پروانه فخام زاده

"هدف مقاله حاضر پاسخ به این مساله است که آیا در دوران باستان و میانه در ایران ترجمه وجود داشته است یا نه؟ و اگر وجود داشته، دلایل و چگونگی پیدایش آن چه بوده است؟ نقشهای آن کدامند؟ و بررسی آن چه کمکی به علوم زبانی می کند؟ به این منظور با کنکاش در آثار ایران شناسان ایرانی وغیر ایرانی، به توصیف آثار ترجمه پرداخته می شود و تاثیر بررسی تاریخ ترجمه بر تحقیقات تاریخی محض و نیز چرایی پیدایش ترجمه و تاثیر آن بر زندگی اجتماعی این دوران مورد تحلیل قرار می گیرد؛ و ترجمه به عنوان عامل حفظ مذهب، اتحاد، سلطه گرایی، و ایستادگی در برابر نیستی معرفی می شود، عاملی که نخستین مدارج تکاملی اجتماعی را منعکس می کند و خبر از تحولات و چگونگی همزیستی اقوام پیشین می دهد. در لا به لای متن مقاله، آثار ترجمه شده و زبانهایی که در آنها به کار گرفته شده اند به تفکیک معرفی می شوند و برای دستیابی سریع خواننده به ارتباط زبانهای مکتوب، در انتهای مقاله جدولی مقدماتی که ارتباط این زبانها را نشان می دهد ارائه می گردد."