امیر بهبودی

برای ارزیابی و انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش، عوامل سازمانی زیادی باید مورد توجه قرار گیرد. از طرفی در رویکرد دینامیک و پویا با نگاهی همه جانبه به سازمان برای ایجاد استراتژی مدیریت دانش، فرآیندهای خلق دانش، تسهیم دانش، حفظ دانش و کسب دانش به طور مستقیم بر انتخاب استراتژی های مناسب نقش دارند. در این پژوهش برای تدوین استراتژی مدیریت دانش، متدولوژی ارائه می شود که در آن با تفکیک زیرساخت ها و فرآیندهای مدیریت دانش، گلوگاه فرآیند مارپیچ دانش سازمان شناسایی شده و بر این اساس راهکارهای راهبردی برای سازمان ها تدوین می شود. بدین منظور با مرور مبانی نظری پژوهش های پیشین، عوامل تأثیرگذار بر استراتژی مدیریت دانش سازمانی، از چارچوب ها و روش های اجرایی استخراج شدند. در این متدولوژی عواملی که بر استراتژی مدیریت دانش، اثر می گذارند عبارت اند از: ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات، راهبردهای منابع انسانی و فرآیندهای تسهیم، حفظ، کسب و خلق دانش. در این متدولوژی بر تأثیر متقابل ساختار سازمان، استراتژی های فناوری اطلاعات و مدیریت منابع انسانی، با رویکردی در فرآیندهای مارپیچ دانش سازمان، بر استراتژی مدیریت دانش تأکید می شود. متدولوژی ارائه شده در قالب فرضیه های تحقیق با نظرسنجی از 36 خبره سازمانی و دانشگاهی، با استفاده از آزمون t تک نمونه و تحلیل عاملی تأییدی، مورد تأیید قرار گرفت. در پایان این متدولوژی در دو سازمان با ماهیت مختلف، پیاده سازی و نتایج آن در دو سازمان، تحلیل و مقایسه شد.

در عرصه جاری مقوله دانش و مدیریت آن مورد توجه بوده و به دلیل اهمیت بسزای دانش به عنوان یک سرمایه نامشهود، پژوهش های زیادی در امر مدیریت دانش انجام پذیرفته است. پژوهش های صورت گرفته در این زمینه کمتر به نقش رفتار سازمانی پرداخته است، از این روی در این پژوهش سعی شده است مدیریت دانش سازمانی را از حیث رفتار سازمانی مورد بررسی قرار دهیم. هدف از این مقاله، توصیف و تشریح مشخصات رفتار یادگیری در گروه های کاری است که به روش پیمایشی صورت گرفت. رفتار یادگیری به عنوان بخش مهمی از فرایند یادگیری فردی و سازمانی و نیز بعنوان بخش مهمی از مدیریت دانش در سازمان ها شرح داده شده است. این مقاله پیشنهاد می کند که مشخصات شغل (تنوع، اهمیت و هویت وظیفه) و نیز سبک های رهبری (مردم گرا و وظیفه گرا)، نقش مثبتی در رفتار یادگیری در گروه های کاری دارند. این مطالعه در سه سازمان خدماتی دولتی؛ یعنی مراکز بهداشت و درمان سه شهر استان خراسان رضوی، در قالب دوازده تیم کاری صورت گرفته است. فرآیند یادگیری اعضای تیم با تنوع و اهمیت وظیفه و نیز سبک رهبری مردم گرا تعیین می شود. سبک رهبری وظیفه گرا اثری منفی روی فرایند یادگیری اعضای تیم دارد.

در این پژوهش ضمن بررسی تأثیر تحصیلات بر موفقیت شغلی کارکنان مراکز درمانی، به تبیین مدلی برای سطح بندی آموزش سازمان در مرحله نیازسنجی آموزشی پرداخته می شود. پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی- همبستگی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل دو بخش است. در بخش اول با توجه به بزرگ بودن جامعه آماری از روش نمونه گیری خوشه ای و سپس نمونه گیری تصادفی استفاده شده است، بدین صورت که از میان مراکز درمانی مختلف مرکز بهداشت و درمان شهرستان درگز و گناباد و بیمارستان امام رضا (ع)، نمونه ای تصادفی از کارکنان و مدیران این مراکز درمانی به تعداد 40 نفر موردبررسی قرار گرفتند. در بخش دوم با توجه به خطای کمتر خبرگان و محدود بودن زمان پژوهش، 7 تن از اساتید مدیریت منابع انسانی دانشگاه های علامه طباطبایی، تهران و تربیت مدرس به عنوان خبره به منظور نظرسنجی در نظر گرفته شدند. با استفاده از نرم افزار SPSS و با به کارگیری آزمون همبستگی، ارتباط بین تحصیلات و دروس دانشگاهی با موفقیت شغلی بررسی گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهند که دروس دانشگاهی (تحصیلات) بر موفقیت شغلی کارکنان به میزان 24% تأثیرگذار است. از بین دروس اصلی، تخصصی و پژوهشی، دروس تخصصی به میزان 55% نسبت به دروس پژوهشی با 53% و دروس اصلی با 43%، بیشترین ارتباط را دارد. همچنین، از نرم افزار Expert Choice، جهت رتبه بندی شاخص های مورداستفاده در مدل سطح بندی آموزشی توسط خبرگان استفاده شد تا از اوزان به دست آمده برای هر شاخص در تبیین مدل سطح بندی آموزشی استفاده گردد.