مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری

مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری

مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری سال چهارم تابستان 1400 شماره 2 (پیاپی 15)

مقالات

۱.

عوامل استرس زای محیطی اثرگذار بر سلامت روان ساکنان محلات

کلید واژه ها: سلامت روان استرس عوامل استرس زای محیطی محلات مسکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 317 تعداد دانلود : 882
سلامتی به عنوان یک سبک زندگی و رویکردی برای زندگی روزمره برای دستیابی فرد به رفاه جسمانی و روانی معرفی شده و تعادلی است که شخص میان خود و محیط زندگی برقرار کرده و در آن به فعالیت می پردازد. این نگاه نشان می دهد رابطه مشخصی میان محیط کار، سکونت و تفریح و سلامتی، علاوه بر شیوه ای که فرد برای زندگی خود برمی گزیند، وجود دارد. از عوامل اثرگذار بر سلامت روان شهروندان آنچه در بستر شهری و در ارتباط با برنامه ریزی و طراحی شهری است، در دسته عوامل استرس زای محیطی قرار می گیرد. عوامل اثرگذار عوامل استرس زای محیطی، ویژگی ها و شرایطی کالبدی، اجتماعی و محیطی هستند که فرد عادی آن ها را تهدیدکننده، خطرناک، آسیب رسان و حتی محدودکننده، درک می کند. ازآنجاکه تمرکز صرف بر بیماری ها و اختلالات روانی و تلاش برای درمان آن ها تنها راهکار ارتقاء سلامت روان نبوده، باید در سیاست های غیرپزشکی نیز بهبود سلامت روان افراد مدنظر قرار گیرد. باهدف ارتقاء سلامت روان شهروندان به کمک برنامه ریزی و طراحی شهری، باید از طریق شناسایی عوامل استرس زای محیطی و با خلق شرایط و محیط زندگی قابل اتکا، وضعیت روانی ساکنان شهرها را بهبود بخشید.
۲.

ارزیابی بهینه سازی تولید انرژی با اجرای تکنیک جاروب کشی ثقلی پلکانی بیوگاز با آب در نیروگاه زیست توده سازمان پسماند شهرداری مشهد

کلید واژه ها: بیوگاز زیست توده تولید انرژی جاروب کشی سولفید هیدروژن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 357 تعداد دانلود : 40
در حال حاضر در کشور سهم تولید انرژی از زیست توده بسیار ناچیز و در حد 56/10 مگاوات می باشد. یکی از نیروگاههایی که در فرایند تولید انرژِی زیست توده نقش دارد. نیروگاه سازمان پسماند شهرداری مشهد است که به منظور بهینه کردن تولید این نیروگاه، تکنیک جاروب کشی بیوگاز تولیدی با آب به صورت ثقلی پلکانی در آن اجرا شد نتایج مبین این مسئله است؛ که خالص سازی بیوگاز از سولفید هیدروژن بسته به شرایط بین 31 تا 97 درصد بوده است و متوسط درصد میزان حذف سولفید هیدروژن برابر60 درصد بوده است. در این تکنیک با استفاده از آب بدون سیرکولاسیون در سیستم باز هر مترمکعب آب قادر به تصفیه حدود 630 مترمکعب بیوگاز بوده است. از طرف دیگر بررسی ها نشان داد؛ اگر زباله ها قبل از دفن تفکیک شوند و بیوگاز تولیدی از آن خالص سازی شود. ارزش ریالی انرژِی تولیدشده به میزان 7/27 درصد افزایش خواهد یافت هزینه این تکنیک با اتکا به تجهیزات داخل کشور در مقایسه با نمونه مشابه خارجی در حدود 89 درصد کمتر خواهد شد.
۳.

بررسی تأثیر عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در فضای شهری (مطالعه موردی: شهروندان سنندج، استان کردستان)

کلید واژه ها: احساس امنیت فضای شهری زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 403 تعداد دانلود : 299
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه می باشد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در فضای شهری می باشد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر سنندج در استان کردستان واقع در غرب ایران بوده اند و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. روایی سؤالات پرسشنامه توسط اساتید و متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با آزمون آلفای کرونباخ 78/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه، از نرم افزار spss استفاده شده است. آزمون کولموگروف اسمیرنوف نرمال بودن داده ها را نشان داد که در نهایت برای بررسی فرضیات پژوهش از آزمون رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. نتایج حاکی از آن بود که عوامل اجتماعی و کالبدی با سطح اطمینان 95% بر احساس امنیت زنان تأثیر مثبت و معناداری دارد.
۴.

تحلیلی بر تأثیر رنگ و فرم تبلیغات شهری بر آسایش بصری شهروندان در محور هاشمیه مشهد

کلید واژه ها: تبلیغات رنگ شهروندان محور هاشمیه مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 275 تعداد دانلود : 743
تبلیغات شهری یکی از مهم ترین شاخه های دانش تبلیغات و یکی از عناصر سازنده منظر شهری در سکونتگاه های انسانی به شمار می رود به نحوی که به عنوان بخش جدایی ناپذیر از کالبد شهرها شناخته شده و بخش مهمی از فعالیت های تجاری در شهر ها به این موضوع اختصاص یافته است. بکارگیری صحیح عناصر بصری در ایجاد هویت بصری و تقویت خوانایی تابلوهای تبلیغاتی نقش چشمگیری دارند. تابلوهای تبلیغات شهری می تواند نمودی فعال و تاثیرگذار در منظر عمومی یک شهر داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش شناخت مولفه های آسایش بصری و تحلیل آن در محدوده بلوار هاشمیه مشهد به منظور بهره گیری از آن در جهت ارتقا کیفیت منظر آن محدوده بوده است. دراین پژوهش به کمک پرسشنامه و جامعه 384 نفری و نرم افزار spss اطلاعات مربوط به تابلوهای تبلیغاتی موجود در محور هاشمیه جمع آوری و با استفاده از روش های تحلیلی و آزمون t تک نمونه ای و بررسی قوانین و آیین نامه های موجود و همچنین مشاهده مورد پژوهشی، اطلاعات حاصل پردازش شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد توجه به عناصر بصری و رنگ در تبلیغات شهری تاثیر مستقیم و بسزایی در افزایش کیفیت مناظر شهری و آرامش روان شهروندان داشته و عدم توجه به آن منجر به آشفتگی، ناهمگونی و اغتشاشات بصری محیط می شود. بر این اساس تشویق استفاده از تابلوهای با زمینه های رنگ و جنس نسبتا یکسان در تبلیغات و رعایت استانداردها و دستورالعمل های موجود و حذف تبلیغات غیرمجاز به عنوان پیشنهادهای راهبردی این پژوهش ارائه گردیده است.
۵.

امکان سنجی تأثیرپذیری از فضاهای شهری دوره رنسانس اروپا در میدان نقش جهان اصفهان

کلید واژه ها: فضای شهری شهرسازی رنسانس دوره صفویه میدان نقش جهان اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 545 تعداد دانلود : 11
در فضاهای شهری ایران که در طول سالیان متمادی تحت تأثیر آموزه ها و الگوهای فکری و هنری این سرزمین شکل گرفته اند. میادین شهری را می توان مهم ترین فضای زندگی شهری و جمعی در فضای شهرها دانست. در عصر صفوی و به ویژه در دوره ی شاه عباس کبیر، با رونق گرفتن فرهنگ و هنر در شهرها، معماران عصر صفوی کوشیدند تا با حفظ ویژگی ها و ارزش های معماری ایرانی، با تبادلات فرهنگی و هنری ای که با دنیای غرب در عهد رنسانس به واسطه ارتباطات تجاری و سیاسی داشتند، نوآوری هایی را در زمینه معماری و شهرسازی به منصه ظهور برسانند. که از این نوآوری می توان به افزایش بار بصری در فضای شهری و دادن نقش نمادین به بناهای همگانی اشاره نمود. میادین دوره رنسانس غالباً به عنوان نماد یا به صورت زمینه ای برای یک مجسمه، دارای بنای یادبود یا یک المان شهری بودند و همچنین بعضاً واجد صحنی مقابل یک ساختمان مهم به کار می رفته اند. میدان نقش جهان اصفهان را می توان از جمله فضاهای شهری تاریخی دانست که تقریباً دست نخورده باقی مانده است. این میدان در ابعادی به عرض 165 و طول 510 متر بنا شده است که بدنه آن دارای دو طبقه می باشد. و از نظر نوع هندسه، تناسبات، محورگرایی، نشانه های شهری و بسیاری از اصول و قواعد شهرسازی و طراحی شهری شباهت های زیادی به میادین اروپا در دوره رنسانس دارد. در این پژوهش سعی شده که ضمن مطالعه میزان تأثیرپذیری فضای شهری میدان نقش جهان اصفهان از فضاهای شهری سنتی ایران، در مورد امکان تأثیرگذاری مفاهیم و عناصر شهری میادین رنسانس اروپا نیز بررسی انجام پذیرد.
۶.

پراگماتیسم در طراحی شهری انسان محور و دموکراتیک

کلید واژه ها: پراگماتیسم فضای انسان محور محیط دموکراتیک فضای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 65 تعداد دانلود : 724
با توجه به آن که در 30 سال گذشته طراحی شهری به عنوان یک رشته جداگانه ظهور کرد با رشته هایی مانند جامعه شناسی، معماری و برنامه ریزی عجین شد، از این رو در حل مسائل شهری سیاست های متعددی لحاظ گردید و در بسیاری از طرح ها و برنامه ها که بر فضای شهری اعمال می گردد. تعداد اندکی فضای شهری مورد استفاده مردم ایجاد میشود که اکثرا شکست خورده هستند، آنچه ضرورت تحقیق را در این عرصه پی داشت، دخل و تصرف فضای شهری و طراحی صد در صدی است یعنی طراحی با شناخت اندک و بدون در نظر گرفتن عوامل فرهنگی و.. و مشارکت وطراحی کامل ایجاد می شود بدین صورت هدف ارائه یک زبان الگو طراحی با رویکرد پراگماتیسم برای فضای شهری انسان محور است از این رو با توجه به این که پراگماتیسم از علم فلسفه بر آمده و میتوان آن را ربط داد بر طراحی شهری به امید آن که با استفاده از این علم رویکرد تازه در طراحی شهری و ارائه کاربست و طراحی با این نظریه از اشتباهات گذشته در طراحی جلوگیری کرد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳