سید حسین حسینی مهر

پس از پیچ خوردگی جانبی مچ پا، حس موقعیت مفصل و توانایی سیستم عصبی مرکزی جهت کنترل عضلات اطراف مفصل مچ پا مختل می شود. تحقیقات گذشته تاثیر انواع کفی و ارتفاع پاشنه را بر تعادل و عملکرد ورزشکاران با ناپایداری مزمن مچ پا بررسی کرده اند، اما مطالعات کمی به بررسی تاثیر ارتفاع ساق کفش بر نسبت هم انقباضی عضلات پرداخته اند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ارتفاع ساق کفش بر نسبت هم انقباضی عضلات اندام تحتانی ورزشکاران مرد با و بدون ناپایداری مزمن مچ پا در حین اجرای آزمون های تعادلی بود. در یک مطالعه نیمه تجربی تعداد 28 ورزشکار مرد (14 نفر با ناپایداری مزمن مچ پا، 14 نفر بدون ناپایداری مزمن مچ پا) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تشخیص ناپایداری مزمن مچ پا از پرسشنامه کامبرلند استفاده شد. فعالیت الکتریکی هشت عضله درشت نی قدامی، نازک نی طویل، دوقلو داخلی و خارجی، نعلی، پهن داخلی و خارجی و دو سر رانی در سه حالت با پای برهنه، با کفش ساق کوتاه و بلند در حین اجرای آزمون زمان ایستادن روی یک پا و آزمون تعادلی Y جهت محاسبه نسبت هم انقباضی اندازه گیری شد. نتایج مطالعه نشان داد که ارتفاع ساق کفش تاثیر معنا داری بر نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون تعادلی ایستا دارد (P=0.001) همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد در حین اجرای آزمون تعادل ایستا نسبت هم انقباضی در وضعیت پای برهنه بیشتر از کفش ساق کوتاه و بلند بود و نسبت هم انقباضی در کفش ساق کوتاه بیشتر از کفش ساق بلند بود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که تاثیر ارتفاع ساق کفش بر نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون تعادلی ایستا بین دو گروه متفاوت نبود (P=0.57). از طرف دیگر، ارتفاع ساق کفش تاثیر معنا داری بر نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون تعادلی Y داشت (P= 0.001). همچنین نسبت هم انقباضی در جهت خلفی خارجی بیشتر از جهت خلفی داخلی و قدامی بود و نسبت هم انقباضی در جهت قدامی بیشتر از خلفی داخلی بود. علاوه بر این، تاثیر ارتفاع ساق کفش بر نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون تعادلی Y بین دو گروه متفاوت نبود (P=0.31). با توجه به اینکه کفش ساق بلند باعث کاهش نسبت هم انقباضی در حین اجرای آزمون زمان ایستادن روی یک پا و آزمون تعادل Y شد، توصیه می گردد جهت کاهش خستگی و پیشگیری از آسیب های ورزشی از این نوع کفش ها در تمرین و مسابقه استفاده گردد.

اخیراً نوار کینزیوتیپ برای بهبود حس وضعیت مفصل، تعادل و راه رفتن مورد توجه قرار گرفته است، اما مطالعات موجود یافته های متناقضی دارند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر کنزیوتیپ بر فعالیت الکترومیوگرافی منتخبی از عضلات اندام تحتانی ورزشکاران با و بدون ناپایداری مزمن مچ پا در حین اجرای آزمون های تعادلی بود.. فعالیت عضلات تیبیالیس قدامی، نازک نی طویل، دوقلوی داخلی و خارجی، نعلی، پهن داخلی و خارجی و عضله دو سررانی 12 ورزشکار با ناپایداری مزمن مچ پا و 12ورزشکار سالم در حین انجام آزمون زمان ایستادن روی یک پا و آزمون تعادل ستاره ای ثبت شد. آزمون طرح تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری تکراری برای بررسی اثرات درون و بین گروهی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که کنزیوتیپ اثری روی سطح فعالیت عضلات و نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون زمان ایستادن روی یکپا ندارد همچنین تفاوت معنی داری بین دو گروه در سطح فعالیت عضلات و نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای زمان آزمون ایستادن روی یک پا وجود ندارد (05/ 0˃ p). در مقابل کنزیوتیپ تاثیر معنی داری بر نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون تعادلی ستاره ای دارد (05/ 0˃ p). اما نتایج بین دو گروه معنی دار نبود(14/0 P=، 27/2F=) . با توجه به تاثیر کنزیوتیپ بر نسبت هم انقباضی عضلات در حین اجرای آزمون تعادل ستاره ای پیشنهاد می شود که از آن جهت بهبود تعادل پویا استفاده گردد

مطالعات قبلی نشان داده اند که تمرینات ثبات مرکزی تاثیر معنی داری بر بهیود تعادل دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر تعداد جلسات هفته های تمرینات ثبات مرکزی بر عملکردهای تعادلی ورزشکاران با سابقه آسیب رباط صلیبی قدامی می باشد. در یک پژوهش نیمه تجربی، تعداد 42 نفر ورزشکار خانم ، 21 نفر با زانوی سالم و 21 نفر با سابقه آسیب رباط صلیبی قدامی به صورت هدفمند انتخاب شدند. تمرینات ثبات مرکزی شامل یک هفته، چهار و هشت هفته بود که آزمودنی ها سه جلسه در هفته و هر جلسه 45 دقیقه تمرینات ثبات مرکزی را انجام دادند. در این پژوهش قبل و بعد از اتمام دوره های تمرینی آزمون زمان ایستادن روی یک پا جهت ارزیابی تعادل ایستا، آزمون Y جهت ارزیابی تعادل پویا استفاده شد. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر برای تعیین اثر تعداد هفته های تمرینات ثبات مرکزی در درون و بین گروهها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تعداد جلسات تمرینات ثبات مرکزی تاثیر معنی داری بر تعادل ایستای افراد با سابقه آسیب رباط صلیبی قدامی دارد و این تاثیرات بین دو گروه متفاوت است (05/0< p) . همچنین نتایج مطالعه نشان داد که تمرینات ثبات مرکزی بر تعادل پویا تاثیر معنی دار دارد و در مقایسه نتایج بین گروهی مشخص شد که تاثیر تمرینات ثبات مرکزی بر تعادل پویا بین دو گروه متفاوت بود(05/0< p). با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می شود که تعداد بهینه جلسات تمرینات ثبات مرکزی در طراحی پروتکل های تمرینی در نظر گرفته شود.

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر 12 هفته تمرینات در آب در قسمت کم عمق و عمیق استخر بر تعادل و قدرت عضلات اندام تحتانی افراد سالمند می باشد. تعداد36 نفر سالمند مرد سالم در سه گروه 12 نفری به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. دو گروه تجربی تمرینات ورزش در آب در قسمت عمیق و کم عمق استخر را به مدت12 هفته (سه جلسه در هفته) انجام می دادند. برای ارزیابی تعادل ایستا از آزمون زمان ایستادن روی یک پا، برای ارزیابی تعادل پویا از تست Y و برای ارزیابی قدرت عضلات اندام تحتانی از دستگاه دینامومتر دستی استفاده شد. نتایج نشان داد که بعد از انجام تمرینات در قسمت کم عمق و عمیق استخر تعادل ایستای آزمودنی ها افزایش معنی دار یافت (03/0=p) اما در تعادل پویا بعد از انجام تمرینات در قسمت کم عمق و عمیق، تعادل پویای پای برتر در هر سه جهت افزایش اما تعادل پویای پای غیربرتر تنها در جهت قدامی افزایش یافت (01/0=p). از طرف دیگر نتایج نشان داد که بعد از انجام تمرینات در قسمت کم عمق تنها قدرت عضلات همسترینگ افزایش یافت در حالیکه بعد از انجام تمرینات در قسمت عمیق، قدرت در تمامی گروههای عضلانی به غیر از چرخش دهنده های داخلی و خارجی افزایش یافت (05/0< p). به نظر می رسد که انجام 12 هفته تمرینات در قسمت کم عمق و عمیق استخر بهبود معنی داری بر تعادل افراد سالمند دارد اما انجام تمرینات در قسمت عمیق، تاثیرگذاری بیشتری بر قدرت عضلات اندام تحتانی دارد.

هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر زاویه ابداکشن شانه، برتر و غیربرتر بودن دست و اعمال بار خارجی بر نسبت هم انقباضی عضلات شانه ورزشکاران پرتاب از بالای سر و افراد غیرورزشکار هم زمان با ابداکشن بازو در سطح کتف بود. 10 نفر شناگر، 10 نفر بازیکن هندبال، 10 نفر بازیکن تنیس و 10 نفر غیرورزشکار داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. فعالیت الکترومیوگرافی عضلات شانه (دلتوئید میانی و قدامی، ذوزنقه فوقانی، میانی و تحتانی، تحت خاری، پشتی بزرگ و دندانه ای قدامی) در وضعیت دینامیکی و استاتیکی ابداکشن بازو در سه زاویه (0-45 درجه به مدت یک ثانیه و نگه داری آن به مدت سه ثانیه، 90-0 درجه به مدت دو ثانیه و نگه داری آن به مدت سه ثانیه ، 135-0 درجه به مدت سه ثانیه و نگه داری آن به مدت سه ثانیه) در شانه برتر و غیربرتر در شرایط اعمال بار خارجی و بدون اعمال بار ثبت گردید. نسبت هم انقباضی عضلات در دو گروه مقایسه شد. نتایج مطالعه نشان داد که بار خارجی، غالب بودن دست و زاویه ابداکشن بازو بر نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در ابداکشن بازو (ابداکشن دینامیک) و نگه داری آن (ابداکشن ایستا) در سطح کتف تأثیرگذار است و در نسبت هم انقباضی عضلات مجموعه شانه در ابداکشن بازو و نگه داری آن در سطح کتف میان گروه های مختلف تحقیق تفاوت معنی داری دارد ( p ≤ 0/05 ). تفاوت در نسبت هم انقباضی عضلات شانه در میان ورزشکاران و در مقایسه ورزشکاران با غیرورزشکاران در زوایای مختلف ابداکشن بازو ممکن است به دلیل ماهیت هر رشته ورزشی و سازگاری ورزشکاران با تمرینات و استفاده زیاد از اندام فوقانی در اجرای مهارت ورزشی باشد.

هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه ی ریتم اسکاپولوهومرال و نسبت قدرت ایزومتریک عضلات آگونیست به آنتاگونیست شانه در بازیکنان هندبال و افراد غیر ورزشکار بود. تعداد 40 آزمودنی (20 بازیکن هندبال با میانگین سنی 1/2±21/22 سال و 20 غیر ورزشکار با میانگین سنی 3/2±21/22 سال) به صورت تصادفی به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. برای اندازه گیری قدرت ایزومتریک عضلات شانه از دینامومتر دستی نیکلاس و برای اندازه-گیری دامنه ی حرکتی بازو و کتف از اینکلینومتراستفاده شد. ریتم اسکاپولوهومرال از تقسیم الویشن بازو بر چرخش بالایی کتف در زوایای 45، 90 ، 135، از 45 تا 90 و از 90 تا 135 درجه ابداکشن شانه در صفحه ی فرونتال محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که درمقایسه ی نسبت قدرت عضلات آگونیست به آنتاگونیست، تفاوت معنی داری بین شانه ی برتر و غیربرتر افراد غیرورزشکار وجود نداشت؛ در حالی که در بازیکنان هندبال در نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور (002/0 p=) تفاوت معنی داری بین شانه ی برتر و غیر برتر وجود داشت. همچنین در ریتم اسکاپولوهومرال، تفاوت معنی داری در زوایای مختلف ابداکشن شانه ، بین شانه ی برتر و غیر برتر افراد غیر ورزشکار وجود نداشت؛ در حالی که در بازیکنان هندبال تفاوت معنی داری در ریتم اسکاپولوهومرال در90 درجه (01/0 p=)، 135 درجه (02/0 p=) و از 45 تا 90 درجه ی ابداکشن (02/0 p=) بین شانه ی برتر و غیر برتر وجود داشت. با توجه به نتایج مطالعه ی حاضر، تعادل گروه های عضلانی شانه، به ویژه تعادل نسبت عضلات ابداکتور به اداکتور در شانه ی برتر ورزشکاران پرتاب از بالای سر که فعالیت آنها به صورت یک طرفه صورت می گیرد، برای جلوگیری از برهم خوردن ریتم اسکاپولوهومرال توصیه می شود.

هدف از این مطالعه عبارت است از مقایسه زمان رسیدن به پایداری در ناهنجاری پای چرخیده به داخل و خارج با تاکید بر ساختار پا و اطلاعات حسی. 27 دانشجوی پسر رشته تربیت بدنی (سن 65/1±29/23 سال، وزن 77/7±17/70 کیلوگرم) که با استفاده از تست شاخص افتادگی استخوان ناوی در سه گروه پای چرخیده به داخل، خارج، و معمولی قرار گرفتند در این مطالعه شرکت کردند. زمان رسیدن به پایداری آزمودنی ها با استفاده از صفحه نیرو در حرکت پرش- فرود در دو راستای قدامی- خلفی و جانبی محاسبه شد. نتایج آماری نشان داد نوع (شکل) پا بر زمان رسیدن به پایداری در راستای جانبی تاثیر می گذارد. در زمان رسیدن به پایداری بین گروه پای چرخیده به داخل و گروه پای چرخیده به خارج اختلاف معناداری مشاهده شد (05/0P<). از طرف دیگر، میانگین زمان رسیدن به پایداری گروه پای چرخیده به خارج بیشتر از دو گروه دیگر بود (05/0P<). چنین به نظر می رسد که افزایش زمان رسیدن به پایداری در گروه پای چرخیده به خارج به علت ساختار (شکل) پا، همچنین اختلال در اطلاعات حسی این نوع پاست. بنابراین، پیشنهاد می شود به منظور جلوگیری از آسیب ناشی از پرش- فرود در افراد با پای چرخیده به خارج علاوه بر اصلاح ساختار این نوع پا بر تمرین گیرنده های عمقی و مفصلی نیز تاکید شود.

انسان طی حرکت و جا به جایی، محیط اطرافش را ارزیابی کرده و مسیری را به وسیله تصویر موجود در سیستم عصبی مرکزی از فضای حرکت که به صورت متوالی به روز می شود، انتخاب می کند. هدف از این تحقیق ارزیابی نقش اطلاعات حس عمقی عضلات تنه به عنوان چار چوب مرجع در تعیین جهت یابی بود. به این منظور 11 مرد جوان سالم راست دست (میانگین سنی 78/0± 78/23 سال، میانگین قد 7/5 ±7/169 سانتیمتر، میانگین وزن 8/6± 8/62، میانگین شاخص توده بدنی 7/1 ±34/22 کیلوگرم بر مترمربع) به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. ویبریشن یکطرفه عضلات تنه از ابتدا و نیمه مسیر، در یک تکلیف حرکتی (راه رفتن، هفت گام) در شرایط چشم بسته و چشم باز به کار گرفته شد. انحراف از مسیر راه رفتن توسط مسافت هفتمین گام از اولین گام از محور داخلی – خارجی محاسبه شد. طول گام و زاویه انحراف پا از محور داخلی – خارجی برای هر هفت گام اندازه گیری شد . همه انحرافات از مسیر مستقیم توسط رد پای آزمودنی ها از خط مرجع بر روی زمین اندازه گیری شد. برای آزمون تفاوت معنادار در پارامتر مسافت از آزمون ANOVA با اندازه گیری مکرر دو راهه (دو وضعیت بینایی و سه وضعیت ویبریشن) و برای تعیین اختلاف میان میانگین زاویه انحراف پا از خط مرجع و طول گام درون و میان سه شرایط ویبریشن و دو وضعیت بینایی از آزمون ANOVA با اندازه گیری مکرر سه راهه (شرایط بینایی و ویبریشن و زاویه رد پا) استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، ویبریشن در شرایط چشم بسته و اعمال ویبریشن در نیمه مسیر، انحراف واضحی در مسیر گام برداری ایجاد کرد (01/0 = P). در شرایط چشم باز، انحراف کمتر بود (06/0 = P ) . همچنین انحراف کمی در مسیر گام برداری در شرایطی که چشم ها بسته و ویبریشن در ابتدای مسیر اعمال شد، به وجود آمد (77/0 = P). بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت اطلاعات حس عمقی تنه نقش مهمی در تعیین چارچوب مرجع برای انحراف از مسیر گام برداری دارد.

هدف از این مطالعه بررسی اثرات خستگی بر کنترل پاسچر ایستا و پویای ورزشکاران با آسیب¬دیدگی مچ¬پا بود. 30 نفردانشجوی تربیت¬بدنی (14نفرمرد، 16نفرزن) در دو گروه(15 نفر سالم با میانگین سنی 79/±78/21 سال، قد ¬¬6/5±3/168سانتی¬متر، وزن ¬6/2±6/63کیلوگرم و 15نفر¬ با آسیب¬دیدگی مچ¬پا با میانگین سنی 83/±43/21سال، قد 5/5±4/168سانتی¬متر، وزن 2/3±3/63 کیلوگرم) به صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. برای ارزیابی کنترل پاسچر ایستا و پویا به ترتیب ازآزمون¬ زمان ایستادن روی یک¬پا وآزمون عملکردی تعادل ستاره¬ای استفاده شد. آزمودنی¬ها یک پروتکل عملکردی که 15 دقیقه طول کشید، انجام دادند. از مقیاس بورگ برای سنجش میزان درک فشار استفاده شد. از آزمون تی همبسته برای مقایسه تفاوت پیش¬آزمون و پس¬آزمون کنترل پاسچر ایستا و پویا، از آزمون تی مستقل برای مقایسه تفاوت کنترل پاسچر ایستا و پویا بین دو گروه و از آزمون تحلیل واریانس با اندازه¬گیری مکرر (3×1) و آزمون تعقیبی(LSD) برای مقایسه تفاوت نمره¬های گزارش خستگی استفاده شد. نتایج این مقاله موید کاهش کنترل پاسچر ایستا و پویا بعد از خستگی بود. در مقابل تفاوت معنی¬داری بین دو گروه(سالم و آسیب دیده) در کنترل پاسچر ایستا بعد از اعمال خستگی وجود نداشت اما، تفاوت معنی¬داری بین دو گروه در جهت¬های خارجی و قدامی¬خارجی آزمون عملکردی تعادل ستاره¬ای وجود داشت (05/0> P). در ارتباط با بحث کنترل خستگی و کاهش اثر آن بر بروز آسیب ورزشکاران، هر چند مربی نمی¬تواند تمرین را به دلیل خستگی ورزشکار متوقف کند، اما مطلوب¬ترآن خواهد بود که مربی بتواند طوری برنامه تمرین را تنظیم کند که ورزشکار کمتر احساس خستگی کند.

به طور کلی اطلاعات حس عمقی یک پیش¬نیاز برای تعادل، جهت یابی بدن و هماهنگی حرکات است. این اطلاعات برای نگهداری پاسچر ایستاده به دلیل تغییر در زوایای مفصل در مچ پا، زانو و ران به منظور هماهنگی عضو و حرکات بدن برای حفظ پاسچر، مهم هستند. در حقیقت، انسان از اطلاعات حس عمقی در پاسخ به تغییرات در پوزیشن عضو پاسخ میدهد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر تخریبی ویبریشن بر اطلاعات حس عمقی عضلات پا در کنترل پاسچر ایستا و پویا بوده است. تعداد 12 دانشجوی تربیت¬بدنی مرد (میانگین سنی 79/0± 78/22 سال، قد 6/5 ±3/169 سانتی متر، وزن 6/2±3/68 کیلوگرم) به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. برای اختلال حس عمقی از دستگاه ویبریشن (فرکانس 100 هرتز) استفاده شد. ویبریشن، بر عضله دوقلو اعمال شد. برای ارزیابی کنترل پاسچرایستا و پویا از آزمون زمان ایستادن روی یک¬پا و آزمون عملکردی تعادل ستاره¬ای استفاده شد. آزمودنی¬ها، پیش¬آزمون و پس¬آزمون مربوط به آزمون¬های زمان ایستادن روی یک¬پا و آزمون عملکردی تعادل ستاره¬ای را انجام دادند. از آزمون تی¬همبسته برای بررسی اثر ویبریشن بر کنترل پاسچر ایستا و پویا استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که کنترل پاسچر پویا، با اعمال ویبریشن بر عضلات ساق پا در هر هشت جهت آزمون عملکردی تعادل ستاره¬ای کاهش می¬یابد.(01/0= P)، در حالی¬که، اعمال ویبریشن بر عضلات ساق پا تأثیر معنی¬داری بر کنترل پاسچر ایستا ندارد (21/0= P). اطلاعات حس عمقی عضلات پا، نقش مهمی در کنترل پاسچر دارند و این مورد در کنترل پاسچر پویا بیشتر به چشم می¬خورد.

هدف مطالعه حاضر عبارت است از بررسی تفاوت های جنسیتی در میزان حداکثر نیروی عمودی عکس العمل زمین(VGRF) و میزان بار (ROL) در حرکت پرش- فرود. 44 دانشجوی ورزشکار سالم رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی، شامل 22 مرد (وزن 22/3±89/75 کیلوگرم، قد 52/4±84/177 سانتی متر، و سن 3±24 سال) و 22 زن (وزن 85/2±17/64 کیلوگرم، قد 58/5±20/164 سانتی متر، و سن 2±22سال) به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. آزمودنی ها حرکت پرش- فرود را روی صفحه نیرو انجام دادند. حداکثر VGRF و میزان بار آزمودنی ها با استفاده از اطلاعات نیروهای عکس العمل زمین در حین فرود محاسبه شد. به منظور مقایسه این پارامترها بین دو گروه از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیره با سطح معناداری 05/0≥α استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره تفاوت معناداری را در میزان بار بین زنان و مردان نشان داد (05/0≥P و 372/0=Wilks Lambda و 627/5 = 41و1F). میزان بار در زنان 85/15 درصد بیشتر از مردان بود (30/113±10/479 در زنان و 50/98±20/403 در مردان)، اما تفاوت حداکثر VGRF در بین دو گروه معنادار نبود (05/0