ارزیابی ادعای تأثیرپذیری غیرمستقیم اسلام از آیین زرتشت در آموزه معاد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نوشتار حاضر، به بررسی پندار تاثیرپذیری غیرمستقیم معاد اسلام از آیین زرتشت اختصاص دارد. برخی، یهودیت و به تبع آن مسیحیت را واسطه انتقال مفاهیم اخروی آیین زرتشت به دین اسلام دانسته اند و برخی از سلمان فارسی که در آغازین مراحل زندگی اش زرتشتی بوده به عنوان معلم پیامبر در تعلیم مفاهیم زرتشتی نام برده اند. مقاله پیش رو با رویکرد تحلیلی انتقادی هر دو دیدگاه را مورد تبیین و بررسی قرار داده است. عمده دلیل موافقان تاثیرپذیری شباهت ظاهری و نسبی معارف اخروی دین اسلام با تعالیم آیین زرتشت است. نقدهای متعددی بر دیدگاه تاثیرپذیری وارد است که به برخی از آنها اشاره می شود: معاد اسلام ریشه وحیانی دارد؛ تشابه آموزه ها در دو دین، دال بر اقتباس یا تاثیرپذیری نیست؛ دانشمندان یهودی منکر اثرپذیری یهودیت از آیین زرتشت در آموزه معاد بوده اند؛ سلمان در مدینه خدمت پیامبر مشرف شد، در حالی که معارف والای اخروی بیشتر در سوره های مکی نازل شده بود.