سنجش یکپارچه آسیب پذیری و تصمیم گیری برای تاب آوری مؤثر در برابر سوانح طبیعی «زلزله» (نمونه موردی: کلان شهر تبریز) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مهمترین مخاطراتی که همواره شهرها را تهدید می نماید، خطر وقوع زلزله است. این مخاطره با قدرت بالای تخریب ساختمان ها و زیرساخت های شهری، خسارات بسیاری را در ابعاد مالی و جانی به شهرها متحمل می کند. از این رو، به منظور افزایش ظرفیت مقابله با خطرات زلزله، افزایش تاب آوری شهری اخیراً به یک اولویت اساسی برای اکثر دولت ها تبدیل شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف سنجش یکپارچه آسیب پذیری مناطق ده گانه کلان شهر تبریز بر اساس ویژگی های تاب آوری و شاخص های فیزیکی مرتبط و تصمیم گیری برای تاب آوری مؤثر در برابر زلزله نگارش شده است. در این راستا، روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از تکنیک های AHP در نرم فزار Expert Choice، PROMETHEE و تحلیل GAIA و GAIA Web و نظرات 25 نفر از خبرگان استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مناطق 9، 6 و 2 به ترتیب با امتیاز 445/0، 374/0 و 293/0 از تاب آوری زیاد، مناطق 5 و 7 به ترتیب با کسب امتیاز 196/0 و 142/0 از تاب آوری متوسط، مناطق 4، 8 و 3 به ترتیب با امتیاز 090/0-، 130/0- و 236/0- از تاب آوری کم و مناطق 10 و 1 با کسب امتیاز 468/0- و 526/0- از تاب آوری خیلی کم در برابر زلزله برخوردار می باشند. همچنین حدود 11 درصد از بافت کلان شهر تبریز در پهنه آسیب پذیری خیلی زیاد و حدود 5/13 درصد در پهنه آسیب پذیری زیاد قرار دارند. بنابراین سیاست گذاری مناسب در راستای مدیریت بحران زلزله به ویژه در استحکام سازی ساختمان ها و برنامه ریزی کاربری اراضی شهر ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد.Vulnerability Integrated Assessment and Making Decisions for Effective Resilience Against Natural Disasters "Earthquake" (Case Study: Tabriz Metropolis)
One of the most important dangers that always threaten cities is the risk of an earthquake. This danger, with its high power of destruction of buildings and urban infrastructures, causes a lot of damage to cities in terms of financial and human lives. Therefore, in order to increase the capacity to deal with earthquake risks, increasing urban resilience has recently become a basic priority for most governments. Based on this, the current research was written with the aim of vulnerability integrated assessment of ten areas of Tabriz metropolis based on resilience characteristics and related physical indicators and making decisions for effective resilience against earthquakes. In this regard, the research method is applied in terms of purpose and analytical-exploratory in terms of nature. In order to analyze information, have been used AHP techniques in Expert Choice software, PROMETHEE and GAIA and GAIA Web analysis and the opinions of 25 experts. The results of the research show that areas 9, 6 and 2 have high resilience against earthquakes with scores of 0.445, 0.374 and 0.293 respectively, areas 5 and 7 have medium resilience with scores of 0.196 and 0.142 respectively, areas 4, 8 and 3 have low resilience with scores of -0.090, -0.130 and -0.236 respectively and areas 10 and 1 have very low resilience with scores of -0.468 and -0.526 respectively. Also, about 11% of the texture of Tabriz metropolis is in the zone of very high vulnerability and about 13.5% is in the zone of high vulnerability. Therefore, the research results have been able to determine the priority of measures to increase resilience for different levels by identifying vulnerable zones and regions. Therefore, appropriate policy making in the direction of earthquake crisis management is an inevitable necessity, especially in strengthening buildings and city land use planning.
تبلیغات
