سنجش و ارزیابی نقش تحولات کالبدی شهرهای ساحلی بر سرزندگی فضاهای عمومی (مورد مطالعه: شهرهای ساحلی ناحیه غربی مازندران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شهرهای ساحلی استان مازندران با دارا بودن جاذبه های طبیعی، اقتصادی و گردشگری، در طی سال های اخیر رشد بسیاری را متأثر از رشد جمعیت شناور و ورود مهاجران و گردشگران تجربه کرده اند و با مسائل و مشکلات متعدی چون ساخت وساز بی رویه در نوار ساحلی، رشد افقی و گسترش بی ضابطه شهرها به سمت اراضی کشاورزی، تغییرات زیاد در ساختار فضایی و کالبدی شهر و عدم توسعه فضاهای عمومی متناسب با توسعه فضاهای خصوصی و اقتصادی روبرو هستند. این پژوهش باهدف بررسی نقش تحولات کالبدی شهرهای ساحلی ناحیه غربی استان مازندران بر سرزندگی فضاهای عمومی انجام پذیرفت. روش مطالعه حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان شهرهای ساحلی نوشهر، چالوس، تنکابن و رامسر بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 382 نفر تعیین که با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده از میان جامعه آماری انتخاب شده اند. روش گردآوری اطلاعات به صورت پیمایشی و مهم ترین ابزار آن پرسشنامه است. نتایج پژوهش حاکی از آن است وضعیت تحولات کالبدی شهرهای موردمطالعه در زمینه های توجه به سرانه و استاندارد در طراحی و ایجاد فضاهای شهری و ساماندهی سیما و منظر فضاهای شهری در حد مطلوب ارزیابی شده و در زمینه سرزندگی فضای عمومی، عواملی چون اختلاط کاربری ها، نظام دسترسی و تعاملات اجتماعی در طراحی و ایجاد فضاهای عمومی کمتر از سایر عوامل توجه شده است. بر اساس مدل رگرسیون، مؤلفه های توجه به سیما و منظر شهری، توسعه امکانات و خدمات، افزایش سطح اشغال و تغییر چشم انداز طبیعی، میزان بهره گیری از توسعه درونی شهر، آلودگی محیطی، کاربری کالبد شهر و افزایش تقاضای زمین، تأثیر معناداری بر سرزندگی فضاهای عمومی دارد. بر اساس مدل ساختاری تحقیق، مؤلفه تحولات کالبدی بر مؤلفه های وجود آسایش اجتماعی و روانی، جذابیت و تنوع کالبدی و بصری و نظام دسترسی دارای بیشترین اثرگذاری و بر روی مؤلفه های تعاملات اجتماعی و تنوع و انعطاف پذیری کاربری ها و فعالیت دارای کمترین اثرگذاری بوده است.Measuring and Evaluating the Role of Physical Changes in Coastal Cities on the Vitality of Public Spaces (Case Study: Coastal Cities in West of Mazandaran)
The coastal cities of Mazandaran province, while enjoying natural, economic and tourism attractions, have experienced rapid growth in recent years due to the growth of the floating population and the arrival of immigrants and tourists. These cities face many issues and problems, including; Indiscriminate construction in the coastal strip, horizontal growth and uncontrolled expansion of cities towards agricultural lands, many changes in the spatial and physical structure of the city, and the lack of development of public spaces commensurate with the development of private and economic spaces. The purpose of the present study is to investigate the role of physical changes in the coastal cities of the western region of Mazandaran province on the vitality of public spaces. The method of the present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical and survey in nature. The statistical population of this research was the citizens of the coastal cities of Nowshahr, Chalus, Tunkabon and Ramsar. The sample size was determined based on the Cochran formula of 382 people who were selected from the statistical population using the stratified probability sampling method. The data was collected by survey method, and the most important tool was the questionnaire. The results indicate that the state of physical developments of the studied cities in the fields of paying attention to the per capita and standards in the design and creation of urban spaces and the organization of the image and landscape of urban spaces have been evaluated optimally, but in the field of vitality of the public space, factors such as mixing of uses, access system and social interactions in the design and creation of public spaces have received less attention than other factors. Based on the regression model, components such as: attention to the appearance and urban landscape, development of facilities and services, increase in the level of occupation and change of natural landscape, the amount of use of the internal development of the city, environmental pollution, the land-uses and the increase in land demand, have a significant effect on vitality of public spaces. According to the structural model of the research, the component of physical changes has had the greatest effect on such components as: existence of social and psychological comfort, visual attractiveness, physical diversity and access system. And the component of physical changes has had the least effect on components such as: social interactions and diversity and flexibility of land-uses and activities.