بررسی تطبیقی جایگاه اجتماعی و فرهنگی زنان در ضرب المثل های فارسی، انگلیسی و آذری با رویکرد فمینیستی-انتقادی

چکیده

پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در فرهنگ های مختلف متاثر از نگاه منحصر به فرد یک فرهنگ و جامعه خاص است. برای بررسی این مسئله ضرب المثل های فارسی، انگلیسی و آذری با موضوعیت زن بررسی شدند. به این ترتیب واژه زن به عنوان واژه شمول و واژگان دختر، مادر، عروس، مادرزن، مادرشوهر ... و معادل آن ها در هریک از زبان ها به عنوان واژگان زیرشمول انتخاب شدند. پس از جمع آوری، براساس تحلیل محتوایی داده ها در پنج حوزه، معیارهای اخلاقی و سرشت، وظایف زن، تبعیض جنسیتی، ارزش گذاری، دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی طبقه بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ضرب المثل های فارسی و آذری بسامد قابل توجهی آنهم به یک میزان درحوزه های معیارهای اخلاقی و ارزش گذاری داشتند که در این میان بسامد ضرب المثل های فارسی بیشتر از آذری بود. نکته جالب توجه دیگر در خصوص حوزه تبعیض جنسیتی بود که در آن بسامد ضرب المثل های فارسی بیش از دو زبان دیگر بود. ولی در حوزه دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی هر سه زبان عملکرد یکسانی داشتند.