اقتصاد و مدیریت شهری

اقتصاد و مدیریت شهری

اقتصاد و مدیریت شهری سال دهم پاییز 1401 شماره 40 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارائه الگوی عملیاتی نقش نوآوری بر ارتقای قابلیت فن آوری با تأکید بر عملکرد اقتصادی سازمان (موردمطالعه: بانک کشاورزی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوآوری ارتقای قابلیت فن آوری عملکرد سازمانی عملکرد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 662 تعداد دانلود : 398
هدف از این پژوهش، ارائه الگوی عملیاتی نقش نوآوری بر ارتقای قابلیت فن آوری در عملکرد اقتصادی سازمانی بوده است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، اکتشافی، از نظر هدف، توسعه ای- کاربردی و از حیث روش اجرا، از نوع تحقیق های کیفی است که از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل اساتید، صاحب نظران حوزه نوآوری و مدیران ارشد ستادی بانک کشاورزی تهران می باشد که دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر یا سابقه کاری بالای ۱۵ سال می باشند. روش نمونه گیری، غیراحتمالی بوده و از طریق نمونه گیری قضاوتی انجام شده است. جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات پژوهش موضوع، از منابع کتابخانه ای و به منظور طراحی مدل و شناسایی مؤلفه ها، ابعاد و متغیرهای مدل، از روش داده بنیاد و از مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحب نظران، استفاده گردید. نتایج به دست آمده شامل محرک های خارجی (محرک های اجباری، تقلیدی و هنجاری)، محرک های داخلی (نگرش مدیران و ساختار سازمانی متناسب با نوآوری)، نوآور باز (واردشونده و خارج شونده)، قابلیت های فناوری (به روزرسانی سریع و تطابق با نیازهای سازمان)، پذیرش فناوری (اعتماد، آگاهی و استفاده آسان) و عملکرد سازمانی شامل (عملکرد اقتصادی، بازار و فرایندی) می باشد.
۲.

ارائه مدل رفاه اقتصادی و توسعه برند مکان های تاریخی (موردمطالعه: شهرستان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برند مکان رفاه اقتصادی مکان های تاریخی توسعه برند شهرستان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 49 تعداد دانلود : 712
ساکنین به عنوان بخش مهمی از کسب و کار برند مکان در نظر گرفته می شوند، آنها نه تنها بخشی از مکان هستند بلکه از اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و محیطی برند مکان سود می برند. شهر کرمانشاه با داشتن میراث غنی باستانی، اماکن گردشگری، آثار هنری محلی و صنایع دستی، زمینه بررسی اثرات برند مکان بر رفاه سکونت گاه های ثبت شده در میراث جهانی را به نحو مطلوبی دارد. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و به بررسی تأیید مدل استخراجی محققان (براساس روش داده بنیاد) در زمینه واکاوی اثرات برند مکان بر رفاه اقتصادی سکونتگاه های ثبت شده شهرستان کرمانشاه در میراث جهانی با رویکرد کمی و جمع آوری اطلاعات از نمونه ۳۸۴ نفری براساس فرمول کوکران می پردازد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود. نتایج پژوهش نشان می دهد ویژگی های خاص، سبک معماری، جاذبه ها و ثبت ملی و جهانی بر پدیده برندسازی مکان تاریخی، تأثیر معناداری داشته و برای برندسازی مکان تاریخی توجه به راه ارتباطی، خدمات عمومی، فضای سبز، هتلداری و تولید محتوا ضروری است. همچنین داشتن راهبردهای اتاق فکر، برنامه عملیاتی، تبیین شعار، رویدادسازی، تبلیغات، احترام به فرهنگ گردشگر، ارائه حس خوب به افراد، جلب نظر رهبران دینی، توسعه پیاده راه مکان و وجود راهنما با در نظر گرفتن عوامل معافیت مالیاتی، سازماندهی مشاغل کاذب، امنیت مکان و مشارکت بخش خصوصی می تواند موجب تقویت اقتصاد منطقه ای، جذب سرمایه، ایجاد اشغال، توسعه کسب و کار، حفظ نخبگان مکان، توسعه بوم گردی و رفاه اقتصادی مکان تاریخی گردد.
۳.

تبیین جامعه شناختی معنابخشی به زندگی در مادران دارای بیماری های صعب العلاج (موردمطالعه: کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنای زندگی زنان بیماری صعب العلاج تاب آوری کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 732 تعداد دانلود : 830
بیماران به ویژه مادران که خود نقش مراقبت و پرستاری از اعضای خانواده را برعهده دارند، در هنگام ابتلا به بیماری های صعب العلاج، نیازمند هم دلی، همکاری و مساعدت اطرافیان خود هستند. خلق معنا در زندگی مادران بیمار می تواند به تاب آوری مقاومت آنها در مواجهه با بیماری کمک کند. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پدیدارشناختی و با به کارگیری فن مصاحبه عمیق و ثبت و ضبط گفته های مشارکت کنندگان، به تبیین جامع شناختی معنابخشی به زندگی در مادران دارای بیماری های صعب العلاج در کلان شهر تهران پرداخته شد. این پژوهش در میان ۱۲ نفر از مادران بیمار بین ۳۲ تا ۶۵ سال دارای فرزند، با روش انتخاب هدفمند از دو طریق مراجعه به بیمارستان های عرفان نیایش و سینا و نیز از مصاحبه با مادران بیمار در دسترس، به شیوه گلوله برفی انجام شد. در این پژوهش ۴۴ مفهوم، ۱۰ درون مایه توصیفی و ۴ درون مایه تبیینی استخراج شد. نتایج نشان دادند مشارکت کنندگانی که معنای زندگی شان، احساس کارایی و اثربخشی یا حس تعلق به خانواده می باشد،تاب آوری بسیار بالایی در مواجهه با بیماری از خود نشان می دهند.
۴.

تدوین و انتخاب راهبردهای جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهر شیراز با استفاده از مدل تلفیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه گذاری مشارکت بخش خصوصی توسعه و عمران شهری شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 205
توسعه و عمران شهری نیازمند تأمین منابع مالی توسط مدیریت شهری است. با توجه به عدم امکان تأمین مطلوب سرمایه لازم برای پروژه ها، در بسیاری از فضاهای شهری دنیا برای توسعه زیرساخت ها نیاز اساسی به سرمایه گذاری بخش خصوصی و استفاده از تسهیلات بانک ها و مؤسسات است. هدف از مطالعه حاضر که به لحاظ ماهیت، کاربردی و از نظر هدف، توصیفی است، تدوین و انتخاب راهبردهای جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهری است که به صورت موردی در شهر شیراز انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه را کارشناسان، متخصصان و اساتید دانشگاهی تشکیل می دهند. کارشناسان در این مطالعه، شامل افرادی بوده که در شرکت های خصوصی در زمینه توسعه و عمران شهری فعال هستند و دارای پست سازمانی کارشناسی می باشند. نمونه موردمطالعه، شامل ۳۰ نفر از افراد مذکور بوده که به صورت تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفته اند. ابزار جمع آوری اطلاعات میدانی، پرسشنامه محقق ساخته و شامل لیستی از فرصت ها، تهدیدات، نقاط قوت و نقاط ضعف (۵۹ گویه) بوده است. روایی ابزار تحقیق از طریق محتوایی (صوری) و پایایی نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ معادل ۷۹۶/۰ تعیین شد. در این مطالعه از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) بهره گرفته شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزارهای SPSS، EXCEL و Super Decision استفاده شده است. نتایج نشان داد برای جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهر شیراز، مناسب ترین استراتژی ها به ترتیب اهمیت عبارتند از: استراتژی WO (۲۸۵/۰)، WT (۲۴۶/۰)، ST (۱۲۵/۰) و SO (۱۲۲/۰). بنابراین تمرکز بر کاستن ضعف ها و استفاده حداکثر از فرصت های موجود، ایده آل ترین راهبردهای ارتقای جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهر شیراز هستند.
۵.

شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر تصمیم معاملاتی سرمایه گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار سرمایه گذاران حقوقی حجم معامله سهام سرمایه گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 625 تعداد دانلود : 772
هدف این پژوهش کمک به تصمیم گیری سرمایه گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران از طریق شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر تصمیم معاملاتی آن ها می باشد. باتوجه به وجود متغیرهای مختلف مرتبط با تصمیم سرمایه گذاران، ابتدا اهمیت ۲۴ متغیر استخراجی از ادبیات پژوهش به لحاظ شدت تأثیر بر تصمیم معاملاتی سرمایه گذاران حقیقی، از ۹۵ نفر از مدیران کارگزاری ها بورس اوراق بهادار تهران، نظرسنجی شد و با به کارگیری روش تحلیلی عاملی اکتشافی، ۸ متغیر حجم معاملات سهام، رفتار سرمایه گذاران حقوقی، نوسان قیمت سهام، روند بازده سهام، سود هر سهم پیش بینی شده، بتای سهام، سود نقدی هر سهم و میزان تحقق سود هر سهم، به عنوان عوامل اساسی مؤثر بر تصمیم سرمایه گذاران، شناسایی گردید. سپس اقدام به آزمون تجربی تأثیر این عوامل بر تصمیم سرمایه گذاران حقیقی و استخراج مدل پیش بینی کننده رفتار معاملاتی سرمایه گذاران، با استفاده از داده های معاملاتی بازار شد. از این رو، ۲۲۶۸ معامله سهام از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا پایان سال ۱۳۹۸ به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از روش رگرسیون لجستیک تحلیل گردید. بر اساس نتایج این آزمون، متغیرهای حجم معاملات سهام و رفتار سرمایه گذاران حقوقی، تأثیر مثبت معناداری بر تصمیم خرید سرمایه گذاران حقیقی و متغیرهای سود هر سهم پیش بینی شده، بتای سهام و سود نقدی هر سهم تأثیر منفی معناداری بر تصمیم خرید سرمایه گذاران حقیقی دارند. همچنین تأثیر متغیرهای نوسان قیمت سهام، روند بازده سهام و میزان تحقق سود هر سهم بر تصمیم خرید سرمایه گذاران حقیقی، تأیید نشد.
۶.

شناسایی و واکاوی نارسایی های شکلی قانون مدیریت خدمات کشوری مبتنی بر ویژگی های ذاتی قانون به عنوان الگویی برای قانون گذاری در مدیریت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قانون قانون مدیریت خدمات کشوری نارسایی های شکلی ویژگی های ذاتی قانون مدیریت شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 455
قانون مدیریت خدمات کشوری در نظام اداری کشور، خط مشی عمومی و قانون مادر محسوب می شود که دربرگیرنده مفاهیم و هنجارهای ارزشمندی در حوزه حقوق اداری است. این قانون به عنوان تحولی در حقوق اداری محسوب شده و سنت حقوقی کشور را دگرگون کرده است اما برخی از مواد این قانون با وجود این که چند سال از تصویب آن می گذرد، به طور کامل اجرایی نشده اند. در این راستا، این پژوهش درصدد است تا با بررسی نارسایی های شکلی قانون مدیریت خدمات کشوری و ارائه راهکار های اصلاحی، گام مهمی در راستای رشد نظام اداری کشور بردارد. این پژوهش از نوع استقرایی و کیفی می باشد. در این راستا، ۱۵ نفر از نمایندگان مجلس، مدیران سازمان های مجری و کارشناسان خبره، آگاه و مسلط به قانون مدیریت خدمات کشوری با روش نمونه گیری گلوله برفی، انتخاب و با آنها مصاحبه شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و جهت تحلیل داده ها، از رویکرد تحلیل تم و نرم افزار کیفی MAXQDA استفاده شد. برای محاسبه پایایی مصاحبه های انجام گرفته از پایایی بازآزمون و برای حصول اطمینان از روایی پژوهش، از معیارهای ارائه شده توسط کرسول؛ از جمله تطبیق توسط اعضا و بررسی همکار، استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که برخی از آسیب های شکلی شناسایی شده در قانون مدیریت خدمات کشوری عبارتند از: جامع نبودن تعاریف و واژه های استفاده شده در قانون، وجود ابهام در برخی از مواد قانون (فقدان شفافیت)، عدم تطابق نام فصل با محتوای آن، وجود قوانین موازی و بعضاً متناقض و عدم انتشار آنها و علنی بودن این قوانین. با توجه به یافته های تحقیق، برخورداری از ویژگی های ذاتی قانون، در قانون مدیریت خدمات کشوری واجد ابهام است. با توجه به اهمیت و نقش کلیدی قانون مدیریت خدمات کشوری در کیفیت اداره امور عمومی، متد و الگوی در نظر گرفته شده، برای بررسی این قانون و نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در آسیب شناسی و تدوین سایر قوانین و خط مشی های عمومی از جمله قوانین مدیریت شهری که در زمره مهمترین نقاط اتصال بین مدیریت شهری و شهروندان قلمداد می شوند، استفاده شود.
۷.

عوامل مؤثر بر شفافیت سازمانی و نقش های مدیریتی در راستای تحقق فرصت های اقتصادی شهری در شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شفافیت سازمانی نقش های مدیریتی فرصت های اقتصاد شهری شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 213 تعداد دانلود : 410
هدف مطالعه حاضر، تحلیل عوامل مؤثر بر شفافیت سازمانی و نقش های مدیریتی جهت تحقق فرصت های اقتصاد شهری بوده است. این تحقیق از منظر هدف، کاربردی- توسعه ای و از از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، پیمایش مقطعی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل مدیران ارشد شهرداری تهران می باشد که با روش هدفمند، نمونه گیری انجام شد و با ۱۳ نفر به اشباع نظری دست یافته شد. جامعه آماری بخش کمی نیز شامل مدیران و سرپرستان شهرداری است که با روش اندازه اثر ۲۰۰ نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیم ساختارمند و پرسشنامه با طیف لیکرت پنج درجه است. تحلیل داده های کیفی با روش تحلیل مضمون و نرم افزار مکس کیودا انجام شد. تحلیل کمی و اعتبارسنجی الگو نیز با روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل صورت گرفت. نتایج نشان دادند اسناد فرادستی نظام بر عوامل قانونی و عوامل سازمانی مؤثر است. این عوامل نیز بر شفافیت سازمانی و نقش های مدیران شهرداری تأثیرگذار هستند. در سایه شفافیت سازمانی و نقش آفرینی مدیران شهرداری امکان بهره برداری از فرصت های اقتصادی شهری وجود دارد و در نهایت، به توسعه پایدار شهری منجر می شود.
۸.

وضعیت آسایش آکوستیکی در آپارتمان های مسکن معاصر بر حسب فضا های شهری در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسایش آکوستیکی مسکن آپارتمانی نوفه فضای شهری شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 646 تعداد دانلود : 231
هدف از نگارش تحقیق حاضر، بررسی و تحلیل وضعیت آسایش آکوستیکی در آپارتمان های مسکن معاصر برحسب فضاهای شهری در شهر تبریز می باشد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش کمی صورت گرفته و رویکرد حاکم بر تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. این پژوهش صورت پیمایش میدانی در دو سطح ابزار پرسشنامه (سنجش وضعیت ادراکی) و همچنین برداشت های میدانی (سنجش وضعیت آکوستیکی) انجام شده است. پرسشنامه محقق ساخته، به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات در بخش اول، استفاده شد که روایی آن با نظرسنجی از اساتید حوزه معماری و آکوستیک و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (۹۲/۰) موردبررسی و تأیید قرار گرفت. تمامی آزمایشات مربوط به برداشت میدانی سروصدای هوابرد (برداشت صدای زمینه و سطح فشار صدا) با استفاده از دستگاه ۲۲۶۰ ساخت شرکت بی اند کِی (B & K) دانمارک می باشد. ابتدا، صدای پس زمینه در دو حالت پنجره باز و بسته در داخل واحدهای مسکونی موردنظر، اندازه گیری گردید. در مرحله بعدی، نمودارهای تراز فشار صوتی SPL، با استفاده از تولید میزان تراز مشخص و استاندارد صدا در واحد دسی بل در فضاهای مختلف پلان، ترسیم و مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله نهایی، استاندارد صوتی تحت عنوان معیارهای نوفه (NC) و اختلاف آن با ترازهای صوتی وضع موجود، موردبررسی واقع گردید. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که تأثیر ترافیک در میان متغیرهای دیگر در حوزه آسایش آکوستیکی، روی سطح نارضایتی ناشی از نوفه برخاسته در مناطق شهری در شهر تبریز، نه تنها غیرقابل انکار بوده بلکه تا جایی مهم است که حتی با اندازه گیری های به عمل آمده از سطح فشار صوتی SPL تغییری در الگوهای به وجود آمده در سطح نوفه ایجاد نشده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۱