درخت حوزه‌های تخصصی

قرآن کریم مشتمل بر شگفتی ها و زیبایی های بی پایانی است. حوزه بیانی و ادبی قرآن کریم بستر بخش عمده ای از جذابیت ها و برجستگی های آن است. بخشی از این زیبایی ها در قالب آیاتی ارائه گردیده که هم به لحاظ موضوعی و هم از لحاظ اسکلت واژگانی با هم یکسان اند و تنها در حروف یا واژگان اندکی ناهمگون می باشند. قرآن پژوهان از این امر با عنوان "" متشابه لفظی "" یاد کرده اند تا با اصطلاح "" آیات متشابه "" که در حوزه علوم و معارف قرآن مطرح است، پوشیده نگردد. از جُستارهای شایسته درنگ درباره این گونه از آیات، ترجمه آن ها به زبان فارسی است؛ چه ظاهر مشابه این دسته از آیات، گاه موجب لغزش مترجم می شود و بدون توجه به ناسازگاری اندکی که در واژگان این آیات هست، دریافت یکسان و در نتیجه ترجمه مشابهی از آن ها ارائه می گردد که این امر کاستی ترجمه را در پی دارد. در این پژوهش که با رویکرد توصیفی و تحلیل انتقادی صورت گرفته است، برخی از آیات متشابه لفظی مفرد، از نوع موارد ناهمگون به لحاظ اسم و فعل یا متفاوت از نظر نوع فعل مورد توجه قرار گرفته و در کنار تحلیل چرایی تشابه و تفاوت موجود در میان آن ها، ترجمه های ارائه شده از این آیات، توسط مترجمان قرآن (آیتی، خرمشاهی، شعرانی، فولادوند، قمشه ای، مکارم شیرازی) واکاوی شده است. در بررسی این ترجمه ها، روشن گردید که در بیشتر موارد، مفاهیم آیات مورد بحث، به درستی و استواری برگردان نشده؛ لذا نگارنده برگردان دقیق تری از این گونه آیات را پیشنهاد داده است.