رقابت پذیری شهری و جایگاه تهران در میان کلان شهرهای ایران

چکیده

اهداف: تهران در افق 1404، شهری دانش پایه، هوشمند و جهانی است. برخورداری از زیرساخت های مناسب و درنتیجه کلان شهری با عملکردهای ملی و جهانی و با اقتصادی مدرن دیگر ویژگی های اساسی ترسیم شده است. تجربه جهانی مدیریت کلان شهرها نشان می دهد که مدیریت بهینه شهری نیازمند توجه همه جانبه به ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهر است و این مهم در دهه های اخیر و در سطح جهانی با شاخص رقابت پذیری شهری سنجیده شده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی رقابت پذیری شهری و جایگاه تهران میان کلان شهرهای ایران انجام شد. ابزار و روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهشی پیمایشی است که در سال 1390 انجام شد. تعداد 11 متغیر به عنوان نماگرهای اقتصادی رقابت پذیری شهری مانند نرخ بیکاری، نرخ مشارکت اقتصادی و غیره به روش کتابخانه ای و از سه منبع آماری رسمی کشور یعنی سالنامه های آماری استان ها، نتایج سرشماری کارگاه های صنعتی با 10 نفر کارکن و بیشتر، منتشرشده توسط مرکز آمار ایران و آمارنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتخاب شدند. از دو روش امتیاز استانداردشده و تاکسونومی عددی استفاده شد. یافته ها: کلان شهر تهران مقام نخست را از نظر شاخص رقابت پذیری شهری و از بعد اقتصادی به خود اختصاص داد. تهران با امتیاز 11/3 از منظر شاخص رقابت پذیری شهری در روش امتیاز استانداردشده و 72/0 در روش تاکسونومی عددی، به عنوان پیشتاز کلان شهرهای ایران قرار داشت. نتیجه گیری: کلان شهر تهران اگرچه در مقایسه با سایر کلان شهرهای جهان جایگاه مناسبی از منظر شاخص رقابت پذیری شهری ندارد، اما بین کلان شهرهای ایران رتبه نخست این شاخص را به خود اختصاص داده است.