خالو حسین بُردُخُونی(1325-1247ه ) زادگاه وی، بُردُخُون است. وی، یکی از فرماندهان ارشد رئیسعلی دلواری بوده است. شاعران جنوب در شعرها و دل نوشته های خود بسیار، از این فرمانده یاد کرده اند. هدف مقاله حاضر، بررسی شخصیت خالوحسین در ابعاد جنگاوری، مبارز و اخلاق مبتنی بر اشعار سید بَهمَنیار بُردُخُونی (مَفتُون) است. سید بهمنیار حسینی(1381 < 1215) مشهور به مُفتُون بُردُخُونی دشتی، از سادات نجیب و شریف است. وی، از شاعران دو بیتی سرای منطقه دشتی که امروزه شهری از توابع شهرستان دَیِّر واقع در استان بوشهر است. مهم ترین اثر بازمانده از مفتون به نام هدیه العُشّاق، شامل دو بیتی، غزل، مثنوی تعداد کمی قصیده است- که در کتابی به نام مجموعه اشعار مفتون چاپ شده است - و حدوداً به 1800 بیت می رسد. اما، شهرت عمده او در خِطِّه جنوب به واسطه دو بیتی های شیرین و عاشقانه اوست. دوبیتی های او در میان بیشتر دوبیتی سرایان جنوب به درک عامِّه نزدیک تر و در گفتار از سهولت بیشتری برخوردار است. در این پژوهش تلاش می شود که چگونگی شخصیت خالو حسین را در اشعار مَفتُون بُردُخُونی مورد واکاوی قرار گیرد.
