادی و روابط ناپایدار جنسی در پرتو مفهوم آستانگی توضیح داده شده است؛ چگونگی «بودنِ» کولی ها به عنوان یک اجتماع در حال گذردر بستر های کنونی جامعه ایران به طور عام و در متن های شهری ای چون محله های خاک سفید، دروازه غار و لب خط در تهران به طور خاص توضیح و نشان داده شده است که چگونه کولی ها با گذر از مرحله پیشاآستانگی در مرحله آستانگی باقی مانده و نتوانسته اند از این مرحله خارج شوند و بدین ترتیب دارای هویت های درآستانه ای شده اند که گذار آنها را به مرحله پساآستانگی و جذب ایشان در بسترهای کنونی شهر تهران را با موانع جدی روبه رو ساخته است.

در این مقاله سفرنامه های ناصرالدّین شاه به فرنگستان به روش تحلیل گفتمان مورد بررسی قرارگرفته است. با استفاده از این رویکرد، عوامل زبانی و فرازبانی (شرایط اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تاریخی)، موقعیّت نهادی و نگرش های نویسندة متن که درشکل گیری این متن تأثیرگذار بوده اند، مورد توجّه قرار گرفته است. سفرهای فرنگ و گفتمان ناصرالدّین شاه دراین سفرنامه ها، دستاوردها و نتایج سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خاصّی را به همراه داشته که برخی از این نتایج، حوزه های زبانی و سبک ادبی را نیز تحت تأثیر قرارداده است.