مطالعه مورفولوژی و تغییرات مکانی ریگ های آذربایجان با استفاده از تصاویر ماهواره ای و تحلیل بادهای فرساینده (مطالعه موردی: ریگ قوم تپه و مقصود لو) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: پراکندگی ریگ زارها در کشور از دیدگاه فرسایش بادی، دارای اهمیت زیادی است و تاکنون آمارهای مختلفی از مساحت و پراکندگی این اشکال در کشور ارائه شده است. علی رغم این که آذربایجان شرقی جزء مناطق خشک محسوب نمی شود؛ اما عوارض ژئومورفولوژی مناطق خشک و بیابانی در منطقه دیده می شود که تا به حال مطالعات کمتری بر روی ریگ زارهای منطقه انجام گرفته است. یکی از این ریگ ها، ریگ مقصودلو در شرق و دیگری ریگ قوم تپه در غرب استان واقع شده است. هدف از این تحقیق مشاهده و پایش میزان و جهت حرکت تپه های ماسه ای و میزان تخریب زمین های اطراف آن به صورت سالانه است.مواد و روش: برای این منظور آمار و داده های هواشناسی ۱۹ ایستگاه سینوپتیک استان به منظور تعیین باد غالب و منشأ رسوبات باد و همچنین تعیین پتانسیل حمل ماسه (DP)، برآیند پتانسیل حمل حاصله (RDP) و برآیند جهت حمل ماسه (RDD) ناشی از هر ریگ به دست آمد.یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که میزان جابه جایی برای ریگ مقصودلو سالانه ۷/۳۱ متر تخمین زده شد و میزان حرکت تپه های ماسه در ریگ قوم تپه به دلیل ضعف مدیریتی در حفظ ماسه های منطقه قابل پیش بینی نبود. بر اساس این تحقیق میزان فرسایش و تغییر مساحت در ریگ قوم تپه در مقایسه با ریگ مقصودلو از روند بیشتری برخوردار بوده و به فاصله ۳۷ سال ۷۲/۴۱ درصد برای قوم تپه و ۲۶/۹۵درصد برای ریگ مقصودلو برآورد شد.نتیجه گیری: منشأ ماسه های بادی منطقه با توجه به جهت باد غالب که عمدتاً شمالی است، همچنین وجود رسوبات ریزدانه در انتهای مخروط افکنه های منطقه و محل پخش سیلاب های صفحه ای می توان گفت که قسمت اعظم ماسه های منطقه از محل گسترش سیلاب های صفحه ای و انتهای مخروط افکنه ها که رسوبات ریزدانه را فراهم می آورند، تأمین می شود.نوآوری: در این تحقیق، تجزیه و تحلیل پتانسیل حمل ماسه و مسیرهای آن ها به ما کمک می کند تا شکل گیری تپه ها را در مکان های دیگر تفسیر کنیم.Studying the morphology and spatial changes of Azerbaijan Ergs using satellite images and analysis of erosive winds( case study: Qomtape and Maghsudlu Ergs)
Aim: Sand dunes are one of the most important landforms created by wind deposition. They are wide, flat desert areas with wind-swept sand and little or no vegetation. Material & Method: For this purpose, the statistics and meteorological data of 19 synoptic stations of the province were used to determine the prevailing wind and the origin of wind deposits, as well as the drift potential (DP), the resulting drift potential (RDP), and the resulting drift direction (RDD) caused by the sand from each sand obtained.Finding: According to the study, the rate of erosion and change in area in the erg of Qomtape was higher than in the erg of Maghsudlu, and the distance of 37 years was estimated at 72.41 percent for the erg of Qomtape and 26.95 percent for the erg of Maghsudlu. The potential/direction of sand Drift also showed that the origin of the sands of Maghsudlu reg is from the side of Mount Sahand, and the origin of the sands of the reg of Qomtape is from the side of Lake Urmia.Conclusion: The origin of the region's wind Sands due to the prevailing wind direction, which is predominantly northern, can also be expressed as the presence of fine sediment at the end of the region's cone deposits and the place where plate floods spread. The place where plate floods spread supplies most of the area's sands, and the end of the fine sediment deposits provide the fine sediment.Innovation: In this research, an analysis of the sand drift potential and its paths helps us interpret the formation of the ridges elsewhere.
تبلیغات
