درخت حوزه‌های تخصصی

ارزش اقتصادی و بازاری کالاها و خدمات زیست محیطی دستکم در ظاهر پنهان است. در میان روش های مرسوم برای تعیین بها, یا ارزشگذاری اقتـصادی برای محیط زیست، روش تعیین بـهای مـحیط زیست شهری براسـاس اصل رفاه گرایی معروف به روش هدونیک، یا التذاذی(HPM) است که از نظر اقتصادی بر پایة این فرضیه استوار است که افراد غالباً با انتخاب مکان مسکونی و منازل خویش سطح تقاضای خود را نسبت به کیفیت محیط زیست نشان میدهند. بنابراین در تصمیم گیری برای خرید یک خانه، بازار نهفته ای وجود دارد که در آن کیفیت محیط زیست نیز ارزیابی میشود و میزان تقاضا برای مصرف یا استفاده از کالاها و خدمات زیست محیطی غیربازاری همچون وجود، یا فقدان آلودگی هوا، یا صدا، با قیمت کالاها مرتبط است. روش هدونیک با استفاده از تکنیکهای کمی و آماری و سایر روش ها به برآورد ارزش اقتصادی مکان ها از نظر زیست محیطی میپردازد. این مقاله با تحلیل بها و ارزش مساکن در نقاط مختلف انتخابی شهر تبریز، با بهره گیری از روش التذاذی در تلاش برای برقراری ارتباط در بین این عوامل و ویژگیهای زیست محیطی و نیز عوامل دیگر است. نتایج تحقیق مبین معنیداربودن همبستگیهای مورد نظر است که به عنوان شاخص هایی مهم, اما اندازه گیری نشده برای ارزش بالای محیط زیست و مواهب زیست محیطی در تصمیم گیریهای مردم برای خرید خانه به شمار میرود که میتوان این عامل نهفته را میزان تمایل و اشتیاق مردم به پرداخت بیشتر برای زیستن در محیطی بهتر و بدون آلودگی تلقی کرد.

به منظور رشد و توسعه و پیشرفت مناطق مرزی و همچنین ارتقاء سطح امنیت مرزنشینان و جلوگیری از قاچاق کالا و مواد مخدر و مهاجرت مرزنشینان به شهرها و همچنین بالا بردن ضریب امنیت در مرزها که از اهداف بازارچه های مرزی بوده است ، دستور ایجاد بازارچه مرزی باجگیران بر اساس مصوبه شماره 8001 ت ک مورخ24/5/1372 هیات وزیران در مرز ایران و ترکمنستان داده شد. این بازارچه مرزی اولین بازارچه مرزی ایران در مرز خود با ترکمنستان بوده است. با وجود آنکه از اهداف اصلی این بازارچه ها جلوگیری از مهاجرت و قاچاق کالا بوده ، ولی این بازارچه نتوانسته است به این اهداف خود برسد. بطوری که تاکنون فقط3 روستا از 34 روستای دارای سکنه بخش از این بازارچه استفاده کرده اند. یعنی با دور شدن از مرکز بخش تاثیرات بازارچه کم و به صفر میرسد. هر چند که مردم روستاهای استفاده کننده، ایجاد بازارچه را مفید ارزیابی می کنند. در زمینه کاهش و یا جلوگیری از قاچاق نیز این بازارچه موفق عمل نکرده بلکه حتی باعث رونق قاچاق کالا از طریق معبر عمومی و رسمی کشور شده است . بطوری که اغلب روستائیان استفاده کننده از بازارچه به دلایل متعدد از پرداخت عوارض امتناع کرده و دور از چشم کارکنان بازارچه گمرک و نیروی انتظامی کالاها را وارد می کنند. این مقاله مستخرج از یک تحقیق میدانی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و همچنین کار میدانی از طریق مصاحبه با مسئولین و مردم محلی و همچنین استفاده از پرسشنامه های پخش شده در سطح روستاها و در نهایت با استفاده از مشاهدات محلی سعی در بررسی عملکرد بازارچه مرزی باجگیران در زمینه های کاهش مهاجرت و قاچاق کالا در منطقه باجگیران دارد.

مقاله حاضر تلاشی است جهت شناخت ویژگیهای اجتماعی - اقتصادی بخش غیررسمی در مادرشهر تبریز. نتایج به دست آمده نشان می دهد که این پدیده از تنوع و گستردگی زیادی برخوردار است و اهمیت آن در اقتصاد شهری تا حدی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. بخش غیررسمی تعداد درخور توجهی از جمعیت شهر تبریز را به خود جذب کرده، نقش مهمی در اقتصاد شهری این مادرشهر ایفا می کند. در این پژوهش از روش توصیفی - پیمایشی استفاده شده که با به کارگیری مطالعات اسنادی و میدانی از طریق تکمیل 350 پرسشنامه 277) مرد و 73 زن) به طور تصادفی و مشاهده انجام شده است. داده های پژوهش نیز با بهره گیری از روش های آمار توصیفی - استنباطی تجزیه و تحلیل شده. یافته های تحقیق نشان می دهد که در مادرشهر تبریز:-1 توزیع جغرافیایی فعالیت های بخش غیررسمی یکنواخت نیست؛ -2 سطح سواد اکثریت افراد شاغل این بخش پایین تر از مدرک دیپلم است؛ -3 میان فعالیت در بخش غیررسمی و مهاجرت های روستا - شهری رابطه وجود دارد؛ -4 اغلب افراد شاغل در بخش مذکور در مناطق حاشیه نشینی و بقیه در سایر مناطق شهر تبریز سکونت دارند؛ -5 اکثر جمعیت شاغل در بخش غیررسمی متاهل و میانسال اند؛ -6 میان نوع فعالیت زنان و مردان در بخش مذکور تفاوت وجود دارد؛ -7 میان بیکاری و اشتغال در بخش غیررسمی رابطه وجود دارد؛ -8 اکثریت افراد شاغل در بخش غیررسمی مالیات پرداخت نمی کنند. -9 بخش عمده ای از شاغلان این بخش با مشکلات عدم رضایت شغلی و عدم برخورداری از حق بیمه مواجهند.

این مقاله می کوشد، با نگاهی به ویژگیهای اساسی برخی نظریه های روابط شهر و روستا در ارتباط با ایران، به بررسی روند دگرگونیهای پدیدآمده در یکی از مهمترین جنبه های این روابط، یعنی جریان فعالیتهای اقتصادی دریک عرصه عینی بپردازد. نتایج حاصل از بررسیهای پیمایشی در عرصه مورد نظر نشانگر دوام برخی جنبه های سنتی (هرچند تا حدی دگرگون یافته) اشکال ماقبل سرمایه داری این روابط و پایائی روح سلطه جوی مناسبات دیرپای سرمایه داری بهره بری است.

فرسایش کناره ها و سواحل رودخانه ها از پدیده هایی هستند که اراضی کشاورزی، جاده ها، تاسیسات کناره رودخانه و روستاهای اطراف آن را تهدید می کنند. از جمله سازه های سامان دهنده و اصلاح مسیر رودخانه ها، آبشکن یا اپی ها هستند که با اهداف کنترل فرسایش، حفاظت ساحل، محدود کردن جریان در عرض مشخص به منظور کنترل سیل، احیا و آزاد سازی اراضی و گسترش ساحل جدید و ... به کار می روند.در این تحقیق زیر حوضه های خشکه رود، سفید آب، الرم، سیاه پلاس، دلیچای، آب سفید و خرسنگ از حوضه آبخیز سدلار که در شمال غرب تهران واقع شده است. به تفکیک مطالعه شد و مشخص گردید که حدود 290 آبشکن و 9350 متر عملیات خاکی در این حوضه احداث شده است.در این بررسی حدود 175 آبشکن انتخاب شد و مطالعات و اندازه گیری ها در این تعداد اپی و خاکریزهای کناری صورت گرفت. سرانجام مشخص شد که ابعاد سازه های احداث شده در این بازه، با ابعاد استاندارد آنها تا حدی تفاوت داشته است و این امر این سازه ها را تخریب نموده و از دوام کارایی مفید آنها کاسته است. از طرف دیگر، این موضوع سبب افزایش هزینه های اجرایی احداث آبشکن ها شده است.در ادامه مقاله، به تحلیل اقتصادی پروژه پرداخته شده است که ابتدا میزان ارزش فعلی خالص احداث هر آبشکن همراه با هزینه های تفضیلی مصالح به کار رفته شده در آن و مدت زمان دوره سرمایه گذاری و نرخ تنزیل و با محاسبه هزینه به فایده، میزان بازدهی طرح محاسبه و نرخ بازده داخلی آن نسبت به نرخ تنزیل اولیه سنجیده و مقایسه شده است و منابع حاصله از قبیل افزایش سطح زیر کشت، پوشش گیاهی و کاهش فرسایش اراضی و ایجاد فرصتهای شغلی و درآمدهای حاصله نیز محاسبه شده است؛ به طوری که در نهایت، پس از محاسبه ارزش فعلی خالص NPV1 و NPV2 و نرخ بازده داخلی (IRR) و نسبت B/C و از سوی دیگر، نرخ بازده ساده طرح در مجموع نتایج احداث آبشکن از نظر اقتصادی و فنی در حوضه آبخیز سد لار مثبت ارزیابی شد.

جنگل های پهن برگ خزری یکی از بهترین و با ارزش ترین جنگل های ایران است که به دلیل وجود دریای خزر در شمال و سلسله جبال البرز در حاشیه جنوبی ، شرایط خاصی پدید آمده که متعاقب آن پوششی انبوه و متنوع از گونه های پهن برگ درختی و سایر گونه های علفی مستقر شده است . از طرفی جنگل های خزری در حقیقت باقیمانده جنگل های دوران سوم زمین شناسی است و گونه هائی از قبیل انجیلی ، بلند مازو ، لرگ ، سفید پلت و غیره که در جنگل های خزری یافت می شوند در اروپا جزء فسیل های دوران سوم محسوب می شوند ...