یادداشتی در باره ترجمه فیتزجرالد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تا کنون نسخه های دوزبانه، انگلیسی فارسی، بسیاری از رباعیّات عمر خیّام در ایران چاپ شده است. متأخرترین آنها به کوشش سرکار خانم روشنک بحرینی در مجموعه کتابهای دوزبانه انتشارات هرمس منتشر شده و به چاپ سوّم (1393) هم رسیده است. گزارنده برای این کار از کتاب سرگذشت رباعیّات اثر آ. ج. آربری، مستشرق معروف انگلیسی، کمک گرفته است. آربری در این کتاب چاپ اوّل رباعیّات عمر خیّامِ فیتزجرالد (1859، که مشتمل بر 75 رباعی است) را مدّ نظر قرار داده و کوشیده است تا معادل های فارسی ترجمه فیتزجرالد را بیابد. شایان ذکر است که آربری این کار را بر اساس کتاب ارزشمند رباعیّات عمر خیّام اثر فیتزجرالد، و منابع اصلی فارسی آنها (1899) اثر ادوارد هرن الن ترتیب داده و بعضاٌ نکاتی نیز بر آن افزوده است. گزارنده بر این اثر مقدّمه ای (7- 16) نوشته اند که متأسفانه دارای اشتباهات و اغلاط فاحشی است، و حتّی در برخی از موارد گمراه کننده است. این نوشتار به بررسی این موارد، صفحه به صفحه، می پردازد.