بررسی نمونه ای از تیرگی در بقایای تکواژ صفر پیشوند استمراری در کردی کلهری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تیرگی واج شناختی پدیده ای است که در آن صورت های روساختی تصویر شفافی از فرآیندهای اعمال شده بر آن ها را نشان نمی دهند؛ یک فرآیند برخلاف انتظار، در بافتی که شرایط اعمال آن فراهم است رخ نمی دهد، و یا در بافتی اعمال می شود که شرایط وقوع آن فراهم نیست. در کردی کلهری، با اینکه پیشوند استمراری نمود آوایی ندارد، اما فتاحی (۱۴۰۱) بقایای این پیشوند را در صورت «آوردن» و «آمدن» در زمان حال /t/ معرفی می کند. با این حال، در داده های به دست آمده از کردی کلهری گیلان غرب این پیشوند به شکل [ʧ] ظاهر شده است، بی آنکه منشأ تغییر در صورت فعل مشخص باشد. صورت های [ʧæɾem] و [ʧæm] به معنای «می آورم» و «می آیم» در این گونه زبانی این پرسش را مطرح می کنند که چرا این تغییر در شرایطی رخ داده که بافت واجی مناسبِ آن فراهم نیست. به منظور بررسی بیشتر این وضعیت تحلیل داده هایی که از طریق پیکره ای ۱۲ساعته حاصل از مصاحبه با ۱۵ گویشور کردی کلهری ساکن این شهرستان گردآوری شده بود آغاز گردید. تحلیل ها به روش توصیفی‑تحلیلی و به کمک قواعد بازنویسی، تعامل «عکس زمینه برچینی» بین قواعد اعمال شده بر صورت های فعلی موردبررسی را آشکارکرد؛ ابتدا [t] طی فرآیند همگونی ناقص در بافت پیش از غلت به [ʧ] تغییر می یابد، و سپس خود غلت در مرحله بعد حذف می شود. اینگونه به وجود تیرگی واجی در نمونه حاضر پی برده شد. در پایان این نتیجه نیز به دست آمد که این یافته ها شاهدی دیگر در تأیید این مدّعای کیپارسکی (۱۹۷۳) و مک کارتی (۱۹۹۹) و کاخر (۲۰۰۶) هستند که تعامل های «عکس زمینه چینی» و «عکس زمینه برچینی» به تیرگی روساختی می انجامند.A Case Study of Opacity in the Progressive Prefix Relict in Kalhori Kurdish
In cases with Phonological opacity a process may unexpectedly fail to occur in an environment where its application is expected, or conversely, it may apply in an environment where its occurrence is not anticipated. In Kalhori Kurdish, although the progressive prefix lacks an overt phonological form, Fattahi (2023) identifies residual traces of this prefix as /t/ in the present tense forms of “bring” and “come”. However, in the data collected from the Gilan-e Gharb dialect of Kalhori Kurdish, this prefix appears as [ʧ], without a clear phonological motivation for the change in the verb forms. The forms [ʧæɾem] (“I bring”) and [ʧæm] (“I com”) raises the question of why the relict of this prefix has unexpectedly surfaced as an affricate with no apparent source of motivation. To investigate this phenomenon further, a 12-hour corpus of interviews with 15 native speakers of Kalhori Kurdish from this region was collected and analyzed. Adopting a descriptive-analytic approach and using rewrite rules, this study shows how the counter-bleeding of interaction of rules affects these verb forms. The study concludes that the relict /t/ undergoes partial assimilation, changing to [ʧ] before a glide, followed by the subsequent deletion of the glide in the next phonological process. This sequence of the changes explains the observed opacity in question. Also, the results support the claim of Kipasrky (1973), McCarthy (1999), and Kager (2006) providing additional evidence that processes involving counter-feeding and counter-bleeding interactions lead to surface opacity in phonological representations.
تبلیغات
