سنجش وضعیت مولفه های شکوفایی شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه : امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایند ه ی جمعیت ، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه می باشد. از این رو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شده اند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه متعادل و متوازن و پایداری در شهرها مطرح شده است. هدف پژوهش : مقاله حاضر درصدد اولویّت بندی نواحی شهری تبریز به لحاظ ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. روش شناسی تحقیق : برای نیل به هدف تحقیق، ابتدا، عوامل دخیل در شکوفایی کلانشهر تبریز، در قالب ابعاد پنج گانه شکوفایی شامل بهره وری، توسعه زیرساخت، کیفیت زندگی، برابری و پایداری محیط زیست، استخراج شده اند و ارتباط آنها توسط نرم افزار MICMAC به صورت ساختاری بررسی و پانزده عامل کلیدی استخراج شده اند. در این مرحله اطلاعات مکانی عوامل کلیدی از نقشه های شهری و اطلاعات غیر مکانی نیز از داده های سرشماری نفوس و مسکن استخراج می شوند. و با تلفیق سیستم های اطلاعات جغرافیایی و سیستم های پشتیبان تصمیم گیری اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نواحی شهری به لحاظ عوامل پیشران شکوفایی با مدلOreste رتبه بندی گردید. قلمروجغرافیایی : محدوده مورد شهر تبریز می باشد. که در شمال غربی ایران واقع شده و مرکز استان آذربایجا ن شرقی است. یافته ها و بحث : در بررسی و مقایسه نواحی 38 گانه تبریز بر مبنای شرایط موجود پانزده عامل کلیدی شکوفایی مشخص گردید که هسته مرکزی شهر و بازار، شهرک باغمیشه و رشدیه، بخش هایی از شهرک ارم و رضوانشهر، یاغچیان، گلشهر، پرواز، ولیعصر جنوبی، زعفرانیه و ائل گلی به لحاظ شکوفایی در رده بسیار بالا قرار دارند. این نواحی 43/25 درصد از جمعیت و 16/22 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده اند. همچنین مطالعات نشان داد که محلات کرکج، کوی ایرادک، ملازینال، ایده لو، سیلاب قوشخانه، رسالت، جلالیه، رازی، خلیل آباد، ارم و فرودگاه جزء نواحی با شکوفایی بسیار ضعیف می باشند. این نواحی یا جزء نواحی صنعتی بوده و یا بافت آشفته و متراکم حاصل از توسعه های شتابان غیرقانونی و فاقد برنامه در دهه های اخیر می باشند و 82/18 درصد از جمعیت و 48/31 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده اند. نتایج : نتایج حاصل نشان می دهد که نواحی 8-1، 2-2، 1-5، رتبه های اول تا سوم را به لحاظ شکوفایی دارا می باشند. و نواحی 1-10، 6-5 و 2-10 به ترتیب سه رتبه آخر را در شکوفایی شهری در بین نواحی 38 گانه تبریز به خود اختصاص داده اند.Assessing the Status of Urban Prosperity Indicators (Case Study: Tabriz Metropolis)
Introduction: Today, urbanization and population growth have led to the development of cities with numerous problems. Hence, several approaches have been proposed to answer the problems of urban development and ultimately achieve sustainable development. In this regard, urban prosperity has been proposed to achieve balanced and harmonious and sustainable development in cities. The present paper aims to prioritize the urban areas of Tabriz metropolis in terms of five dimensions of urban prosperity. This research is applied in terms of purpose and is descriptive-analytical in terms of method. Methodology: In order to achieve this goal, all factors involved in the development and prosperity of the metropolis of Tabriz, in the form of five dimensions of prosperity including productivity, infrastructure, quality of Life, equity and inclusion, environmental sustainability have been extracted. And their relationship has been evaluated structurally by the MICMAC software and fifteen key factors have been extracted. At this stage, spatial data from existing urban maps and non-spatial data from housing census data have been extracted. And, by integrating geographic information systems and decision-making Support Systems, information was analyzed and ultimately, urban areas were ranked in terms of prosperity key factors with the Oreste model. Geographical area of research: The area is the city of Tabriz located in northwestern Iran and is the capital of East Azerbaijan province. Results and discussion: By studying the 38 districts of Tabriz, based on the existing conditions, the fifteen key factors of prosperity revealed that the core of the city and the bazaar, Baghmehisheh and Roushdiyah, parts of the cities of Eram and Rezvanshahr, Yaghchian, Golshahr, Valiasr, Zafaraniye, and Ehle Goli are neighborhoods with very solid prosperity. These areas 25.43% of the population and 22.16% of the area of Tabriz have been allocated. Studies have also shown that the neighborhood of Karkaj, Iradak, Malazinal, Idelo, Sylab Ghoshneh, Resalat, Jalaliyeh, Razi, Khalil Abad, Eram, and the airport are very weak prosperity areas. These areas are either industrial areas or turbulent and congested texture resulting from unplanned and accelerated development in recent decades. And 18.82% of the population and 31.48% of the area of Tabriz have been allocated. Conclusion: The results of the study indicate that the areas 8-1, 2-2, 5-1 have the first to third ranks in terms of prosperity. And areas 10-1, 5-6 and 10-2. And areas of 10-2, 5-6, and 10-1 are on the last three ranks in terms of indicators urban prosperity.
تبلیغات
