صلاحیت دادگاه صلح در قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402 (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
محکمه صلح در گذشته نقش قابل قبولی در تسهیل رسیدگی قضائی و عدم تراکم جرائم و دعاوی کم اهمیت در محاکم داشت و از نظر کمیت بیشترین تعداد محاکم را به خود اختصاص می داد. دادگاه صلح در شکل و صلاحیت کنونی خود نهادِ آشنایی است که قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402 دست به احیای آن زده است. طبق این قانون محکمه صلح، یک «مرجع حقوقی کیفری اداری حسبی» با ماهیت «دادگاه قضائی اختصاصی بدوی» است. همه موارد صلاحیت های شورای حل اختلاف در قانون مصوب 1394 با افزایش نصاب و دعاوی جدید و پرتراکم به محکمه صلح منتقل شد. در قانون جدید، صلاحیت نسبی شورای حل اختلاف حذف و این شورا حتی با تراضی طرفین صلاحیت صدور حکم ندارد و فقط می تواند برای صلح و سازش اقدام کند. گویی قانونگذار از کارنامه فعالیت شورای حل اختلاف رضایت نداشت. از این رو درپی یافتن جایگزین برای آن، دست به احیای «محاکم صلحیه» با نیم نگاهی به قوانین تشکیلات قضائی صدر مشروطه زده است. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی و با نگاهی انتقادی به بررسی دادگاه صلح و صلاحیت های آن می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که معیار مشخصی برای تعیین صلاحیت های این دادگاه قابل استنباط نیست؛ گویی هدف صرفاً هدایت دعاوی پرتعداد به سمت مرجع جدید بوده است. نتیجتاً دعاوی مختلفی که از حیث اهمیت و ماهیت به شدت ناهمگون هستند در صلاحیت این دادگاه قرار گرفته اند، امری که می تواند اثربخشی آن در بهبود کارایی نظام قضائی را با تردید و چالش مواجه سازد.Jurisdiction of the Peace Court in the Dispute Resolution Councils Act of 2023
The Peace Court has historically played a significant role in facilitating judicial proceedings and reducing the backlog of minor crimes and disputes in courts, holding the highest number of courts in terms of quantity. The Peace Court, in its current form and jurisdiction, is a familiar institution that has been revived by the Conflict Resolution Councils Law enacted in 1402. According to this law, the Peace Court is a "legal-criminal-administrative-personal status" authority with the nature of a "specialized first-instance judicial court." All the competencies of the dispute Resolution Council in the law enacted in 1394 have been transferred to the Peace Court, alongside an increase in the number of cases and new, congested disputes. In the new law, the relative jurisdiction of the dispute Resolution Council has been eliminated, and the council no longer has the authority to issue rulings even by mutual consent; it can only mediate for peace and reconciliation. It seems the legislator was dissatisfied with the performance of the dispute Resolution Council. Consequently, in search of a replacement, the revival of "Peace Courts" was undertaken with a nod to the judicial organization laws of the early Constitutional era. This article employs a descriptive-analytical method and critically examines the Peace Court and its jurisdictions. The findings indicate that there is no clear criterion for determining the jurisdiction of this court; it appears that the sole purpose was to redirect numerous cases to a new authority. As a result, various cases that are significantly heterogeneous in terms of importance and nature have been placed under the jurisdiction of this court, which could cast doubt on and challenge its effectiveness in improving the efficiency of the judicial system.
تبلیغات
