حسین شمس آبادی

حسین شمس آبادی

مدرک تحصیلی: دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری
پست الکترونیکی: drshamsabadi@yahoo.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۳ مورد.
۲۱.

مضامین مشترک در اشعار سلمان هراتی و بدرشاکرالسیّاب با تکیه بر«أنشوده المطر»(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بدر شاکر السیاب سلمان هراتی وطن امید نماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۴۶۰
ادبیات تطبیقی به مقایسه و موازنه میان آثار ادبی می پردازد و این مقاله کوششی تطبیقی است که برخی از مضامین مشترک را در آثار سلمان هراتی، شاعر پارسی گوی و «أنشوده المطر» بدر شاکر السیاب، شاعر عرب بیان کند. هردو شاعر به وطن خویش عشق ورزیده و آن را چون موجودی زنده به تصویر کشیده اند؛ سلمان هراتی در توصیف وطن، عقل و عشق و معنویت را در هم آمیخته است. این دو شاعر در اشعار خود، از غفلت مردم گلایه می کنند و در عین حال به آن ها نوید فردای بهتر و روشن تر را می دهند. سلمان هراتی، امید به فردا را با مفهوم انتظار در هم می آمیزد و السیاب با بهره گیری از نماد باران، این امید را منعکس می کند. بدر شاکر السیاب و  سلمان هراتی، برای بیان آن چه که از گفتن صریح آن عاجز هستند، از نمادها و رمزهای گوناگونی مانند شب، باران، حیوانات و... کمک می گیرند و این کاربرد در اشعار السیاب از پیچیدگی بیشتری برخوردار است و وی آن را با اسطوره ها در هم آمیخته است.
۲۲.

بررسی تطبیقی درون مایه های پایداری در سروده های شفیق حبیب و سلمان هراتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات پایداری سلمان هراتی شفیق حبیب مقاومت مقایسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۳۶۳
بررسی تطبیقی درون مایه های پایداری در سروده های شفیق حبیب و سلمان هراتی چکیده مقاومت و پایداری از جمله مضامینی است که در ادبیّات ملل مختلف وجود دارد. شفیق حبیب – شاعر فلسطینی - و سلمان هراتی - شاعر ایرانی - درون مایه های ادبیّات مقاومت و پایداری را در اشعار خود منعکس کرده اند. این نوشتار بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی و با رویکرد تحلیل محتوا، به بیان و مقایسه چگونگی این انعکاس می پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این دوشاعر ضمن اینکه رویکرد مشابهی را در سروده هایشان در مورد وطن، القای امید، اعتراض، بیان نمادین و... داشته اند شعرهایشان در برخی موارد تفاوت های قابل توجّهی هم دارد؛ نوعِ بیان اشتیاق برای وطن، لحن تحدّی گونه شفیق در القای امید و صراحت وی در نقد رهبران کشورش و سرزنش حکّام عرب و عدم این نقد در اشعار سلمان از جمله تفاوت بین سروده های این دو شاعر است. کلیدواژه ها: شفیق حبیب، سلمان هراتی، پایداری.
۲۳.

تحلیل تطبیقی درونمایه های ادبیات پایداری در اشعار سلمان هراتی و بدرشاکر السیّاب با تکیه بر «أنشوده المطر»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات پایداری بدر شاکر السیاب سلمان هراتی درونمایه های ادبیات پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۳۱۸
این نوشتار انعکاس درونمایه های ادبیات پایداری را در آثار سلمان هراتی و «أنشوده المطر» بدر شاکر السیّاب به صورت تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار می دهد. این دو شاعر به وطن خویش عشق ورزیده و آن را ستوده اند و سلمان هراتی عقل و عشق و دین را در ستایش وطن در هم آمیخته است. بدر شاکر السیّاب و سلمان هراتی به فردایی بهتر امیدوار هستند و این باور را در اشعارشان انعکاس داده اند. سلمان هراتی با زبانی تند و شدید از غفلت و رفاه طلبی مردم انتقاد می کند و السیاب با بهره گیری از نماد و مظاهر طبیعی به توصیف جامعه ظلمت زده خود می پردازد.
۲۴.

تطبیق و تحلیل مفهوم شهید و شهادت در برخی از سروده های سلمان هراتی و شفیق حبیب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شفیق حبیب سلمان هراتی شهید شهادت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۴۵۹
شعرای ایران و فلسطین با ادبیات پایداری، شهید و شهادت، مأنوس هستند. سلمان هراتی و شفیق حبیب از جمله این شعرا هستند که برخی از سروده های خود را به شهدا اختصاص داده اند و این نوشتار به تحلیل و تطبیق این سروده ها از نظر محتوا و سبک می پردازد. هردوشاعر به تأثیرگذاری و ارزش خون شهدا اذعان دارند و به جاودانگی راه و نام شهید اشاره کرده اند. از دست دادن شهدا، توأم با حسرت و دلتنگی است که سلمان هراتی و شفیق حبیب هردو با نوعی عدم تصدیق و انکار با این قضیه روبه رو می شوند و با تشبیه های زیبا، شهدا را تجلیل می کنند و از معنویّت و قدرت هدایتگری آنها سخن می گویند. شفیق حبیب، امید به ظفر و پیروزی را در ضمن تکریم شهدا می آورد. هردوشاعر با بیانی روان و سبکی به دور از تکلّف مفاهیم خود را به مخاطب ارائه می دهند و این سادگی و عدم تکلّف همراه با لفظ زیبا و عمق معنا است. تکرار واژه، عبارت و حروف در اشعار سلمان و شفیق و کاربرد حروف مجهوره و مهموسه در جای مناسب در سروده های شفیق حبیب از جمله مختصات سبکی این دو شاعر است. در میان اسالیب مختلف جمله، اسلوب ندا در سروده های آنها از بسامد بیشتری برخوردار است.
۲۵.

آراء ابن سلام الجمحی فی الشعر والشاعر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۸۹
یعتبر کتاب (طبقات فحول الشعراء) خیر مصدر لدراسه احوال الشعر والشاعر وتراجمهم من العصر الجاهلی الى زمن المؤلف کما یعتبر مصدراً نقدیاً حین یدرس احوال الشاعر دراسه تطبیقیه مشیراً الى الصحیح والمنحول من شعره ویعلل ذلک. فهذا المقال جهد متواضع للوصول الى ابرز اهداف ابن سلام من تألیف کتابه هذا والذی لیس یدور موضوعه الا حول محور هام من محاور الادب العربی ای الشعر وتحلیل المقولات النقدیه الوارده فی کتابه. فیرى ابن سلام ان هناک بعض الخصائص الممیزه لطبیعه الشعر مثل القریحه، وهیکل القصیده و.. کما یعتقد بأن الشعر صناعه ولا یقوم بالوزن فقط، فقد یوجد الوزن، ولا یعد المنظوم شعراً. وذلک لأن للشعر خصائصه الذاتیه فی الفاظه ومعانیه واستخداماته.
۲۶.

تکنیک های زبانی تصویرسازی امریکا و غرب در اشعار شفیق حبیب (با تکیه بر تشاکل، تباین وتکرار)

کلید واژه ها: تشاکل تباین تکرار امریکا غرب شفیق حبیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۲
هر نویسنده و شاعری برای بیان مقاصد خود از اسلوب و تکنیک های بیانی خاصی استفاده می کند. از آنجا که امریکا و غرب در شعر شعرای معاصر جلوه خاصی یافته است واکاوی شیوه بیان و پردازش آنها در خور توجّه است؛ این نوشتار تکنیک های زبانی شفیق حبیب در توصیف غرب و امریکا را به شیوه توصیفی- تحلیلی با عنایت به توان لفظی و معنایی واژگان بیان می کند. با واکاوی شیوه های بیانی اشعاری که شفیق حبیب در مورد امریکا و غرب سروده است می توان دریافت که کاربست واژه های همشکل و مترادف در ضمن دقّت و گزینش مناسب و درست آن انجام شده است. تقابل و تضاد واژگان با بهره گیری از معنای لفظی یا چگونگی کاربرد آن در اشعار وی نمود خاصی دارد که این امر، همراه با تهکّم، طنز و نیشخند و در ضمن بیان مقاصد و معانی مورد نظرشاعر محقّق شده است. تکرار با انواع مختلف و صبغه های گوناگونش، شگردی است که شاعر به خوبی از آن استفاده کرده و با به خدمت گرفتن آن، منظور و معنای مورد نظر خود را هر چه زیباتر بیان کرده است. در این سروده ها، همسانی و تناقض الفاظ با گزینش مناسب و چینش زیبای شاعر عجین شده و شعرش را در خور بررسی و پردازش کرده است.
۲۷.

بررسی تطبیقی تموز در ادبیات عرب با حاجی فیروز در ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۴
حضور نمادین اسطوره و بازآفرینی آن در ادبیّات معاصر جهان، از جمله ادبیّات فارسی و عربی، سبب نوآوری و غنای ادبیّات گردیده است. بر اساس اهمیت و تاثیری که اسطوره ها در محتوا و اندیشه آثار ادبی دارند و لزوم بررسی تطبیقی این تاثیر در ادبیات ملل، در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به تبیین علل و شیوه های کاربست نمادین اسطوره تموز در فرهنگ و ادبیات عربی و اسطوره حاجی فیروز در فرهنگ و ادبیات فارسی می پردازیم. نتایج این تحقیق بیانگر آن است اسطوره تموز در ادبیات عربی، به صورت نمادین به کار رفته و حاکی از رستاخیز، تجددخواهی،امید و حیات دوباره است و شاعرانی چون خلیل حاوی، بیاتی، سیاب و.. بنابر اوضاع سیاسی و اجتماع حاکم بر جوامع عربی به صورت نمادین از آن بهره گرفته اند. از سویی دیگر شخصیت اسطوره ای حاجی فیروز در اشعار شاعران معاصر فارسی به کار نرفته اما در تصنیف های عامیانه، به عنوان نمادی از نوروز، نوزایی، دگرگونی، شادی، مبارزه منفی، و بازگشت دوباره جلوه گر شده است. علی رغم برخی شباهتا میان اسطوره تموزی و حاجی فیروز، به نظر می رسد بازخوانی متن های مرتبط با دو موزی و شباهت های بین او و حاجی فیروز برای هم ریشه دانستن این دو کافی نیست و نمی توان تموز و حاجی فیروز را دارای ریشه ای مشترک دانست.
۲۸.

الواقعیه فی شعر نزار قبانی السیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب العربی المذاهب الواقعیه نزار قبانی الشعر السیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۹۳
نزار قبانی شاعر کبیر بین الشعراء المعاصرین الذی اشتهر بشعر المرأه وشعره السیاسی؛ لکننا نجد فی شعره السیاسی بعض السمات الخاصه القریبه من الأدب الواقعی. فمن المعلوم بأنّ لجغرافیا الوطن العربی، ولعاداته ودینه وسننه وأفکار أفراد مجتمعه تأثیرات خاصّه علی المذهب الواقعی و هذا لأنّ مهمّه الأدب الواقعی تصویر واقع المجتمعات وبما أنّ واقع العالم العربی یختلف عن الواقع الأوروبی، فهناک اختلافات بینهما ولکنّ هذا لا یعنی بأنّه مختلف تماماً عن نظیره الغربی بل فضلا عن سمات اجتماعیّه الأدب، اتّسمت الواقعیّه العربیّه ببعض السمات المحلیه والمناسبه للأدب العربی. وهذا ما بعث الباحثین علی کتابه هذه المقاله التی تستهدف أن تظهر الواقعیه الأدبیه فی شعر نزار قبانی السیاسی وتثبته مستخدمه سمات هذا المکتب الأدبی الفنیه.
۲۹.

مقاربه عتبه العنوان فی مجموعه من القصص القصیره لمحمد تیمور ما تراه العیو ن أنموذجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المصاحبات النصیه عتبه العنوان جیرارد جینیت محمد تیمور ما تراه العیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۰
نظرا إلى أن الأعمال الأدبیه لا تظهر کنص مکشوف، بل ترتبط دوما متواصله بعناصر تصویریه أو لفظیه؛ فمن الواضح أن هذه العوامل، باعتبارها عوامل إضافیه للنص الرئیس، یمکن أن تؤثر على القارئ، فیما یتعلق بموضوع النص. تتم تسمیه هذه العناصر، والتی تختلف وفقا للفتره، والإصدارات، والمؤلفین، والجمهور والثقافات، من خلال نصوص جیرار جینیت التی کرس لها دراسه واسعه فی عمله بعنوان عتبا ت) 7891 (. إن العنوان فی العمل الأدبی موضوع حدیث لم یتم إیلاء الاهتمام الکافی له حتى الآن، وفقا لأعمال محمد تیمور؛ وخاصه مجموعه من قصصه القصیره ما تراه العیو نله؛ لذلک یتوخى هذا المقال إلى عتبه العنوان والإثبات أن انتقال المعنى فی الأعمال الأدبیه لا ینحصر فی النص الرئیس فحسب، بل فی عتبات الأثر الأدبی، ویناقش کیف یظهر العنوان فی هذا العمل ویحدد الدور الذی یمکن أن یلعبه العنوان فی فهم وتفسیر النص وأغراض الکاتب؛ وبالتالی، نکشف أن المؤلف اختار لعمله الأدبی عنوانا مناسبا، وفقا لمحتواه وغرضه؛ وأن عنوان الکتاب الذی تأثر جیدا بالصفات الجیده لعنوان لائق، صار قادرا على الاندماج فی ذهن القارئ.
۳۰.

موقف الأدب الفلسطینی عند جبرا ابراهیم جبرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب العربی فلسطین القصه و الروایه جبرا ابراهیم جبرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۸۲
جبرا ابراهیم جبرا أدیب فلسطینی یعتبر من أکثر الأدباء العرب إنتاجاً و تنوعاً؛ و قدم للقاریء العربی أبرز الکتّاب الغربیین، و عرف بالمدارس و المذاهب الأدبیه الحدیثه، و أنه امتداد نوعی للمثقف العربی الحدیث فی شکله الکلاسیکی. ذلک أنه وطّد ما جاء به سابقوه و أضاف الیه جدیداً و أیضا یعطی ملخصاً من تنوع فنونه و آرائه و أفکاره فی قصصه. کان جبرا الکاتب و المترجم و الشاعر شخصیه فذه، کأنه واحد من شخصیات النهضه الأوروبیه العظیمه ک دافنشی ، التی لها إحاطه بالعلم و الأدب و الفن و التیارات الفکریه الأخری. جبرا کان متعدد الجوانب الذی مارس الکثیر من الأنواع الأدبیه: القصه، الروایه، النقد، الشعر، المسرحیه و الرسم؛ و هو من أبرز کتاب المعاصرین الذین قلیلاً ما درس أسلوبهم القصصی. أصدر جبرا سبع روایات و مجموعه قصصیه واحده.
۳۱.

بن مایه های فکری مکتب نقد نو در نگاه الیوت و آدونیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد نو نقد عینی به هم پیوستگی عینی شخصیت زدایی نمادپردازی الیوت ادونیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۸۱
نمادپردازی نزد تی. اس. الیوت کارکرد ویژه ای دارد. الیوت زبان شعر را زبان ویژه ای می داند که از تناقض، طنز، ابهام، اسطوره و نماد به شیوه ای بهره می جوید که تصویری عینی و محسوس به دست دهد. این شیوه، همان کاربرد نماد در قالب نظریه به هم پیوستگی عینی است که نخستین بار، او آن را مطرح کرد. این نظریه ابعاد گوناگون دارد. جنبه نخست آن به شخصیت زدایی شاعر مربوط است که اساس و پایه مکتب نقد نو را تشکیل می دهد. دیگر، پیوند نزدیک آن با نماد است که آن را به مرزهای مکتب سمبولیسم نزدیک می سازد؛ و سوم، کاربرد سنّت در شعر است که بر جنبه نوکلاسیکی این نظریه نظارت دارد. ادونیس شاعر و منتقدی است که غیرمستقیم از نظریه او تأثیر پذیرفته است. این جُستار، نخست نظریه به هم پیوستگی عینی الیوت را تبیین می کند؛ آنگاه اصول و پایه های نظریه را نزد ادونیس بررسی کرده؛ به نمودهای عینی و واقعی آن می پردازد؛ در پایان آن دو را منتقدانی عین گرا و از پیش گامان مکتب نقد نو، معرفی کند.  
۳۲.

کاربست نمادین شخصیت حضرت زینب(س) در شعر معاصر بحرین

کلید واژه ها: حضرت زینب (س) شاعران بحرین شعر مذهبی فرهنگ عاشورایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۸۰
زنان بزرگ در طول تاریخ الگوی کمال و انسانیت بوده و جهانیان را مسحور عظمت خود کرده اند. حضرت زینب(س) یکی از آن زنانی است که به سبب ویژگی هایی چون صلابت، صبر، قداست، شجاعت، شکوه و عظمت، الگوی آزادگان و حقیقت جویان جهان شده است. از این رو عظمت وجودی حضرت زینب(س) در شعر معاصر فارسی و عربی جلوه ویژه یافته است. در مقاله حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی، حضور نمادین شخصیت آن حضرت در شعر شاعران بحرین مورد واکاوی قرارگرفته است. نتایج نشان از آن دارد که شاعران معاصر بحرین از قهرمانان عاشورا به ویژه حضرت زینب(س) الگو گرفته اند. آنان حضرت زینب(س) را نماد شکیبایی و پایداری دانسته و همه پایمردان و آزادیخوان را به اقتدای به ایشان فراخوانده اند. آن حضرت در شعر این شاعران چون مشعلی فروزان، راه های ظلمانی و دشوار را تا رسیدن به قله سرافرازی و عدالت، روشن می کند و به انقلابیان و سلحشوران آگاه نیرو، اندیشه و انگیزه می دهد.
۳۳.

پیوند میان شعر و هنر نقاشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات مقابله ای ادبیات عربی ادبیات انگلیسی شعر هنر مکتب ادبی رومانتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۹۲
ادبیات مقابله ای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاه های نظریه پردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونه های هنر مبنای پژوهش های مقابله ای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کنده کاری و مجسمه سازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمه سازی و کنده کاری در شعر پرداخته می شود، و مفاهیم بدیع برآمده از این پیوند به خواننده ارائه خواهد شد. بر این پایه به واکاوی دو قصیده أبو ریشه و کیتس با عنوان های «معبد کاجورائو» و «گلدان یونانی» پرداخته، و مصادیق تأثیر و الهام را بررسی می کنیم.
۳۴.

القضایا الاجتماعیه فی مرآه شعر الرصافی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب معروف الرصافی الاجتماع الحریه الاستعمار المرأه الدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
ولد معروف الرصافی سنه 1875م فی مدینه بغداد وکان شاعرا، وکاتبا، وصحفیا متمتعا بمنصب کبیر ومکانه اجتماعیّه مرموقه فی الدوله العثمانیه. لقد شبّ الرصافی فی عصر کانت تتوالی فیه الأحداث فی العالم العربی، وقد خیّم الجهل، والفقر، والمرض علی البلاد العربیّه خلال أکثر فترات الحکم العثمانی.إن الشعر العربی قد عرف فی أواخر القرن التاسع عشر ومطلع القرن العشرین بوادر نهضته وازدهاره، واشتمل علی موضوعات سیاسیّه، واجتماعیّه، وحضاریّه. وإن الأدب وخاصه الشعر قادر علی أن یؤثر تأثیرا إیجابیا فعّالا فی صنع التاریخ وفی تحویل مجری الحیاه وتغییر أوضاعها.البیئه وأحوال العصر دعت الرصافی وغیره من الشعراء إلی الاهتمام بشؤون الوطن، والناس، وحریه الرأی، ونشر العلم، والقضاء علی الجهل، وإخراج المرأه من ظلمتها، والاعتماد علی النفس، ونشر لواء العدل، وإنصاف الطبقه البائسه، والدفاع عن الوطن، والتشجیع علی العمل، والقضاء علی الاستعمار والأجانب. إنها موضوعات لاکتها الألسنه، وترددت أصوات دعاتها فی کلّ مکان وقد عالجها الرصافی بکل ما أوتی من قوه حتی عرف ب "شاعر البؤساء" و"شاعر الحریّه".
۳۵.

مفاهیم الاغتراب والتغریب فی الأدب العربی دراسه بالمقارنه فی الأسباب والتأثیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب العربی الغربه الاغتراب التغریب العصر الجاهلی العصر الحدیث التأثیر والتأثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۵۴
المفاهیم الاغتراب والتغریب فی الأدب العربی دراسه بالمقارنه فی الأسباب والتأثیرلخص یدرس هذا المقال مفاهیم الاغتراب والغربه فی العمل الأدبی. فی الحقیقه لایزال هذا المصطلح غامضاً، وقلما رأینا یتفق الباحثون علی تحدید مفهومه بل یذهبون مذاهب مختلفه فی تعریفه فلایستطیعون تحدید أنواعه ومصادره ونتائجه السلوکیه علی الأفراد والمجتمع. فالغربه بشکلیها الاغتراب والتغریب أکانت نفسیاً أم مادیاً أو فکریاً قد صحب الإنسان منذ نشأته الأولی علی سطح هذا الکوکب. لکن ما نجده من معنی الغربه فی العصر الجاهلی یختلف کل الاختلاف عما نلحظه فی العصر الحدیث. فالموجد الرئیس لها فی العصر الجاهلی هو الشیب والشیخوخه حیث یقع علی نفس الشاعر ویؤدی إلی ارتداد صدی هذا الصراخ إلى نفسه ثم عرضه فی أدبه؛ أما الوضع فی العصر الحدیث فغیر ما فی الجاهلی من خضوع البلاد العربیه لنفوذ الاستعمار الغربی وسیطرته علیها منذ مطلع القرن السابع عشر المیلادی حیث زاد شیئا فشیئا خطر هذا الاستعمار وآثاره السلبیه وأثّرت الحضاره الغربیه علی مجمل حیاه الأمه العربیه.
۳۶.

دراسه أسلوبیه وتحلیلیه لأبعاد السرد وتقنیاته لروایه "میرأمار" لنجیب محفوظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نجیب محفوظ السرد الروائی میرأمار أسلوبیه و تقنیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۱
یعدّ نجیب محفوظ أشهر روائی مصری علی الإطلاق الذی حاز علی جائزه نوبل فی الأدب عام 1988. یحاول الکاتب فیها أن یصف الثوره والأوضاع السیاسیه المخیمه علی مصر فی سنه1919، ونظره الأحزاب المختلفه بالنسبه إلی الأغنیاء والفقراء، وردود الفعل للطبقات المختلفه مع الثوره وبالعکس. نحاول فی هذه الروایه بناء علی المنهج التحلیلی- الوصفی لأسالیب سردیه و عناصرها أن نجیب إلی هذین السؤالین الرئیسیین:1-کیف یرسم الکاتب الشخصیات فیها إلی الملتقی؟ 2- ما هی التقنیات التی إستفاد الکاتب ضمن هذه الروایه؟ ثم تجلی نزعه الکاتب الواقعی فی الخصائص الأسلوبیه لروایته، منها الأوصاف والتشابیه مستمده من الظروف المصریه آنذاک. کما أنّ للروایه خصائص سیمیائیه ممتازه یساعد فهم القارئ فی ادراک الأبعاد الجمالیه للنص الروائی، فدلاله الأوجه والألوان والأصوات إلی جانب التناص القرآنی وذکر بعض الأمثال.
۳۷.

أزمه المرأه فی عدد من قصص نجیب محفوظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب القصه نجیب محفوظ المرأه الأزمه النسویه الاجتماعیه السیکولوجیه الفلسفیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۸
تعتبر مصر فی العصر المعاصر من روّاد استخدام المناهج الجدیده لکتابه القصه و الروایه، و من بین کتّابها نجیب محفوظ استطاع أن یقدّم ثوره صادقه، لحرکه المجتمع المصری فی العقود المتأخره من القرن العشرین. من أهمّ الأزمات التی عالجها نجیب محفوظ هی أزمه الجنس، لاسیما الأزمه النسویه؛ فمن الکتاب من استخدم الجنس اجتماعیاً و آخر سیکولوجیاً أو فلسفیاً. کذلک هذا المقال یلقی الضوء علی معالجه نجیب محفوظ هذه الأزمه من ثلاث نواح: الناحیه الاجتماعیه، الناحیه السیکولوجیه، و الناحیه الفلسفیه. فبحثنا الحاضر یهدف إلی دراسه نماذج من نساء قصص نجیب محفوظ اللاتی جعل منهن المؤلف محوراً للأحداث أو مرآه تعکس خفایا نفس البطل.
۳۸.

أنوار نجوم تأث ّر مدرسه الدیوان بسماء الآداب الأجنبیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدرسه الدیوان التأثر الآداب الأجنبیه الأدب الإنجلیزی الأدب الفرنسی الأدب الفارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۶۵
مدرسه الدیوان هی إحدی المدارس الأدبیه التی ظهرت فی تاریخ الأدب العربی الحدیث، ولها دور رئیسی فی توجیه الأدب العربی نحو حرکه التجدید ومسایره التطورات الأدبیه، التی شهدت العالم خلال القرن العشرین. أمّا هذا التجدید الذی دَعَت إلیه هذه المدرسه لها جذور غیر عربیه فی أکثر حالاتها، الجذور التی تتجلی فی الآداب الأجنبیه الأخری، مثل الآداب الإنجلیزیه والفرنسیه والفارسیه. فی هذه الدراسه نرید أن نسلط الضوء علی کیفیه تأثّر هذه المدرسه من هذه الآداب الأجنبیه عن طریق الأدب الانجلیزی.
۳۹.

الاغتراب عند نازک الملائکه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب العربی العصر الحدیث العراق نازک الملائکه الاغتراب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۶۰
إذا أخذنا مفهوم الاغتراب بمعناه الواسع نجد أنه قد رافق الإنسان منذ القدم، واتضحت خطوطه العامه فی بادئ الأمر من خلال الثنائیات المتمثله فی الذات والموضوع، والفکر والوجود، والطبیعه والروح، وهذه فی حقیقه جوهرها لیست إلا نتیجه منطقیه لمعادله سابقه تسمی "وحده الفکر والوجود" فإذا أتینا إلی العالم الوسیط، رأیناه یأخذ صبغه دینیه تتمثل "بنظریه الخلق من العدم مصحوبه بالعنایه" ونظریه الخلق من العدم "تعبیر عن القدره المطلقه" کما أن "العنایه" تشیر إلی تفوق الإنسان، وتمییزه عن سائر المخلوقات ومن هنا انبثقت ثنائیه جدیده هی "الله والعلم" أسهم الفکر الإسلامی فی بلوره مفهومها إلی حد کبیر. وإذا ما ذهبنا نبحث عن أبعاد تجربه الاغتراب عند نازک الملائکه من خلال سیره الحیاه، والکتابات النثریه والشعریه علی مدی أکثر من ثلث قرن من الزمان، نجد أن نازک الملائکه قد مرت بعده أنواع من الاغتراب کل له طبیعته الخاصه وصفاته المتیزه، وفقا للمرحله الفنیه التی کانت تجتازها الشاعره. 
۴۰.

نشأه القصه القصیره ومیزاتها فی مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مصر الأدب الروایه القصه القصیره میزات الإبدع الأدبی الفن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۸۴
  القصه القصیره مبنیه علی القصه الواحده التی لها تأثیر واحد وهی تفصیله قصیره من حیاه الإنسان. إن طول القصه القصیره وزمن قراءتها لایأخذ من المستمع والقاریء إلا وقتاً قصیراً. وهی من الفنون المستحدثه التی ظهرت فی العصر الحدیث ولم یعرف العرب هذا النوع من القصه فی العصور الماضیه. ولیس لها جذور فی التراث القصصی وفی الحقیقه أخذها العرب من الأدب الغربی بعد احتکاکهم واتصالهم بالغرب. وإن القصه المصریه القصیره نمت فی أعقاب أحداث الحرب العالمیه الأولی وظهرت مع ظهور وتولد الکثیر من الصراعات فی العالم وما تبعها من ثوره1919، بعد فتره من المترجمات القصصیه الفرنسیه والاقتباسات الصریحه.  ومن رواد القصه العربیه الأوائل جرجی زیدان رائد القصه التاریخیه، وجبران رائد الأقصوصه، ومیخائیل نعیمه الذی تکتمل عنده عناصر الأقصوصه الفنیه، والصفه الغالبه علی الأستاذ محمود تیمور وهو کاتب القصه القصیره.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان