خاقانی و موسیقی کلیسایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مناطق غربی دریای مازندران از سده ها پیش پایگاه آیین مسیحیت در ایران بوده است. در این کیش، موسیقی در برگزاری مراسم آیینی چه به صورت سازی و چه آوازی به کار می رود و شیوه ای دیرسال در کلیساهای مسیحی است. خاقانی شروانی به واسطه زاده شدن و پرورش در این ناحیه از ایران کهن و مراوده با مسیحیان و نیز آگاهی شایان توجهش از دانش موسیقی نظری و عملی، امکان آشنایی ژرف با گونه موسیقی کلیسایی برایش فراهم بوده است. در این مقاله با طرح این پرسش که خاقانی تا چه حدی با موسیقی کلیسایی مواجهه داشته و میزان آگاهی او از موسیقی کلیسایی چه اندازه بوده، در بستر مطالعات تاریخی آثار منظوم و منثور او در کنار منابع وابسته به موسیقی کلیسایی در سرزمین اران کاویده شد و موازین این پیوند کشف و طرح گردید. چنین برمی آید که خاقانی دست کم مؤلفه های اجرایی موسیقی کلیسایی را می شناخته است. وی به خوبی این را در معرفی نظام سازهای موسیقی کلیسایی و شیوه خواندن سرودهای کلیسایی در آثارش بازتاب می دهد. او در آثارش به متون سرودهای مسیحی اشاره ای نمی کند و از موسیقی دانان مسیحی که در زمره مقامات کلیسا به شمار می آیند سخنی نمی آرد اما به یقین نبودِ این موضوعات را دلیل نداشتن آگاهی و عدم ارتباطش نمی توان انگاشت چراکه هر داده در دسترسی در شعر و نثر شاعر بروز نمی کند.Khaghani and church music
The western regions of the Caspian Sea have been the base of Christianity in Iran for centuries. In this religion, music is used in religious ceremonies, both in the form of instruments and songs, and it is a long-standing practice in Christian churches. Khaqani Shervani, due to his birth and upbringing in this region of ancient Iran and his contact with Christians, as well as his remarkable knowledge of theoretical and practical music, was able to become deeply familiar with the type of church music. In this article, by raising the question of to what extent Khaqani was exposed to church music and what his level of knowledge of church music was, his poetic and prose works were examined in the context of historical studies, alongside sources related to church music in the land of Aran, and the criteria for this connection were discovered and proposed. It appears that Khaqani at least knew the performance components of church music. He reflects this well in his introduction of the instrumental system of church music and the way of singing church hymns in his works. He does not mention the texts of Christian hymns in his works and does not mention Christian musicians who are considered to be church authorities, but the absence of these topics cannot certainly be considered a reason for his lack of awareness and lack of communication, because not every available data appears in the poet’s poetry and prose.
تبلیغات
