مقایسه تطبیقی اثر شوک نفتی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان، عمان، قطر، کویت، امارات متحده عربی و بحرین) به عنوان مهم ترین ستون های اقتصادی و سیاسی، در ناحیه نفت خیز خلیج فارس از مهم ترین صادرکنندگان نفت در بازار جهانی هستند که اقتصاد آنها متکی به درآمدهای نفتی است. هر یک از این کشورها بر اساس ساختار اقتصادی، مقتضیات بازار، نهادهای داخلی شان و شرایط تجاری متفاوت از یکدیگر، ترکیب های متنوعی از منابع درآمدی را در راستای کم کردن اثرات شوک های نفتی در بخش های مختلف اقتصادی به کار گرفته اند. لذا بررسی اثرات شوک های نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی این کشور ها بطور جداگانه و با رویکرد مقایسه ای موضوعی قابل توجه است. متدولوژی: این مقاله با هدف تحلیل تأثیر شوک های درآمد نفت بر متغیرهای رشد اقتصادی، تراز تجاری و تورم ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس انجام شده است و طی دوره زمانی 1980 تا 2017 با استفاده از توابع واکنش ضربه ای مدل خود رگرسیون برداری ساختاری (SVAR) به بررسی و مقایسه اثر شوک های درآمد نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی هر یک از کشورهای مذکور بطور جداگانه پرداخته است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که شوک های درآمد نفت بر رشد اقتصادی، تراز تجاری و تورم ایران و کشورهای GCCاثرگذار است. با مقایسه ی اثر شوک نفتی بر اقتصاد عربستان و ایران می توان گفت، اثر مثبت شوک نفتی بر رشد اقتصادی و تراز تجاری عربستان به لحاظ مدت زمان اثرگذاری از ایران کوتاه تراست اما اثر شوک بر تورم ایران نسبت به عربستان برای دوره های بیشتری معنادار است. همچنین اثر مثبت شوک نفتی بر رشد اقتصاد ی و تراز تجاری بحرین به لحاظ مدت زمان اثرگذاری از ایران بیشتراست اما اثر شوک درآمد نفتی بر تورم بحرین نسبت به ایران برای دوره های کمتری معنادار است. در کشور کویت نیز اثر شوک درآمد نفت بر رشد اقتصادی و تراز تجاری این کشور نسبت به ایران، عربستان و بحرین، پایدارتر و طولانی تر است اما شدت اثرگذاری شوک نفتی بر تورم کویت در مقایسه با ایران، عربستان و بحرین بسیار کمتر است. در عمان اثر شوک درآمد نفت بر رشد اقتصادی و تراز تجاری این کشور در مقایسه با ایران، عربستان، بحرین و کویت برای دوره های بیشتری پایدارتر و ادامه دار بوده است و اثر شوک بر تورم عمان اثر ناچیزی داشته است. با مقایسه ی اثر شوک نفتی بر رشد اقتصادی، تراز تجاری کشور امارات با سایر کشورها می توان گفت، اثر شوک تا حدودی شبیه عربستان است و واکنش مثبت تورم امارات نسبت به شوک های درآمد نفت متفاوت از واکنش تورم سایر کشورهای مورد بررسی بجز بحرین است. بطور مقایسه ای اقتصاد قطر نسبت به سایر کشورهای مورد بررسی، از شوک های درآمدی نفت تاثیر پذیری نداشته است. در کشور قطر شوک درآمد نفت بر رشد اقتصادی، تراز تجاری و تورم اثر معنادار نداشته و رفتاری متفاوت از سایر کشورهای مورد بررسی دارد. از نظر مقایسه رفتاری در بین این متغیرهای اقتصادی، واکنش تورم ایران نسبت به شوک های درآمد نفت، بطور قابل توجهی متفاوت از سایر کشورهای GCCاست. بطوری که تورم ایران نسبت به شوک درآمدی نفت، واکنشی مثبت نشان داده که در بلند مدت اثر شوک از بین نرفته است ولی در اکثر کشورهای GCC، تورم نسبت به شوک درآمدی نفت، واکنشی ناچیز (به جز عربستان) نشان داده است که اثر شوک در بلند مدت از بین رفته است. نتیجه: در نتیجه گیری کلی یک ناهمگونی عمده که ناشی از متفاوت بودن درجه وابستگی اقتصاد این کشورها به درآمدهای نفتی و ویژگی های خاص ساختار اقتصادی آنها است، مشاهده می شود که سبب بروز اختلاف های قابل توجهی در پاسخ اقتصاد این کشورها به شوک های نفتی به لحاظ مدت زمان و شدت اثرگذاری شده است.Comparative comparison of the effect of oil shock on macroeconomic variables in Iran and GCC countries
EXTENDED ABSTRACT INTRODUCTION Iran and the member states of the Persian Gulf Cooperation Council (saudi arabia, Oman, Qatar, Kuwait, the United Arab Emirates and Bahrain) as the most important economic and political pillars in the oil-rich region of the Persian Gulf, are among the most important exporters of oil in the world market, whose economy relies on oil revenues. is Each of these countries, based on their economic structure, market requirements, internal institutions and different business conditions, have used various combinations of income sources in order to reduce the effects of oil shocks in different economic sectors. Therefore, investigating the effects of oil shocks on the macroeconomic variables of these countries separately and with a comparative approach is significant. METHODOLOGY This article aims to analyze the impact of oil income shocks on the variables of economic growth, trade balance and inflation in Iran and the member countries of the Persian Gulf Cooperation Council and during the period from 1980 to 2017 using the shock response functions of the Structural Vector Autoregression model (SVAR). ) has investigated and compared the effect of oil income shocks on macroeconomic variables of each of the mentioned countries separately. FINDINGS The result shows that oil income shocks affect economic growth, trade balance and inflation in Iran and GCC countries. By comparing the effect of the oil shock on the economy of Saudi Arabia and Iran, it can be said that the positive effect of the oil shock on the economic growth and trade balance of Saudi Arabia is shorter than that of Iran in terms of duration, but the effect of the shock on inflation in Iran is significant for longer periods than in Saudi Arabia. Also, the positive effect of the oil shock on the economic growth and trade balance of Bahrain is greater than that of Iran in terms of the duration of the effect, but the effect of the oil shock on inflation in Bahrain is significant for less periods than Iran. In the country of Kuwait, the effect of the oil shock on the economic growth and trade balance of this country is more stable and longer than that of Iran, Saudi Arabia and Bahrain, but the intensity of the impact of the oil shock on inflation in Kuwait is much less compared to Iran, Saudi Arabia and Bahrain. In Oman, the effect of the oil income shock on the economic growth and trade balance of this country has been more stable and continuous for longer periods compared to Iran, Saudi Arabia, Bahrain and Kuwait, and the shock effect on Oman's inflation has had a negligible effect. By comparing the effect of the oil shock on economic growth, the trade balance of the UAE with other countries, it can be said that the effect of the shock is somewhat similar to that of Saudi Arabia, and the positive reaction of the UAE's inflation to oil income shocks is different from the reaction of the inflation of other countries except Bahrain. Comparatively, Qatar's economy has not been affected by oil income shocks compared to other studied countries. In the country of Qatar, the oil income shock has no significant effect on economic growth, trade balance and inflation, and it behaves differently from other countries under investigation. In terms of behavioral comparison among these economic variables, Iran's inflation response to oil income shocks is significantly different from other GCC countries. Iran's inflation has shown a positive reaction to the oil income shock, which has not disappeared in the long term, but in most of the GCC countries, inflation has shown an insignificant reaction to the oil income shock (except for Saudi Arabia) that the shock effect in Long gone. CONCLUSION In the general conclusion, a major heterogeneity is caused by the different degree of dependence of the economy of these countries on oil revenues and the specific characteristics of their economic structure, which causes significant differences in the response of these countries' economy to oil shocks in terms of duration and intensity has been
تبلیغات
