واکداری در همخوان های چاکنایی فارسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
منبع:
نامه فرهنگستان دوره 24 خرداد و تیر 1404 شماره 2 (پیاپی 96) ویژه نامه زبان ها و گویش های ایرانی
حوزه‌های تخصصی:
شماره صفحات:
۷۵ - ۹۸
دریافت مقاله
تعداد دانلود :
۱
آرشیو
چکیده
چاکنایی های بی واک [?] و [h] در زبان فارسی در برخی بافت های واجی واکدار می شوند. تظاهر آوایی واکداری بست چاکناییِ [?] و سایش چاکناییِ [h] به ترتیب به صورت واک بازداشته و واک نفسی است. در یک مطالعه صوتی، میزان واکداری و شدت واکداری همخوان های چاکنایی فارسی را در کلماتی که از سطح پیکره های طبیعی گفتار فارسی استخراج شده بودند، در سه بافت واجی پیش واکه ای، بین واکه ای و پس واکه ای اندازه گیری کردیم. نتایج نشان داد بست چاکنایی /?/ در هر سه جایگاه پیش واکه ای، بین واکه ای و پس واکه ای واکدار است و میزان واکداری آن در این سه جایگاه تقریباً به یک اندازه است. اما واکداری /h/ وابسته به جایگاه واجی است به این صورت که این همخوان در جایگاه پیش واکه ای واکداری ضعیفی دارد ولی در جایگاه بین واکه ای و پس واکه ای میزان واکداری آن به طور قابل توجهی افزایش می یابد. چنین بحث کردیم که رفتار آوایی متفاوت /h/ و /?/ بر حسب پارامترهای وابسته به واک با توجه به سازوکارهای تولیدی متفاوت آنها قابل توضیح است. در تفسیر واجی رفتار آوایی چاکنایی های فارسی، پیشنهاد کردیم که این همخوان ها، نه به صورت دو واحد زنجیره ای، بلکه به صورت دو الگوی واک سازیِ ]گستردگی چاکنایی[ و ]انقباض چاکنایی[ بازنمایی شوند که میزان فعالیت این الگوها مشخصه دهی نشده است.Voicing in Persian Glottal Consonants
Persian glottal stop [?] and fricative [h] tend to be voiced in certain phonological contexts. When glottal consonants that are transcribed as voiceless [? h] undergo voicing, they are realized as creaky and breathy voice. In this paper, we explored the extent to which glottal consonants in Persian differ in terms of percentage voicing and voicing intensity in different phonological positions, namely pre-vocalic, intervocalic and post-vocalic, in a corpus of Persian spontaneous speech. Results suggested that glottal stop [?] is often voiced, and that it is partially voiced in all positions, and not especially between vowels or post-vocalically. On the other hand, glottal fricative [h] shows a wide range of voicing, with some tokens being mostly voiced (in intervocalic and post-vocalic positions), and other tokens only partially voiced (pre-vocalic position). We suggested that this difference is due to the physiological mechanism involved in the production of glottal stop and fricative. We argued that it would be more appropriate to treat Persian glottal stop [?] and fricative [h] not as segments, but as two phonatory gestures: spreading and constriction. It was further suggested to assume that these gestures have underspecified magnitudes.
تبلیغات
