بررسی فقهی و حقوقی اختصاص تغلیظ دیه به قتل عمد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اصل تغلیظ دیه قتل در ماههای حرام مورد اتفاق فقهای اسلامی است، اما در خصوص دامنه شمول آن نسبت به تمامی انواع قتل و نیز نسبت به جنایات مادون قتل اختلاف نظراتی وجود دارد که قانون مجازات اسلامی در این خصوص، نظریه تعمیم تغلیظ دیه بر همه اقسام قتل را مورد پذیرش قرار داده است. پرسش اصلی در خصوص این اقدام قانونگذار، آن است که «آیا از منظر فقه امامیه، حکم تغلیظ دیه در ماه های حرام شامل تمامی انواع قتل می گردد یا اینکه به قتل های عمد محدود است؟». تحقیق حاضر با هدف بیان مستندات فقهی و حقوقی مسأله جهت استفاده نهاد قانونگذاری در اصلاح قوانین موضوعه انجام شده است؛ با ابتنای بر این فرضیه که «تغلیظ دیه از منظر فقهی تنها به قتل های عمدی اختصاص دارد». بررسی نظرات موافقان و مخالفان تعمیم حکم تغلیظ دیه بر همه اقسام قتل نشان داد که دیدگاه اختصاص تغلیظ دیه به قتل های عمد مستند به دلایل فقهی و حقوقی شایان توجه بوده و از طرف دیگر، در جوامع امروزی که با ماه های حرام بیگانه تر هستند، کارآمدتر از نظریه تعمیم می باشد. بر این اساس، رویکرد قانون مجازات اسلامی ایران در پذیرش نظریه تعمیم، به لحاظ فراتقنینی مورد انتقاد به نظر می رسد.Legal and Judicial Study on Assigning a condensed wergild to intentional murder
The condensed wergild for murder in the sacred months was unanimously in the opinion of Islamic Jurisprudents, but the scope of it to all kinds of murder and the crimes infrared murder is differences in opinions that in this regard, generalized theory of condensed wergild for all kind of killing is accepted in the IPC. The main question about this legislative measure, it is “from the perspective of jurisprudence, whether condensed wergild sentence contains all sorts of murder is forbidden months or is limited to intentional murder". This research is done to arriving objective juridical and legal documentation for legislative in reforming Acts and with the assumption that the "condensed wergild in jurisprudence is dedicated only to intentional murder". Evaluate the pros and cons reasons of generalized judgment of condensed wergild on all kinds of killing showed the view of devoting the concentration of wergild to premeditated murders documented for jurisprudential and legal reasons is noteworthy and, on the other hand, is more effective than the generalized theory in today's societies, which are more alien to the forbidden months. Accordingly, the approach of the Islamic Penal Code of Iran in accepting the theory of generalization seems to be criticized, from a supra-legal point of view.