فخر السادات میرحسینی

با توجه به اهمیت فراگیری مفاهیم و مهارت های سواد اطلاعاتی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان، تحول در شیوه آموزش آن حائز اهمیت فراوان است؛ بنابراین هدف این پژوهش ارائه چارچوب یک خودآموز آنلاین بازی وارشده جهت آموزش سواد اطلاعاتی است تا بدین وسیله انگیزه درونی، مشارکت و سطح یادگیری دانشجویان در فراگیری سواد اطلاعاتی افزایش یابد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی است و از روش تحلیل محتوا برای بررسی دو دسته مقالات بازیابی شده از 4 پایگاه اطلاعات علمی استفاده شده است. پس از حذف مقالات تکراری و غیرمرتبط، 18 مقاله مرتبط با عناصر خودآموز آنلاین سواد اطلاعاتی و 17 مقاله ای که به عناصر بازی و راهکارهای انگیزشی بر مبنای برآوردن سه مؤلفه نظریه خود-تعیینی (استقلال، شایستگی و ارتباط) پرداخته اند انتخاب گردید. جهت تعیین محتوای خودآموز نیز 81 خودآموز آنلاین بازیابی شده از پایگاه اطلاعاتی پریمو بررسی شد. پس از بررسی مقالات، 32 قابلیت ضروری برای طراحی خودآموز آنلاین سواد اطلاعاتی در 3 گروه «ساختاری»، «محتوایی» و «آموزشی» طبقه بندی شدند. پس از بررسی مطالعات حوزه بازی وارسازی که بر مبنای نظریه خود-تعیینی انجام شده بود نیز 10 عنصر بازی وارسازی ساختاری و محتوایی و 26 راهکار انگیزشی جهت برآوردن سه نیاز درونی شایستگی، استقلال و ارتباط شناسایی شد. بررسی محتوای خودآموزهای آنلاین سواد اطلاعاتی نیز نشان داد خودآموز آنلاین سواد اطلاعاتی باید در 5 ماژول طراحی شود. چارچوب «خودآموز آنلاین بازی وارشده سواد اطلاعاتی مبتنی بر نظریه خود-تعیینی» به دست آمده از این پژوهش می تواند به عنوان مبنای پژوهش های آتی در جهت ساخت خودآموزهای آنلاین سواد اطلاعاتی قرار گیرد. پیشنهاد می شود خودآموز آنلاین بازی وارشده سواد اطلاعاتی منطبق با چارچوب این پژوهش طراحی و اثربخشی آن بر میزان یادگیری مفاهیم و مهارت های سواد اطلاعاتی و همچنین رفتار خود-تعیینی دانشجویان بررسی گردد.

اهداف: چهار عامل محتوی (مطالب)، استاد، دانشجو و سامانه مجازی از عناصر تشکیل دهنده آموزش مجازی هستند که توجه به نقش هر یک از این عناصر در موفقیت یادگیری الکترونیکی بسیار حایز اهمیت است. اااا این مطالعه با هدف بررسی میزان تاثیر چهار عامل محتوی، استاد، دانشجو و سامانه مجازی بر موفقیت یادگیری الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان انجام شد. روش ها: این مطالعه تحلیلی مقطعی، با استفاده از روش سرشماری روی 60 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد مجازی رشته آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پردیس همت) در سال 1391 انجام شد. ابزار اصلی جمع آوری داده ها ، دو پرسش نامه محقق ساخته (پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه گردآوری اطلاعات) بود که پس از تایید روایی صوری و محتوایی و همچنین پایایی، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده با نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های T تک نمونه ای و فریدمن) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از دیدگاه دانشجویان مورد مطالعه، تاثیر عوامل محتوی با میانگین 19/0±41/3 و استاد با میانگین 31/0±57/3 بر موفقیت یادگیری الکترونیکی بسیار زیاد و تاثیر عوامل دانشجو با میانگین 28/0±44/2 و سامانه مجازی با میانگین 36/0±91/2 بر موفقیت یادگیری الکترونیکی زیاد بود. رتبه میانگین نمرات برای مولفه های استاد 52/3، محتوی 33/3، سامانه مجازی 05/2 و دانشجو 1/1 بود (001/0>p). نتیجه گیری: بنابر نظر دانشجویان، میزان تاثیر دو عامل محتوی و استاد بر موفقیت یادگیری الکترونیکی بسیار زیاد و میزان تاثیر دو عامل دانشجو و سامانه مجازی زیاد است. عوامل استاد، محتوی، سامانه مجازی و دانشجو به ترتیب بیشترین تا کمترین رتبه تاثیر بر یادگیری را دارند.

اهداف: به منظور بهبود عملکرد موسسات آموزشی، شناسایی وضعیت برون دادهای نامطلوب و عوامل موثر بر بروز شاخص های مربوطه ضروری است؛ لذا، این مطالعه با هدف بررسی برون دادهای نامطلوب و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت. روش­ها : در این مطالعه مقطعی، کلیه دانش آموختگان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان از سال 1370 تا انتهای 1382 (1455 نفر) به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ای حاوی شاخص های تعیین کننده نامطلوب بودن برون داد موسسات آموزشی (اخذ معدل نامطلوب، انصراف، اخراج، ترک تحصیل و تغییر رشته) و عوامل مرتبط احتمالی استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از نسبت شانس و درصد تفاوت، تجزیه و تحلیل شد. یافته­ها: معدل کل در 42/9% واحدهای پژوهش نامطلوب بود. 5/% تغییر رشته و 5/1% انصراف داده بودند. 1/0% اخراج شده و 2/1% ترک تحصیل کرده بودند. به علاوه، بروز برون دادهای نامطلوب با ویژگی های فردی، معیارهای پذیرش و پیشینه تحصیلی دانشجویان ارتباط داشت. نتیجه­گیری: فاکتورهای جنس، محل سکونت، نوع دیپلم، وضعیت تاهل، سهمیه پذیرش، سابقه میهمانی در سایر دانشگاه­ها، فاصله زمانی بین دو مقطع تحصیلی، رشته، مقطع، دوره تحصیلی، معدل مقاطع تحصیلی قبلی و سن ورود به دانشگاه در وضعیت شاخص­های تعیین کننده نامطلوب بودن برون­دادها موثر هستند.

اهداف. طراحی فعالیت های گروهی نقش مهمی در آموزش پزشکان و آمادگی آنها برای ایفای نقش حرفه ای شان در آینده دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آزمون گروهی در ماندگاری اطلاعات در دانشجویان پزشکی انجام شد. روش ها. در مطالعه ای توصیفی- مقطعی، دانشجویان پزشکی کلاس فیزیولوژی مقطع علوم پایه به دو گروه A (16n=) و B (24n=) تقسیم شدند. در ابتدا، برای هر دو گروه آزمون به شکل انفرادی برگزار شد و سپس بلافاصله پس از پایان آزمون، دانشجویان گروهB به گروه های 3-2نفری تقسیم شدند و به همان سئوالات به شکل گروهی پاسخ دادند. هر دو گروه به شکل انفرادی در آزمون مجددی که یک ماه بعد با سئوالات آزمون 1 برگزار شد، شرکت کردند. آنالیز اطلاعات با آزمون Tزوجی انجام شد. یافته ها. میزان ماندگاری محتویات دوره در دانشجویان گروه A (63/0±86/13) به طور معنی داری (03/0p<) پایین تر از گروه B (31/0±02/15) بود. همچنین، میانگین نمرات پاسخ دهی انفرادی دانشجویان گروه B در آزمون اولیه (45/0±67/15) و میانگین نمرات پاسخ دهی گروهی همان دانشجویان به سئوالات (44/0±1/16) بود. عملکرد دانشجویان وقتی به شکل گروهی به سئوالات پاسخ دادند، به طور معنی داری بالاتر بود. نتیجه گیری. می توان از آزمون ها علاوه بر استفاده به عنوان وسیله ارزیابی دانشجویان، برای کمک به یادگیری دانشجو و آموزش کار گروهی بهره بُرد.

اهداف: پیشرفت تحصیلی تحت تاثیر عوامل متعددی است. در این راستا، شناسایی عوامل خطرآفرین ضروری است. این مطالعه به­منظور شناسایی عملکرد تحصیلی و عوامل مرتبط با آن روی کلیه دانش­آموختگان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام گرفت. روش­ها: در مطالعه­ای مقطعی، 586 دانش­آموخته رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان از سال 1365 تا انتهای 1382 به روش سرشماری انتخاب شدند. پرسشنامه­ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و وضعیت تحصیلی دانش­آموخته شامل معدل هر یک از دوره­های علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی، کارورزی و کل دوره مورد استفاده قرار گرفت. میانگین معدل هر یک از دوره­ها و کل دوره به­طور جداگانه بررسی و به­عنوان نقطه برش برای تحلیل­های آماری در نظر گرفته شد. در هر یک از دوره­ها، معدل کمتر از میانگین به­عنوان وضعیت تحصیلی نامطلوب (گروه مورد) منظور شد و داده­ها با استفاده از نسبت شانس و درصد تفاوت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: معدل دوره­های علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی، کارورزی و معدل کل به ترتیب 47/1 ± 13/15، 53/1 ± 60/14، 25/1 ± 42/15، 95/0 ± 31/17 و 10/1 ± 74/15 بود. در دوره علوم پایه 240 نفر (41%)، دوره فیزیوپاتولوژی 250 نفر (7/42%)، دوره کارآموزی 251 نفر (5/50%)، دوره کارورزی 221 نفر (7/37%) و کل دوره 278 نفر (4/47%) وضعیت تحصیلی نامطلوب داشتند. سهمیه پذیرش، وضعیت تاهل، جنسیت و تاخیر در ورود به دانشگاه به­عنوان مهم­ترین عوامل تاثیرگذار بر عملکرد تحصیلی گزارش شدند. نتیجه­گیری: عملکرد تحصیلی نامطلوب در دانشجویان معمول به­نظر می­رسد. لذا بر اساس نتایج این پژوهش تجدیدنظر در برنامه­های گزینش دانشجو و حمایت از دانشجویان آسیب­پذیر ضروری است.