مطالب مرتبط با کلیدواژه

روش‏هاى تفسیرى


۱.

مؤلفه‏هاى تفسیر عقلى اجتهادى قرآن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن علوم قرآنى روش‏هاى تفسیرى تفسیر عقلى - اجتهادى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۱
چکیده در این نوشتار، پس از اشاراتى کوتاه و گذرا به تعریف و مبانى تفسیر اجتهادى قرآن و بیان تفاوت‏هاى آن با سایر شیوه‏هاى تفسیرى، سه مؤلفه مهم در تفسیر عقلى - اجتهادى، بیان، شرح و نمونه‏یابى شده است، که عبارتند از: 1 . توسعه مفهومى و الغاى خصوصیت; 2 . تطبیق مصداقى ; 3 . تحلیل گرى و مفهوم شکافى . مراد از توسعه مفهومى، گسترش مفهوم آیه و سرایت آن از «مورد» به غیر آن است . مفهوم شکافى نیز به معناى شکافتن مفهوم آیه به سمت عمق است، بر خلاف توسعه مفهومى که حرکت در سطح آیه و پیش‏روى عرضى است . براى هر یک از این مؤلفه‏ها، نمونه‏هایى از روایات تفسیرى و متون تفسیرى ارائه شده است و به دلیل وضعیت‏بهتر تفسیر اجتهادى در تفاسیر جدید، نمونه‏ها بیشتر از تفاسیر قرن حاضر، انتخاب شده‏اند .
۲.

انسجام قرآن؛ رهیافت «فراهى - اصلاحى» در تفسیر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن روش‏هاى تفسیرى انسجام و وحدت موضوعى حمید الدین فراهى امین احسن اصلاحى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۱
روش تفسیر قرآن در دوره معاصر با روش‏هاى سنتى تفسى در سده‏هاى پیشین تفاوت هایى آشکار دارد. از جمله وجوه تمایز آنها، رهیافتى نوین در تفسیر آیات و سوره‏هاى قرآن که نظریه انسجام در قرآن نام گرفته است؛ بدین معنا که میان آیات و سوره‏هاى قرآن یکپارچگى و وحدت محتوایى و مضمونى وجود دارد. هر چند نظیر این دیدگاه در برخى تفاسیر سنتى ذیل عنوان تناسب آیات و سوره‏هاى قرآن قابل ردیابى است. ولى تلقى مفسران پیشین از این موضوع اساساً متفاوت بوده و بدین سبب در گذشته هیچ گاه به منزله یکى از اصول و مبانى در تفسیر قرآن بدان توجه نشده است. در مقاله حاضر نخست با مرورى اجمالى بر تاریخچه این موضوع، جایگاه این نظریه در سنت تفسیرى اسلامى و تفاوت تلقى سنتى و نوین از آن تبیین شده است و آنگاه با معرفى و تحلیل آراى تفسیرى حمید الدین فراهى و امین احسن اصلاحى از مفسران و اندیشمندان دوره معاصر از شبه قاره هند، رهیافت ایشان به مثابه روشى تازه در تفسیر قرآن شناسایى شده است. در این مقاله نشان داده شده است که این دو، یکپارچگى و انسجام سوره‏هاى قرآن را اصل اولیه در تفسیر قرآن تلقى کرده‏اند و در نتیجه دیدگاه تفسیرى نظام‏یافته‏تر و جامعه‏نگرترى نسبت به دیگران عرضه کرده‏اند