تحلیل گفتمان شعرهای کوتاه سیّد حسن حسینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تحلیل انتقادیِ گفتمان نوعی رویکرد بین رشته ای است و، با تجزیه و تحلیل متن، در پیِ عرضه خوانشی نسبتاً دقیق از آن است. نویسندگانِ این پژوهش بر آن اند تا، با بهره گیری از روش تحلیل انتقادیِ گفتمان، انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و... را در شعرهای کوتاه سیّدحسن حسینی بیابند و به چگونگیِ رابطه متقابل شعر (به مثابه متن) و جامعه و تبیینِ آن بپردازند. در این پژوهش، از میانِ رویکردهای متفاوتی که درباره تحلیل گفتمان وجود دارد، از روش «تحلیل انتقادیِ گفتمان فرکلاف» استفاده شده است؛ چراکه، به باورِ بسیاری از تحلیلگران، جامع تر از دیگر روش ها به نظر می رسد. روش فرکلاف مبتنی بر سه سطح است: کنش متنی (توصیف)؛ کنش گفتمانی )تفسیر)؛ و کنش اجتماعی (تبیین). در این مقاله، شعرهای کوتاهِ حسینی، به صورتِ گزینشی، از مجموعه شعرِ نوشداروی طرح ژنریک بررسی و تحلیل شده است تا مؤلّفه های گفتمان مدارِ شعرها در سه سطح تحلیل محتوایی و صوری و اجتماعی بیان شود. در این تحلیل مشخّص شد ویژگی های صوریِ زبان شعر حسینی نظیر آواها، واژه ها، فعل ها، روابط معنایی، عبارت بندی ها، و انسجام صوری و معنایی دارای ارزش و بارِ گفتمانی است و به شعرش جنبه عقیدتی می دهد. بنابراین، هدف پژوهشگر تبیین نوع گفتمان های موجود در شعر حسینی و چگونگیِ پیوندِ آن با ساختارهای اجتماعیِ جامعه است. درنتیجه، گفتمان های غالب در شعرِ سیّدحسن حسینی عبارت اند از: گفتمان اجتماعی، فرهنگی، اخلاق گرایانه، و سیاسی. بارزترین گفتمان در شعرِ او گفتمان اجتماعیِ انقلاب محور است.A Discourse Analysis of Short Poems of Seyyed Hasan Hosseini
Critical discourse analysis is an interdisciplinary approach which scrutinizes texts in order to present a relatively accurate reading of it. This study aims at discovering the way that the political, social and cultural issues are reflected in Seyyed Hasan Hosseini’s short poems by the use of critical discourse analysis in order to explain the mutual relationship between poetry (as text) and the society and then reveal the discourses present in his poetry. From among the different approaches in critical discourse analysis, this essay employs “Fairclough’s methodology of critical discourse analysis” since this method is believed by most researchers to be the most comprehensive method. Fairclough’s analysis rests on three levels of text analysis (description), processing analysis (interpretation) and social analysis (explanation). In this study, a selection of short poems from the collection Noushdarou-ye Tarh-e Jenerik (The Generic Design Panacea) are analyzed in order to extract the ideological elements in the three analytical levels of contextual, formal, and individual and social. The study reveals that the formal characteristics of Seyyed Hasan Hosseini’s poetic language, such as sounds , words , verbs , semantic and synonymous relations , phrases , and formal and semantic coherence of his poems are all loaded with discursive values which give an ideological aspect to his poetry. Therefore, the aim of the researchers is to reveal the existing discourses in Hosseini’s poetry and their relationship with social structures in the society. The dominant discourses in Seyyed Hasan Hosseini’s poetry are discovered to be social, cultural, intellectual, moral and political discourses. The most dominant discourse in the poetry of this poet who belongs to the first generation of Islamic Revolution poets is the social discourse revolving around the Islamic Revolution.
تبلیغات
