جریان ها و دگرش پایداری اقتصادی فضا (نمونه موردی: روستاهای بخش دستگردان در شهرستان طبس) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
روابط و تعاملات گوناگون و پیوسته ا ی میان فضاهای جغرافیایی وجود دارد؛ از این رو نمی توان مناطق و سکونتگاه ها را در مطالعات و برنامه ریزی ها به صورت جداگانه و منفک مورد شناسایی قرار داد. با توجه به اهمیت جریان های فضایی در حیات و دگرگونی اقتصاد هر ناحیه جغرافیایی، در این تحقیق کوشش شده نقش و تأثیر آن بر تحولات اقتصادی فضا (به ویژه روستاها) با تأکید بر رویکرد پایداری در بخش دستگردان شهرستان طبس مورد بررسی قرار گیرد. این تحقیق کاربردی با رویکرد پیمایشی انجام شده است. جریانات فضایی در عرصه 36 سکونتگاه روستایی در قالب پنج جریان کلی و 37 متغیر آن سنجیده شده است. ارزیابی جریانات بر پایه سنجش فاکتور "شدت جریان" بوده است که به منظور برآورد شدت جریانات فضایی در هر سکونتگاه و ارزیابی پایداری اقتصادی آن، پرسش نامه ای محقق ساخته در چهارچوب طیف لیکرت و نظام ارزش گذاری 1 تا 5 طراحی و تکمیل شده است. نتایج نشان داد که در محدوده مورد مطالعه (بخش دستگردان شهرستان طبس)، جریانات فضایی افراد و سرمایه بیش از دیگر جریانات ارزیابی شده اند. همچنین پایداری اقتصادی در سطح متوسطی قرار دارد و ۲۶ روستا در وضعیت پایداری اقتصادی متوسط، ۷ روستا در وضعیت تقریباً پایدار و ۳ روستا در وضعیت تقریباً ناپایدار قرار دارند. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین جریانات فضایی و پایداری اقتصادی وجود دارد؛ بنابراین با افزایش جریانات فضایی، پایداری اقتصادی روستاهای منطقه نیز ارتقا می یابد. برای تحقق توسعه پایدار روستایی در محدوده مورد مطالعه، لازم است بر ارتقای جریانات فضایی و تقویت پیوندهای روستایی-شهری تمرکز شود. برای تقویت جریانات فضایی بایستی شرایط زمینه ای نظیر: انزوای جغرافیایی، ضعف در زیرساخت های ارتباطی و پایین بودن سطح تراکم انسانی با بهره گیری از شیوه های نوین در تعامل، ارتباط و بازاریابی چاره اندیشی شود و در سیاست های آینده برای آن جایگاهی مناسب دیده شود.Spatial Flows and Transformation of Space Economic Sustainability (Case Study: Rural Areas in Dastgerdān District of Tabās County)
Multifaceted and continuous relationships and interactions exist among geographical spaces. Therefore, one cannot identify and plan for regions and settlements separately and in isolation. Given the importance of spatial flows in the life and transformation of the economy of each geographical region, this research has attempted to examine the role and impact of spatial flows on the economic transformations of space (particularly rural areas) with an emphasis on the sustainability approach in the Dastgerdān district of Tabās county. This applied research was conducted using a survey approach. Spatial flows were measured in 36 rural settlements through five general flows and 37 related variables. The evaluation of the flows was based on the "flow intensity" factor, for which a researcher-made questionnaire was designed and completed within the framework of the Likert scale and a 1-to-5 valuation system to estimate the intensity of spatial flows in each settlement and evaluate its economic sustainability. The results showed that in the studied area (Dastgerdān district), the spatial flows of people and capital were assessed higher than other types of flows. Also, the economic sustainability is at a moderate level, with 26 villages in a moderately sustainable condition, 7 villages in a relatively sustainable condition, and 3 villages in a relatively unsustainable condition. The correlation test results indicated a positive and significant relationship between spatial flows and economic sustainability. Therefore, with an increase in spatial flows, the economic sustainability of the rural areas in the region will also be enhanced. To achieve sustainable rural development in the study area, it is necessary to focus on improving spatial flows and strengthening rural-urban linkages. To enhance spatial flows, it is essential to address underlying conditions such as geographical isolation, weaknesses in communication infrastructure, and low levels of human density. This can be achieved by employing modern methods of interaction, communication, and marketing. Furthermore, future policies should allocate an appropriate place for these considerations.
تبلیغات
