بررسی تضاد و کارکرد های آن در ارتباط با مفهوم عرفانی وحدت در کثرت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بررسی مفهوم «وحدت در عین کثرت» و نمادهای آن در ادبیات عرفانی روشنگر این مطلب است که این مفهوم نقطه اتصال و افتراق مفاهیم عرفانی با بحث حقیقت است؛ یعنی اگرچه این مفهوم به سبب تکرار در متون عرفانی، امری بدیهی تلقی می شود، در عین حال کلیت موجود در آن مانع درک عمیق مفهوم است و تنها از طریق تضاد قابل بیان است. تضادهای مرتبط با بحث وحدت و کثرت که برخاسته از تباین مفاهیمی مانند «عالم امر/عالم خلق» یا «روح/جسم» هستند، در قالب کنتراست هایی از جمله «سپید/سیاه» و «بالا/پایین» به شکل عینی تری تجلی یافته است و در قالب تصاویر هنری و استعاره هایی مبتنی بر تضاد یعنی «زلف/روی» در متون عرفانی دیده می شود و از طریق کارکرد بصری کنتراست، قابل توضیح است. این تضادها علاوه بر ایجاد زیبایی، به طور گسترده به هدف متن و معنای آن ارجاع دارند. دلیل ترکیب این تضادها نیز، وجود محرک های متعدّد و گاه متضاد بیرونی و نیاز انسان به درک آنها در قالب یک کل -به جهت کاهش تنش آنها- بوده است. نتیجه این امر، تقلیل حقیقت به امری ذهنی است که در متون عرفانی اگرچه بر غنای مفهوم می افزاید و مفاهیم را تا حدی قابل فهم می کند، اما در ابهامی ابدی فرو می برد. در این مقاله با تاکید بر روند معناسازی عرفان بر پایه تضاد از طریق کنتراست های تصویری مفهوم وحدت و کثرت، به بررسی ماهیت این تضادها و کارکرد آنها پرداخته شده است؛ از این رو مفاهیم پایه ای مانند «عشق»، «کفر»، «تعالی» و «تعادل» در داستان های عرفانی مورد بررسی قرار گرفته است.A Survey on Contrast and its Functions Concerning the Mystical Concept of Unity in Multiplicity
“Unity in multiplicity” and its symbols are the most remarkable antithetical concepts in Mysticism, which constitutes the concept of truth through the connecting two opposite poles(truth/being) and hence is the major dissociation point in this field; which means even though this concept has been considered as an obvious fact in mystic literature, it has been generally impaired the objectivity of the unity concept and stands as a barrier against the perception, Nonetheless this concept is the only possibility to represent the significant contrast in mysticism which seems to be as vital as primordial mystic principles. This antithetical concept has been symbolized in mystical literature in many different ways. “Unity in multiplicity” has been stated in opposition between two-sided icons as ‘divine world/mundane world’ and ‘body/psyche’ which has been symbolized by visual contrasts as ‘white/black’ ‘light/dark’ and ‘up/down’. These pairs of antithetic figures has been formed in metaphors as ‘tresses’ and ‘visage’ (tresses is black and visage is bright according to literature traditions) which are originally belong to lyrical poetry however are utilized as mystical symbols.Moreover contrasts utilized to attach the rhetorical dimension of mysticism to its semantic domain, a very simple reason to use contrast is that the human have to organize the variety of external stimulus to comprehensible patterns by dividing them to dualistic models in order to reduce its tension. As a matter of fact without contrasts, world would be an endless maze for human being, even though they have diminished the concept of truth to a subjective matter, forever.This study has been focused on the process of meaning formation by revising antithetical concepts of unity and multiplicity in mystic textuality. Accordingly there will be a brief survey on mystical major concepts as ‘the divine love’ ‘paganism’ ‘sublimation’ and ‘moderation’.
تبلیغات
