خلیل علیمحمدزاده

افزایش بی رویه ی سزارین و رویکرد روزافزون مادران به انجام سزارین های انتخابی، علی رغم عوارض معطوف به سلامت مادر و جنین و کاهش نرخ زایمان طبیعی در سال های اخیر، سزارین را به یک معضل کشوری بدل نموده و به عنوان نوعی رفتار تکمیلی در برنامه ی تنظیم خانواده، موجب کاهش نرخ باروری کل و اغلب مانع تولد نوزادان سوم و بیشتر و نیز موجب کاهش تعدد فرزندآوری شده است. این مطالعه، با اذعان به تأثیر سزارین در ابعاد مختلف به ویژه ساختار جمعیتی کشور، با بهره گیری از «روش مرورمند مقالات پژوهشی» در سه دهه ی اخیر،درصدد بررسی علل سزارین و چالش های پیش روی زایمان طبیعی به منظور ارائه ی راهبردهای مدیریت سلامت جمعیت است. بدین جهت بر اساس روش سیستماتیک تعداد 78 مقاله ی علمی- پژوهشی پس از غربالگر ی، انتخاب و بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد پرتکرارترین علل مطرح در مقالات جهت انجام سزارین عبارتند از: سزارین قبلی، ترس از درد زایمان طبیعی، نگرش منفی به زایمان طبیعی و نگرش مثبت به سزارین و دلایل پزشکی. این علل در محورهای اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی، شناختی، روان شناختی، پزشکی، حقوقی- قانونی و درمانی- بهداشتی تفکیک می شود. نتایج این مطالعه ی سیستماتیک، بر ضرورت واکاوی علمی مسئله ی سزارین در تحقیقات بین رشته ای و نیز ورود حوزه ی علوم انسانی جهت تبیین علل فرهنگی- اجتماعی آن و نیز تنوع بخشی به روش های تحقیقاتی و بهره مندی از مطالعات کیفی برای بازشناسی علل فزونی سزارین تأکید می کند.

مقدمه: سیستم توزیع دوز- واحد دارو دلالت بر تحویل داروها از داروخانه بیمارستان به بخش برای هر بیمار خاص را دارد که باعث تسهیل در روند بهبود بیماران و ایمنی دارو می شود. دو عامل انسانی شامل داروسازان و پرستاران بر این فرآیند مؤثر است که در این پژوهش نقش سیستم توزیع دارو در بیمارستان منتخب بر وضعیت شغلی و رضایت این افراد بررسی شده است. روش ها: مطالعه از نوع کاربردی به روش توصیفی - تحلیلی بود. داده هایی از بین کارکنان بیمارستان منتخب در سال 1400 شامل 76 نفر از کادر عمومی، 11 داروساز و 32 پرستار به عنوان نمونه از سه گروه با استفاده از سه پرسشنامه جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS24 و به روش آزمون مقایسه میانگین دو نمونه ای وابسته تحلیل شد. یافته ها: توجه به داروسازان در اجرای طرح دوز-واحد از طریق تحریک علاقه آنان به علوم دارویی و قرار گرفتن در مرکز توجه همکاران و افزایش میل آنان به کار در بیمارستان باعث تغییر سطح هویت شغلی و در نتیجه تبیین جایگاه مناسب حرفه ای ایشان گردید. صرفه جویی در زمان، عدم اختلاف در شمارش داروها و آسودگی خاطر پرستاران پس از اجرای طرح دوز-واحد باعث افزایش نقش پرستاران در وظیفه اصلی مراقبت از بیمار به واسطه کسب رضایت شغلی (3/29) شد که به بالاتر از حد متوسط افزایش یافت (P<0.001). نتیجه گیری: انتظار می رود اجرای طرح سیستم توزیع دوز- واحد دارو موجب ارتقای جایگاه حرفه ای داروساز در بیمارستان و افزایش رضایت شغلی پرستاران شود.

  یکی از مهم ترین نهادهای شهری که شهروندان با آن در ارتباط می باشند، شهرداری است. این نهاد با مدیریت و برنامه ریزی های بلند مدت خود می تواند نیازهای اولیه و ثانویه شهروندان را شناسایی و شهر را به مکانی امن برای آنها بدل نماید. با توجه به اثرگذاری 75 درصد عوامل اقتصادی و اجتماعی و محیطی بر سلامت، شهرداری ها می توانند نقش مهمی را ایفا نمایند. این پژوهش با هدف ارائه مدلی جهت مشارکت شهرداری ها در ارتقاء سلامت جامعه شهری در ایران انجام شده است.     این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی کمی و از نظر ماهیت توصیفی است؛ ابتدا با مطالعات کتابخانه ای و نظرخواهی از اعضای گروه خبرگان و اجرای تکنیک دلفی طی سه مرحله، ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های پرسشنامه تحلیل و شناسایی و تدوین و پس از تعیین پایایی و روایی آن با شیوه نمونه گیری تصادفی با طبقه بندی در بین 316 نفر از کارشناسان شهرداری 5 کلانشهر (تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز) توزیع و سپس گردآوری گردید . پس از تحلیل داده ها بر اساس نتایج معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی در مدل اندازه گیری مرتبه دوم در مجموع 6 بُعد اصلی با 21 مؤلفه از 29 مؤلفه تأیید شد شامل: ارتقای برنامه ریزی شهری، بهبود شرایط زندگی شهری، حکمرانی مشارکتی، افزایش تاب آوری مناطق در بحران و بلایا، شهرهای دوستدار سالمند، قانون سلامت عمومی. این مطالعه نشان داد؛ شهرداری های کلانشهر در ایران از راهبردهای پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت در سال 2015 جهت ارتقای سلامت شهری فاصله زیادی دارند و به دلیل تمرکزگرایی ساختاری، مشارکت آنها در اجرای خدمات سلامت عمومی پایین و پیشنهاد می گردد؛ شهرداری ها مشارکت خود را در سلامت به ویژه بهبود شرایط زندگی شهری افزایش دهند.

براساس شواهد آماری نرخ سزارین در ایران بسیار بالاست. پارامترهای گوناگون در تصمیم گیری زنان باردار درباره انتخاب روش زایمان تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان تمایل به سزارین در زنان باردار و میزان همبستگی بین این عوامل به منظور کمک به کاهش تمایل به سزارین انجام شده است. این مطالعه به صورت مقطعی در بین زنان باردار ساکن شهر تهران و به روش انتخاب تصادفی و در دسترس انجام شد. در پرسش نامه محقق ساخته، پنج عامل تأثیرگذار در پیش بینی تمایل به سزارین شامل: عوامل روان شناختی، محیطی، اجتماعی فرهنگی، شرایط و پیامدهای زایمان، بررسی شده و برای تأیید مؤلفه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار آموس بهره گرفته شده است. در بین 5 مؤلفه یادشده، «ترس از زایمان طبیعی» مربوط به عوامل روان شناختی و مؤلفه «تحت فشار قرار نگرفتن سر نوزاد» و «عدم دررفتگی شانه یا وارد آمدن سایر آسیب های جسمی به نوزاد» در روش سزارین مربوط به پیامدهای زایمان، بیشترین تأثیر را داشته اند. همچنین، عوامل مربوط به «شرایط زایمان» و «پیامدهای زایمان» بیشترین همبستگی و کمترین همبستگی مربوط به عوامل «روان شناختی» و «اجتماعی فرهنگی» را داشت. بنابراین، با ارتقای سطح آگاهی زنان باردار از مراحل بارداری و زایمان و استفاده از تکنیک های زایمان طبیعی با درد کمتر، می توان به بهبود شناخت زنان باردار از توانمندی های خود و غلبه آن ها بر ترس کمک کرد.