مریم یوسفی

زمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشار های ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می رسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی میسر می گردد. هدف از این پژوهش آشکارسازی تغیرات کاربری اراضی دشت بجنورد به روش آشکارسازی پس از طبقه بندی در دو بازه زمانی قبل و بعد از معرفی شهر بجنورد به عنوان مرکز استان خراسان شمالی بوده است. در این پژوهش از الگوریتم روش حداکثر احتمال جهت طبقه بندی تصاویر سنجندهTM  ماهواره لندست5  در سال های 1377 و 1385 همچنین از تصاویر لندست 8 در سال 1392 استفاده گردید. منطقه مورد مطالعه به 5 کلاس کاربری شامل اراضی شهری و انسان ساخت، اراضی تحت کشت دیم، کشاورزی آبی و باغات و اراضی رها شده و آیش طبقه بندی گردید. نتایج بیانگر تغییرات گسترده ای در منطقه مورد مطالعه بوده است. اراضی دیم و مراتع روندی کاهشی را در بازه زمانی مورد مطالعه داشته است. اراضی کشاورزی آبی و باغات نیز تا سال 1385 روند کاهشی و در بازه زمانی بعدی تا سال 1392روند افزایشی داشته است. اراضی شهری و انسان ساخت نیز از 70/17 درصد کل منطقه در سال 1377 به 2/30 درصد در سال 1385 و 48/36 درصد در سال 1392 افزایش یافته است. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و شهر نشینی نتایج حاصل از این پژوهش، اطلاعات ضروری را جهت اخذ تصمیمات اساسی درتدوین سیاست های مدیریتی برای برنامه ریزان و مدیران منطقه ای جهت پایداری و ارزیابی منابع طبیعی را فراهم می نماید.

مسئله ی انتساب شرور و حسنات به خداوند، به نوعی از فروع مسئله جبر و اختیار محسوب می شود؛ لذا عدم آگاهی صحیح از آن، موجب کج فهمی های بنیادی، در اصول اعتقادی هر فرد می شود. نوشتار حاضر، با روش توصیفی- تطبیقی، درصدد پاسخ به سؤال از مفهوم شر و نحوه انتساب آن به خداوند از منظر آیت الله جوادی آملی و جناب فخر رازی است. در برخی از آیات از جمله: آیه 78 سوره نساء، حسنات و سیئات از جانب خدا بیان شده است؛ اما در برخی از آیات دیگر، قرآن میان این دو تفکیک قائل شده و حسنات را از جانب خدا و سیئات را از جانب انسان دانسته است؛ از جمله: در آیه 79 سوره نساء که مورد بحث ما دراین نوشتار می باشد. نتیجه حاصله چنین است که، از منظر آیه الله جوادی آملی، همه خیرات و شرور از نزد خدای سبحان است و از آنجا که خداوند منشأ هر خیر و رحمتی است، خیرات نه تنها از نزد خداست بلکه از خدا نیز هست. ولی شرور فقط از نزد خداست (مِن عِندِالله)؛ ( 78/نساء)، اما از خدای متعال نیست؛ بلکه سبب قریب آن، اعمال خود انسان است. در حالی که فخر رازی، با پذیرش دیدگاه کسب، انتساب حسنات و شرور به خداوند را حقیقی می داند و اسناد شرور به انسان را، از باب «رعایت ادب» و یا «استفهام انکاری» می پندارد.

امروزه بررسی تغییرات کاربری اراضی یکی از موضوعات اصلی پژوهش در حوزه تغییرات جهانی محیط زیست و توسعه پایدار محسوب می گردد. در حال حاضر آشکارسازی و مدلسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای ابزاری سودمند برای درک تغییرات زیست محیطی در رابطه با فعالیت های انسانی بحساب می آیند. نظر به رشد مداوم جمعیت و نیاز به برنامه ریزی و مدیریت زیر ساخت های مناسب در شهر بجنورد، در این پژوهش با استفاده از تصاویر لندست سال 1379 و 1393 به مدلسازی تغییرات کاربری اراضی این شهر تا سال 1407 با استفاده از شبکه خودکار مارکوف پرداخته شده است. جهت طبقه بندی تصاویر از روش طبقه بندی نظارت شده فازی بهره گرفته شد. آشکارسازی تغییرات بین سال های2000 تا 2014 مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت تغییرات کاربری اراضی برای 14 سال آینده پیش بینی شد. نتایج حاکی از آن است که اراضی کشاورزی آبی و دیم روند کاهشی و اراضی شهری و بایر روند افزایشی خواهد داشت به طوری که اراضی کشاروزی آبی و باغات و دیم از 9/30 درصد کل محدوده مورد مطالعه در سال 1379 به 4/18درصد کاهش و اراضی شهری از 7/6 درصد به حدود 5/11 درصد در سال 1407 افزایش پیدا خواهد نمود.