نگرشی بر چهره کولی در ادبیات ایران و فرانسه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

کولی ها اقوام بیابانگرد و آواره ای هستند که در سراسر جهان به عنوان مظهری از رقص، آواز، آوارگی و خوش باشی مشهورند. آن طور که از منابع تاریخی و ادبی برمی آید کولی ها، نخستین بار در روزگار ساسانیان وارد ایران شدند و ورود آنان به فرانسه در سده ی چهارده میلادی بوده است. میانه ی سده ی هجدهم و نخستین دهه های سده ی نوزدهم، کولی ها جزء شخصیتهای اثر گذار ادبیات فرانسه به شمار می رفتند. نخست سرایندگان و نویسندگان فارسی و فرانسه تنها به یادکرد داستان هایی درباره گذشته، خواستگاه و چگونگی ورود به این دو سرزمین می پرداختند، ولی رفته رفته، سویه های دیگر زندگی آنان مورد توجه سرایندگان و نویسندگان قرار گرفت. این مقاله بر آن است تا با مطالعه ای گذرا بر شیوه ی پیدایش و شکل گیری کولی ها در ایران و فرانسه، بتواند بررسی دقیق تری بر چهره ی کولی در ادبیات این دو کشور بیاندازد. از میان ویژگی های گونه گون آنها، نمونه هایی همچون خنیاگری، نوازندگی، ترانه سرایی و آوارگی توجه نویسندگان این مقاله را به خود جلب کرده است. در پایان، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که پس از شناخت کولی ها از چشم انداز فرهنگی- زیستی، هر کدام از این دو فرهنگ و ادبیات چگونه چهره ی کولی را نمایش داده و پرورانده اند.