آیین پرستی یا پایین پرستی؟ تصحیح و شرح بیتی از امیرخسرو دهلوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در منظومه ی شیرین و خسرو امیرخسرو دهلوی (تولد: 651ق، وفات: 725ق) که به تقلید از خسرو و شیرین نظامی سروده شده، بیتی به قرارِ زیر آمده:ک ه باشم م ن به خدمت زیردستی کنی زان ت و را آیینپرست یاین بیت در شیرین و خسرو به تصحیحِ غضنفر علییف و نیز در خمسه ی امیرخسرو دهلوی به قرار مذکور است؛ یعنی در بیت، ترکیبِ «آیینپرستی» قید شده است. در پژوهش حاضر که به صورت میدانی و کتابخانهای انجام شده، پژوهشگر با این پرسش روبه رو شد که آیا تصحیفی در ترکیب بالا انجام شده است یا خیر؟ چون کلمات کلیدی بیت مانند «خدمت»، «زیردستی» و «کنیز» نسبتِ معنایی دقیقی با «آیینپرستی» ندارد. ازسوی دیگر در سه دستنویسِ خمسه ی امیرخسرو در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی به جای آیینپرستی، پایینپرستی آمده که این جستار در پی آن است که با ذکر نمونههای دیگر از نظامی گنجوی که موردتوجه خاص و تقلید امیرخسرو بوده اثبات کند «پایینپرستی» ترکیب اصح است که امیرخسرو آن را از نظامی به امانت گرفته؛ ولی به دلیلِ رواجِ اندک این ترکیب در ادبیات فارسی و نزدیکی نوشتاری آیین و پایین در نسخ خطی، توسط نسخهنویسان دچار تصحیف یا تحریف شده است.Religion or low worship? Correction and description of a verse by Amir Khosro Dehlavi
verse by Amir Khosro DehlaviAbstract:In the poem Shirin and Khosro by Amir Khosro Dehlavi (born: 651 AH, died: 725 AH), which was collected in imitation of Khosro and Shirin Nizami, there is a verse as follows:I am a subservient for your slaves to worshipThis verse in Shirin and Khosro, which was edited by Ghazanfar Aliyev and published by the Institute of Asian Nations in Moscow (1961) and also in Khamseh of Amir Khosro Dehlavi, which was revised by Amir Ahmad Ashrafi (1983), is the same as mentioned, means, in that verse, the above combination "Religion" is stated.In the present research, which was conducted in the field and in the library, this researcher faced the question of whether there was any revision in the above work or not? Because the key words of this verse such as "servant", "subservient" and "maid" do not have a precise semantic relationship with "ritual worship or religion".On the other hand, in the three manuscripts of Amir Khosrow's khumsa in the library of the Islamic Council, instead of religion-worship, low-level worship is mentioned to prove that it is a valid combination that Amir Khosrow borrowed from Nezami, but due to the low prevalence of this combination in Persian literature and the closeness of the writings of ritual and low in the manuscripts, it was corrected or distorted by the hand writers.
تبلیغات
