تأملی بر کارکردهای آئینی ساز سُرنا در فرهنگِ مردم زاگرس (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

سازِ سُرنا در بین بسیاری از اقوام و تمدن های جهان رایج بوده و کارکردهای گوناگونی (رزمی، بزمی و آئینی)، دارد. اما در نزد مردم زاگرُس کارکردهای بیشتر و متفاوت تری دارد. اصولاً سازِ سُرنا، در میان مردم زاگرس، به ویژه مردم لُر و کُرد، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و با جان و دلِ آنها در پیوند است. از جمله کارکردهای این ساز در فرهنگِ مردمِ زاگرس، می توان به کارکردِ رزمی، بزمی، تسلی بخشی در سوگ، پیام رسانی، امیدبخشی و کارکرهای اساطیری و رازگونه مانند: طلبِ باران، طلبِ پسر، رهاننده ماه از دست نیروهای اهریمنی، کمک در پیدا شدن جسدِ مفقود شده در رودخانه اشاره کرد. در این مقاله تلاش بر این است با استناد منابع کهن و استمداد از نظریات فلاسفه ای مانند ارسطو، افلاطون، شوپنهاور، نیچه و ویل دورانت به این سؤالات پاسخ داده شود که سازِ سُرنا در فرهنگ مردم زاگرس چه کارکردهایی دارد و ریشه و فلسفه ی این کارکردها در چیست؟