بلال وثوق

در این مقاله انواع استراتژی های مالی تعریف و معرفی می شود. تمرکز این مقاله بر روی چگونگی مدیریت شرکت و اتخاذ استراتژی های مناسب هنگام رکود اقتصادی و ورود شرکت ها به مرحله اضطرار مالی و افزایش ریسک کل است. بدین منظور، شرایط رکود اقتصادی و اضطرار مالی توضیح داده می شود و استراتژی های مناسب در این مرحله بررسی می شود. سپس، استراتژی های مالی و واقعی برای اجتناب از ورود شرکت ها به مرحله اضطرار مالی ارائه می گردد. در پایان نکاتی در مورد استفاده از استراتژ ی های متفاوت مالی و واقعی بیان می شود.

در دو دهه اخیر، سیاستگذاران و برنامه ریزان بازارهای مالی اسلامی با بهره گیری از عقود اسلامی به دنبال طراحی ابزارهای نوی مالی اسلامی و جایگزینی آنها با ابزارهای مالی رایج هستند که این امر تحلیل گران و سرمایه گذاران را بر آن می دارد تا این ابزارها را از جهات مختلف -از جمله ریسک هایی که با آن روبه رو هستند- بررسی کنند. بدین منظور، این تحقیق در صدد است تا با روش دلفی، ریسک های مشترک و اختصاصی مهم ترین ابزارهای مالی اسلامی را بشناسد و سپس، با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ریسک های مشترک شناخته را در ابزارها بر اساس مقدار ریسک، رتبه بندی کند. با توجه به آمارهای دقیق به دست آمده مشخص شد اوراق مشارکت، اجاره، مضاربه، استصناع، مرابحه، سلف و مشارکت کاهنده، پر کاربردترین ابزارهای تأمین مالی اسلامی در جهان است؛ سپس، طی سه دور روش دلفی، ضمن تعیین ریسک های اختصاصی هر یک از اوراق، مشخص شد که مهم ترین ریسک های مشترک این اوراق مالی عبارت است از: ریسک های بازار، تورم، نقدشوندگی، عملیاتی، شریعت، عدم جمع آوری وجوه به میزان کافی و اعتباری. بعد از آن، با روش AHP مشخص شد که به ترتیب، بیشترین و کمترین مقدارِ ریسک اعتباری در اوراق سلف و مشارکت کاهنده، ریسک بازار در اوراق مضاربه و مرابحه، ریسک نقدشوندگی در اوراق سلف و مرابحه، ریسک عدم جمع آوری وجوه در اوراق سلف و مشارکت، ریسک تورم در اوراق مرابحه و مشارکت کاهنده، ریسک عملیاتی در اوراق مشارکت کاهنده و مرابحه و ریسک شریعت در اوراق سلف و اجاره است. گفتنی است این نتایج برای دو گروه حائز اهمیت است؛ نخست، برای سرمایه گذاران مالی، هنگام انتخاب گزینه سرمایه گذاری، و دوم، برای طراحان اوراق مخصوصاً نظام بانکداری، هنگام طراحی، که چه اوراقی، منتشر کنند.

با توجه به اهمیت زکات در دین اسلام و تاکیدات زیاد نسبت به پرداخت زکات در قرآن و کلام اهل بیت(ع)، در این تحقیق به بررسی مهمترین عوامل موثر بر میزان مشارکت افراد در پرداخت زکات پرداخته شده است. در مرحله اول تحقیق مهمترین عوامل موثر بر پرداخت زکات و بارزترین مشخصه­های این عوامل با استفاده از روش دلفی طی چهار مرحله شناسایی شده است که این عوامل شامل «نوع دوستی»، «میزان اعتقاد و دین داری»، «خشنودی و رضایت شخصی»، «منفعت گرایانه» و «سازمان» میباشند. سپس این عوامل و مشخه­های هر یک از آن­ها در جامعه آماری استان همدان میان مشمولین زکات مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته است. در این مرحله ابتدا با استفاده از آزمون T-TEST تاثیر گذاری یا عدم تاثیر گذاری هر یک از عوامل پنج گانه مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل سازمانی، ایمانی و نوع دوستی، میانگین قابل قبولی از جهت تاثیر گذاری به دست آورده اند و عوامل منفعت طلبانه و رضایت شخصی از نظر پاسخ دهندگان جزء عوامل موثر در ایجاد انگیزش میان زکات دهندگان نبودند. سپس با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون شدت و نوع رابطه بین پنج عامل به صورت دوبه دو محاسبه و اندازه گیری شده است و در نهایت با استفاده از آزمون فریدمن میزان تاثیر و اهمیت هر کدام یک از مشخصه های عوامل پنج گانه مورد بررسی قرار گرفته است.