مقایسه ای واژگانی میان خلجی و ترکی آذربایجانی/A Lexical Comparison between Khalaj Language and Azerbaijani Turkic (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در پژوهش حاضر، مقایسه واژگانی و بررسی تنوع آن بین ترکی خلجی و آذربایجانی انجام شده است. داده های زبانی و پیکره پژوهش، مستخرج از سامانه اطلس زبانی ایران از خلجی رایج در آبادی های خلج زبان استان های مرکزی و قم بوده که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در دست تدوین است. زبان خلجی شاخه مستقلی از زبان های ترکی تبار است که با زبان های هم خانواده خود تفاوت ها و شباهت هایی دارد و از جمله زبان های درخطر در ایران به شمار می آید. در گام نخست،1280 واژه بررسی شده در پژوهش حاضر، باتوجه به مقوله های معنایی در 7 گروهِ اصطلاحات مربوط به روابط خویشاوندی، طبیعت، اعضای بدن، حیوانات، گیاهان، خوراکی ها و اعداد دسته بندی شدند. سپس، بر اساس مبنای نظری پژوهش، این واژه ها توصیف و تحلیل و با واژه های ترکی آذربایجانی مقایسه شدند. مبنای مقایسه برای ترکی آذربایجانی، شمّ زبانی نگارنده و فرهنگ های ترکی بوده است. صرف نظر از تفاوت های آوایی و علی رغم شباهت های زیاد واژگانی بین ترکی خلجی و آذربایجانی، تفاوت های واژگانی و تنوع صوری نیز در این مقایسه مشاهده شد. همچنین، در پژوهش حاضر، چگونگی تماس زبانی خلج زبانان مناطق موردمطالعه با فارسی زبانان و ترکی زبانان روستاهای همجوار آنها نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که تماس زبانی مذکور بر اساس پیوستار مشروح در مبانی نظری پژوهش، در مواردی از نوع «شدت کم» و در مواردی نیز، از نوع «شدت زیاد» بود.A Lexical Comparison between Khalaj Language and Azerbaijani Turkish
The present research focuses on a lexical comparison as well as an analysis of the lexical variations between Khalaj and Azerbaijani Turkish. The data and research corpus have been extracted from the Iran Linguistic Atlas database for Khalaj language, prevalent in the Khalaji-speaking populations of the Markazi and Qom provinces which is being compiled at the Research Institute of Cultural Heritage and Tourism. Khalaj language is an independent branch of Turkic languages, with differences and similarities among its family members, and is considered as one of the endangered languages prevalent in Iran. The 1280 words under investigation in this research were first classified based on semantic categories and then were described and analyzed based on the research theoretical framework and were eventually compared with their equivalent in Azerbaijani Turkish. The comparison basis for Azerbaijani Turkish was the native language of the author and Turkic dictionaries. Apart from the phonetic differences and despite several lexical similarities between Khalaj and Azerbaijani Turkish, some lexical differences and formal variations were observed. Meanwhile, the language contact among Khalaj language, Persian, and Azerbaijani Turkish spoken in the neighboring villages in the studied region was examined. According to the explained hierarchy in the research theoretical framework, the mentioned language contact was in some cases of “slightly more intense contact” and in other instances of “more intense contact” type.
تبلیغات
