مسعود آریایی نیا

"در سال 1985 گایاتری چاکراورتیاسپیواک، با انتقاد از مجامع علمی آکادمیک غرب این سؤال را مطرح کرد که «آیا شخص مغلوب می تواند سخن بگوید؟»، پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی علوم انسانی و هر دستگاه معرفتی است که سبب ایجاد حاشیهها شده است. گفتار پسااستعماری به عنوان نظری های انتقادی، آزادیخواه و ضداستعماری این دستگاه معرفتی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. متفکر پسااستعماری با دیرینه شناسی علوم انسانی زمانی را جستجو میکند که چیزی تحت عنوان «شرقی» در برابر «غربی» تعریف شد. کیستیِ سوژه مدرن موضوعی است که متفکر پسااستعماری مانند میشل فوکو در دیرینه شناسی مورد سؤال قرار می دهد. ایجاد مفهوم شرقی به زمانی برمی گردد که وجود عالم خارج، از ذهن شناسا نتیجه گرفته می شد. شرقی هنگامی میتواند سخن بگوید که نقد خود را متوجه سوژه خودبنیادی کند که علوم انسانی بر اساس آن شکل گرفته است. دستیابی به تعریفی از انسان و چگونگی مواجهه او با جهان برای فهم آن، نخستین قدم برای معرفی بدیلی در برابر علوم انسانی سلطه گر است. روش متفکر پسااستعماری در فهم دیگری، و عالم خارج مبتنیبر بیناذهنیت است. این روش فهم، از طریق تبیین مطالعات انسانی در برابر علوم انسانی غربی و علوم انسانی بومی، و با دیدگاهی انتقادی نسبت به پارادایم فکری اسپیوک، به سؤال او ـ برخلاف پاسخ خودش ـ پاسخی مثبت می دهد. "

حکومت یا حکمرانی خوب امروزه به یک الگو یا پارادایم پیشرفت تبدیل شده است . این مفهوم به ویژه در کشورهایی چون ایران که دولت در کانون و مرکزیت اداره و ساماندهی حیات جمعی قرار داشته است از اهمیت و موضوعیت مضاعفی برخوردار است و لذا ضمن تصدیق مدخلیت و نقش معهود و معمول دولت در تمشیت امور حیات جمعی بر ضرورت اصلاح در حوزه ساختارها و فرایندها تاکید می‌گردد . پیشرفت و اهمیت حصول آن به یک مطالبه تاریخی برای جامعه ایران تبدیل شده است و در شرایط گسترش دولت و البته تسلط آن بر منابع ثروتی چون نفت همین دلت نخستین و مهم‌ترین متصدی پیشبرد این نیاز و ضرورت ملی و وجودی به شمار می‌آید ...

موضوع اصلی این نوشتار ارزیابی ظرفیت دولت ایران در زمینه استراتژی منطقه گرایی است . نویسنده این ایده را از چشم اندازهای زیر پیگیری می کند : ظرفیت سازی در وجوه گوناگونی که این به نوبه خود نیازمند پیش شرطهای فرهنگی و ساختاری است . ضعف مدیریت سیاسی ایران در باره منطقه گرایی ناظر به سه نکته مهم است : نبود آگاهی از اهمیت منطقه گرایی و نتایج مثبت آن ، ضعف ساختاری و نبود رویکرد مثبت به منطقه گرایی ، برای توضیح و تبیین این نبود ظرفیتها به مصادقی چند اشاره شده است ...