تصحیح و گزارش ابیاتی از دیوان کبیر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دیوان کبیر یا کلیّات شمس تبریزی یکی از آثار برجسته ی مولاناست که متأسّفانه کمتر از مثنوی بدان توجّه شده است. حجمِ بسیارِ ابیات، یک دست نبودن نُسَخِ خطی و شیوه ی سرایش این اثر، تصحیح آن را با دشواری هایی همراه کرده است. در این پژوهش، نویسندگان با اتّکا به نسخ معتبر، به اصلاحِ ایرادهایی پرداخته اند که در دیوان مصحَّح فروزانفر موردغفلت واقع شده است. این ابیات علاوه بر دیوان مصحّح فروزانفر در دیگر تصحیح ها، گزیده ها و حتّی ترجمه های دیوان کبیر نیز بررسی و مشخص شد که این ایرادها در بسیاری موارد در پژوهش های بعد از فروزانفر و به تبعیّت از تصحیح ایشان وارد شده است. نیکلسون پیش از همه به تصحیح و ترجمه ی دیوان شمس پرداخته؛ ولی تعداد محدودی غزل (48 غزل) را در گزیده ی خویش تصحیح و ترجمه کرده است. آربری نیز 400 غزل را براساس نسخه ی پرحجم چستربیتی ترجمه کرده و بنابر قول خودش در مقدّمه، به تصحیح فروزانفر هم دسترسی داشته است. توفیق سبحانی در سال 1386 بر اساس تک نسخه ی قونیه ی 770، کلیّات شمس را تصحیح کرده؛ امّا در پاره ای موارد از نسخه ی اساس خود تبعیّت نکرده و بر شیوه ی تصحیح فروزانفر رفته است. در این مقاله با تکیه بر نسخ معتبر پاره ای از ابیات تصحیح شده با این هدف که ضبط بسامان تری از آن ها ارائه شود. در این راه علاوه بر نسخ خطّی معتبر، بررسی زبان مولوی در دیگر آثارش و شیوه ی کارکرد تعبیرها و ترکیب ها نیز راه گشای نگارندگان بوده است.Editing and Analyzing some verses of Divan-e-Kabir
One of the Mevlana's prominent masterpieces is Divan-e-Kabir / Koliat-e-Shams-e-Tabrizi. Unfortunately, Divan-e-Kabir has received less attention in comparison with Mathnavi. The Edition of Divan-e-Kabir has difficulties according to its large number of verses, its manuscripts with different Ghazals and the way of composing the poems. In this Article, the authors enumerate verses, which has some mistakes according to the authentic manuscripts, especially the ones, Froozanfar has. We have studied these verses in different editions, selections and translations of Divan-e-Kabir. Then, we understand these defects arose in later studies following Froozanfar. Raynold Nicholson has translated and edited 48 Ghazals before the rest. After Nicholson, Arbbery has translated 400 Ghazals according to the Chester Beatty manuscript and he said he had had Froozanfar's edition but he preferred to translate Ghazals from the Chester Beatty manuscript. Tofiq Sobhani in 1386 based on one manuscript -Qunia 770- edited Koliat-e-Shams. It is surprising that in some verses, he did not follow Qunia 770 and followed Forouzanfar's edition. In this Article, we studied numerous manuscripts, and then we picked up the authentic ones and according to them, edited verses. Some of the edited verses are mentioned here. In addition to authentic manuscripts, the study of Rumi's language in his other works has also helped us a lot.
تبلیغات
