علی اصغر هدایی

علی اصغر هدایی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۱ مورد از کل ۱۱ مورد.
۱.

Spatial Analysis of Floods in Mazandaran Province and Strategies to Increase Resilience Using the Crisis Management Approach(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: Flood Return period crisis management Mazandaran Province

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۲
Introduction: According to the flood records in Mazandaran province, this region is regarded as one of the flood-prone regions of the country, and due to the floods, it has suffered many casualties and financial losses. Therefore, this study aimed to investigate the settlements at risk of flooding as one of the main goals of this research. Methods: This descriptive-analytical study was conducted based on extensive and exploratory research approaches. The required data were collected from monthly discharge and the maximum instantaneous discharge in the stations of Mazandaran province along with the population statistics of the provincial cities, as well as the statistics of the Natural Resources and Watershed Management Organization concerning the floods. Accordingly, the statistics of hydrometric stations from 1971 to 2021 of Iran's water resources management main company, the population statistics of the province based on the census of 2015, and the statistics of floods that occurred from the beginning to 2021 have been used in this study. Flood return periods were obtained in the study stations in different statistical distributions using Hyfa software. Finally, Arc GIS software (version 10.3) was used to zone floods in Mazandaran province. Findings: Based on the results, about 1013 square kilometers of the province's surface accounting for 4.25% of its total area is located in the boundaries of large floods that have a return period of 50 to 100 years. Moreover, due to the high altitude, rainy-snowy events, and the significant amount of precipitation in Sarab (Dali Chai and Lar basins) and Payab, Haraz basin has a significant runoff rate discharge so that about 500 to 600 liters of water flow from this basin annually per square meter. Conclusion: According to the obtained results, strategies have been proposed to increase resilience against flood risk using different methods.
۲.

Concepts and Components of Household Disaster Preparedness: A Qualitative Study(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۱۷۱
INTRODUCTION: Despite the prevalence of the term “household disaster preparedness”, there is no consensus over a single and clear definition in this regard. The present study aimed to identify the components and explain the concept of household disaster preparedness. METHODS: The present study was conducted based on a qualitative design. After reviewing the concept and components of household disaster preparedness in previous studies, the subjects were selected by purposive sampling from managers and experts active in the field of disaster risk reduction, as well as heads of families. The data were collected through semi-structured interviews and were analyzed by the thematic analysis method, then the main and sub-components of household disaster preparedness were identified. FINDINGS: The classification of the components of household disaster preparedness revealed that this concept encompasses cognitive, physical-operational, financial, social, and psychological dimensions. However, household disaster preparedness was defined based on these dimensions. CONCLUSION: Household disaster preparedness consists of different dimensions. In order to evaluate this preparedness, an appropriate instrument is needed to assess all its dimensions.
۳.

Analysis of the Role of Dispersion of Rural Settlements against Natural Hazards in South Khorasan Province(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
INTRODUCTION: Identification of the settlements located in high-risk zones in terms of natural hazards is one of the first steps in risk management and development planning. This study aimed to identify villages exposed to earthquakes and floods in South Khorasan province. METHODS: The present study used the Analytic Hierarchy Process method to evaluate the validity and reliability of measuring instruments through exploratory factor analysis. Since the value of the KMO index was 0.879, the number of samples was sufficient for analysis. Moreover, the significance of the Bartlett test was less than 5% and Cronbach's alpha coefficient was obtained at 0.856; accordingly, the questionnaire was reliable. FINDINGS: Based on the spatial analysis of the seismic vulnerability, 214 and 502 villages were in the zone of very high and high vulnerability, respectively. Moreover, the results of flood vulnerability showed that the southern and northwestern parts of South Khorasan province had the lowest vulnerability. The number of villages located in the very high vulnerable zone was very limited and included only seven villages of Chenesht, Kalateh Abbas, Takti Ti, Tangel Behdan, Ebru, Khankuk, and Ostan Siah, which are located in the east of the province. CONCLUSION: Based on the integrated results of two hazards (i.e., earthquakes and floods), it is observed that 523 rural settlements are in a very high-risk zone, which accounts for 14.7% of the total settlements in the South Khorasan province, compared to the total rural settlements. Furthermore, the highest dispersion frequency of rural settlements is in the zone of moderate vulnerability. This zone with 1,344 settlements includes about 37.7% of the total settlements in the province
۴.

Sefid Sang Earthquake Measuring 6 on the Richter Scale in Razavi Khorasan Province, Iran, 2017: Challenges and Operations(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
INTRODUCTION: The present article aimed to study field observations of the 2017 Sefid Sang earthquake, Razavi Khorasan Province, Iran, measuring 6 on the Richter scale with the approach of assessing the behaviors and performing a short analysis on the rescue and relief operations. METHODS: This qualitative study has followed the conceptual analysis approach to research. The sample population was selected with purposive sampling technique from the affected villages of Brashak, Karghash Olya, Drakht Bid, Kelate Menar, Kelate Hajikar, Kharzar, and Chah Mazar to study the behavior and knowledge of the affected people. A goal-based sampling was also applied among the operational managers who were directly engaged in the relief and rescue operations. This research benefited the focus group’s viewpoints. The necessary data were gathered from the answers given to the open questions. The process of research data analysis was in the light of phases proposed by Granheim and Lanman. FINDINGS: The results of this study showed that the disaster preparedness index coefficient among the residents of affected and surrounding villages was low which seriously required enhancement. It was also found out the affected people lacked necessary awareness about general training on the subject of disaster resiliency. Although Red Crescent’s role of disaster response in the context of implementation had been effective, it was found that its other roles of advocacy and support culd be more effective than its implementation role.
۵.

تحلیل و مقایسه ی رسوب معلق در حوضه های آبخیز خزر و ایران مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ﺗﺤﻠیﻞ ﺯﻣﺎﻧی - ﻣﮑﺎﻧی رسوب حوضه های آبخیز فرسایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
فرسایش خاک یکی از مهم ترین مخاطرات طبیعی در هر کشور بشمار می آید که پیامدهایی چون کاهش حاصلخیزی، کاهش محصول و بیابان زایی به ویژه در مناطق خشک را به همراه دارد. هدف این تحقیق، مقایسه رسوب معلق در حوضه های آبخیز دریای خزر با اقلیم مرطوب و ایران مرکزی با اقلیم خشک کشور است. جهت انجام پژوهش از داده های باران سنجی، دبی سنجی و رسوب سنجی به همراه شیب، توپوگرافی، کاربری اراضی و سنگ شناسی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل آماری در نرم افزاSPSS  استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان داد که رابطه و همبستگی قوی بین دو پارامتر بارش و رسوب وجود دارد. با توجه به نتایج حاصله از مدل رگرسیون چندمتغیره، بین متغیر های بارش، دبی و رسوب سالانه در حوضه های مورد مطالعه رابطه ی معنادار و مستقیم وجود داشته و مدل های نسبتاً خوبی از روابط متغیر های بارش، دبی و رسوب معلق به دست آمد. بر اساس توزیع فضایی رسوب، در حوضه ی آبخیز ایران مرکزی بیشترین میزان رسوب در غرب حوضه در ایستگاه های قلعه ی شاهرخ و چمریز و کمترین میزان رسوب در شمال و جنوب حوضه مشاهده می شود. در حوضه ی آبخیز خزر، بیشترین میزان بار رسوبی در حوضه ی آبخیز قره سو و ران در ایستگاه قزاقلی سپس در حوضه ی سفیدرود در ایستگاه قره گونی مشاهده می گردد. کمترین میزان بار رسوبی نیز مربوط به حوضه ی آبخیز خزر در حوضه ی تالش و ایستگاه های جنوبی خزر است.
۶.

مطالعه و تحلیل موانع و مشکلات امدادرسانی در بافت فرسوده شهری بر پایه تکنیک SWOT (مطالعه موردی: منطقه 11 شهرداری تهران)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۶
مقدمه: کلان شهر تهران بافت های فرسوده زیادی دارد که به نظر می رسد به هنگام وقوع هر حادثه ای، امدادرسانی در آن با موانع و مشکلاتی همراه باشد. منطقه 11 شهرداری تهران به دلیل ویژگی های خاص بافت فرسوده و تجارب مطالعاتی نگارندگان به عنوان مطالعه موردی برای این پژوهش در نظر گرفته شده است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با شناسایی و تحلیل این مشکلات راهبردها و پیشنهاداتی را برای رفع آنها ارائه کند. روش: در این پژوهش، از روش تحلیل راهبردی سوات (SWOT) و از نظر هدف کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه است که روایی و پایایی آن به ترتیب با نظرخواهی از متخصصان امر و محاسبه آلفای کرونباخ (8/0) تأیید شد. جامعه آماری پژوهش تمامی امدادگران سازمان آتش نشانی و افراد عادی منطقه 11 شهرداری تهران بود. براساس سرشماری سال 1390، جمعیت کل منطقه 11 شهرداری تهران 288884 بوده است. حجم نمونه پژوهش 120 نفر بود که از این تعداد 30 امداد گر با معرفی کارشناسان سازمان آتش نشانی منطقه انتخاب شدند و90 نفر از افراد عادی و کسبه ساکن منطقه 11 نیز به صورت تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش پس از تکمیل پرسشنامه از مدل سوات، برای ارزیابی و تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: با ترکیب عوامل چهارگانه در تولید استراتژی های WO, WT, SO, ST آنها بدین شکل رتبه بندی شدند. استراتژی SO با میانگین 65/3 در رتبه اول، استراتژی ST با میانگین 74/2 در رتبه دوم، استراتژی WO با میانگین 81/1 در رتبه سوم و استراتژی WT با میانگین 72/2 در رتبه چهارم قرار دارند. راهبرد قابل قبول در این منطقه، با توجه به قرارگیری در ربع اول ماتریس درونی و بیرونی، راهبرد تهاجمی است. یافته ها نشان داد در قالب این راهبرد می توان از نقاط قوت برای بهره برداری از فرصت های خارجی استفاده کرد. نتیجه گیری: فرسودگی و فشردگی بافت ، معابر نامناسب، وجود اماکن مخروبه و حفاری ها در بافت، فرسودگی مسیرهای انتقال انرژی، تردد بیش از حد، ظرفیت سواره و پیاده در ورودی ها از مهم ترین نقاط ضعف منطقه بود. از سوی دیگر با توجه به پیشینه تاریخی و ساختار اجتماعی حاکم بر محلات منطقه و نیز موقعیت جغرافیایی این منطقه، نزدیکی به مرکز شهر، داشتن پیشینه و هویت تاریخی و وجود روابط قوی همسایگی مهم ترین نقاط قوت منطقه است. راهبرد غالب بر ساماندهی منطقه 11 شهرداری تهران از نوع تهاجمیSO است و می توان از شرایط و فرصت های مطلوب برای از بین بردن تهدیدهای بیرونی استفاده کرد.
۷.

ارزیابی آسیب پذیری محیطی شهرستان طالقان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۰
مقدمه: کاهش خسارت های جبران ناپذیر بحران های طبیعی در ایران به فهم صحیح علل و راه حل های کاهش آنها نیاز دارد. در این ارتباط، شناسایی شدت آسیب پذیری از جنبه های مختلف از جمله محیطی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و روانی و میزان آمادگی جامعه در برابر آنها، عوامل تعیین کننده اصلی بحران عنوان می شود. در این خصوص، مقاله حاضر به ارزیابی آسیب پذیری محیطی شهرستان طالقان پرداخته است. روش: روش تحقیق در این مطالعه ترکیبی است. به طوری که ابتدا از روش دلفی و سپس از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده گردید. در مرحله اول، جامعه آماری شامل تمامی کارشناسان و خبرگان در زمینه موضوع مورد مطالعه بود که۳۰ نفر با روش نمونه گیری غیراحتمالی از نوع هدفمند انتخاب شدند. منطقه مورد مطالعه شهرستان طالقان در استان البرز بوده است. در روش AHP ابتدا روایی و پایایی ابزار اندازه گیری از طریق تحلیل عاملی اکتشافی بررسی شد. از آنجایی که مقدار شاخص KMO برابر 0.879 بوده است. تعداد نمونه برای تحلیل کافی بود که این کفایت نمونه گیری را می رساند. همچنین سطح معنی داری آزمون بارتلت کوچکتر از 5 درصد و ضریب آلفای کرونباخ 0.856 می باشد. نتایج نیز با استفاده از نرم افزار Expert Choice تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد که بخش های مرکزی، جنوبی و غربی در محدوده آسیب پذیری بالا قرار می گیرند و بخش های شمالی و تا حدودی شرقی در محدوده آسیب پذیری پایین قرار می گیرند. همچنین امتداد رودخانه طالقان و سرشاخه های آن نیز در محدوده آسیب پذیری بالا جای گرفته اند. نتیجه گیری: تعیین و تحلیل آسیب پذیری محیطی به تنهایی نمی تواند متضمن حفاظت و بهبود کیفیت محیط زیست شود، بلکه باید به طور ملموس نتیجه این مطالعات در اختیار برنامه ریزان توسعه قرارگیرد تا اجرای پروژه های عمرانی را در آن منطقه قرار گیرد که میزان آسیب پذیری پایین دارد.
۸.

ارزیابی ریسک های بالقوه ناشی از زلزله در بافت های فرسوده مطالعه موردی: محله سنگلج شرقی واقع در منطقه 12 تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۹۵
مقدمه: وجود گسل های متعدد در گستره شهر تهران و احتمال رخداد زمین لرزه ای با بزرگی بیش از 7 ریشتر (در صورت فعالیت گسل های شمالی و جنوبی آن)، این شهر را در برابر تکان-های ناشی از زمین لرزه و پیامدهای آن از یک سو و ضعف های ساختار کالبدی شهر از سویی دیگر آسیب پذیر ساخته است. همچنین در تحقیقات آژانس همکاری های بین المللی ژاپن (جایکا) به این نکته اشاره شده است که در صورت فعال شدن گسل ری بزرگترین آسیب ناشی از زلزله در تهران روی خواهد داد. از این رو، قرار داشتن اکثر بافت های فرسوده شهر تهران در پهنه های با خطر نسبی بالا ی زلزله و نبود زیرساخت های مورد نیاز که از مشکلا ت و معضلا ت عمده بافت های فرسوده شهری می باشد، توجه به این مسائل را در این بافت ها دو چندان می کند. هدف از ارائه این مقاله بررسی ویژگی های کالبدی بافت فرسوده و بکارگیری شیوه ها و راهبردهای موجود در جهت ارزیابی ریسک های بالقوه ناشی از رخداد زلزله با استفاده از یک مدل مفهومی به منظور تعیین ریسک های بالقوه به روش کیفی در محله سنگلج شرقی، واقع در منطقه 12 تهران است. نتایج نشان می دهد که گرفتگی عرض معبر و انهدام ساختمان ها به ترتیب طیف شدت ریسک-های بالقوه برای محدوده مورد مطالعه را تشکیل می دهند.
۹.

پهنه بندی خطر رویداد حرکات دامنه ای در استان آذربایجان غربی

کلید واژه ها: استان آذربایجان غربی پهنه بندی حرکات دامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۶ تعداد دانلود : ۵۲۷
شناساییعواملمؤثردروقوعحرکات دامنه ایوپهنه بندیخطرآن،یکیازابزارهایاساسیجهتدستیابیبه راهکارهای کنترلاینپدیدهوانتخاب مناسب ترینوکاربردی ترینگزینةموثرمی باشد.ازاینرواینتحقیقباهدف شناسایی عوامل مؤثردرایجادحرکات دامنه ای و مشخَص کردن مناطقدارای پتانسیل، به پهنه بندیحرکات دامنه ای دراستان آذربایجان غربی پرداختهاست. بهاینمنظورابتدامهم ترین عوامل موثردروقوعحرکات دامنه ای در استان آذربایجان غربی شناسایی شد. بسیاری از اطلاعات حرکات دامنه ای به دست آمده در این تحقیق بر مبنای مشاهده مستقیم می باشد. مکان پدیده، اندازه گیری نسبی آن، نمونه برداری از مواد دامنه ای و تعیین قلمرو از جمله مواردی است که در روش میدانی انجام شده است.سپس با استفاده از روی هم گذاری لایه ها و تدقیق پهنه های مختلف ناپایداری، با کمک مطالعات میدانی و نظرات کارشناسی اقدام به پهنه بندی انواع مختلف حرکات دامنه ای در سطح استان گردید. در این زمینه از دو نرم افزار Arc View و Arc GISاستفاده شده است.تطبیق عوارض با تصاویر ماهواره ای و هوایی از جمله موارد دیگر در این تحقیق است. نتایج نشان می دهد که سولی فلاکسیون و خزش با مساحتی برابر با 8/757898 هکتار در حدود 20 درصد از کل مساحت استان آذربایجان غربی را دربر می گیرد. هم چنین در بین شهرستان های استان بیشترین احتمال خطر حرکات دامنه ای مربوط به شهرستان خوی می باشد که بامساحتی بالغ بر 39/556092 هکتار حدود 78/14 درصد از کل حرکات دامنه ای در استان آذربایجان غربی را در بر می گیرد.
۱۰.

مدیریت بحران در ارتباط با خطر گسلش و زمین لرزه (مطالعه موردی منطقه دشت سیلاخور)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
مقدمه: زلزله به عنوان پدیده ای طبیعی، پیوسته در طول تاریخ باعث خرابی ها و از بین رفتن جان انسان های زیادی شده است. برنامه ریزی مناسب جهت پیشگیری یا کاهش آثار مخرب این پدیده از اهمیت ویژه ای برخوردار است و شناسایی و پیش بینی نحوه عمل و نوع تاثیرگذاری آن به مدیران کمک می کند تا به نوشتن سناریوهای دقیق تری از روند بحران و نیز کنترل آن اقدام نمایند و در نتیجه سرعت عملکرد خود را در مهار بحران در حد زیادی بالا ببرند. روش ها: روش بررسی بر پایه مطالعه دیرینه لرزه شناسی منطقه و داده های ژئوتکنیکی و لرزه زمین ساخت و عملیات میدانی انجام گرفته است. در ادامه لایه های اطلاعاتی با استفاده از GIS تهیه و به بررسی ویژگی های ژئوتکنیکی منطقه اقدام شده است و در نهایت نتایج حاصله در ارتباط با تحلیل خطرپذیری منطقه، تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها: وقوع زمین لرزه های اخیر در نزدیکی گسل دورود که با وقوع پدیده های ژئوتکنیکی متعددی از جمله اثرات ساختگاهی، روانگرایی و زمین لغزش همراه بوده است، فعال شدن مجدد این گسل را نشان می دهد. این حرکات و ریزش های دامنه ای بعضاً موجب مسدود شدن جاده های ارتباطی نیز گردیده است. نتیجه گیری: بر پایه داده ها و تحلیل آنها، رویداد پدیده های گسلش و زمین لرزه در گستره دشت سیلاخور دور از انتظار نیست. همچنین زلزله های بزرگ سال های اخیر، نقش حیاتی مولفه های مدیریت بحران زلزله را در کنترل خطرپذیری و کاهش آسیب های ناشی از زلزله تایید می کند؛ به همین دلیل انجام اقدامات جدی و اصولی در راستای پیشگیری و کاهش خطرپذیری ناشی از زلزله در منطقه مذکور باید در دستور کار قرار بگیرد.
۱۱.

بررسی وضعیّت رسوب و فرسایش در حوضه‌های آبریز منتهی به تنگة‌‌هرمز(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۴ تعداد دانلود : ۶۸۳
سطح زمین عموماً به وسیلة خاک و نهشته‌های سطحی پوشیده شده‌است . خاک ، محیط طبیعی پویائی از ترکیب موادّ ریزدانه‌ای است که گیاهان در آن رویش می‌یابند و حاوی موادّ معدنی و آلی است . امروزه فرسایش خاک یکی از مهم‌ترین مسائل و مشکلات نواحی است . در این میان دستیازی‌ها و بهره‌برداری‌های روزافزون انسان از محیط طبیعی نیزتأثیر زیادی در تشدید روند تخریب و فرسایش خاک دارد؛ به طوری که گاهی کشاورزان در گستره‌های وسیعی ، سطوح شیبدار را به زیر کشت برده و با شخم زدن در جهت شیب ، موجب ایجاد بریدگی‌های عمودی در دامنه‌ها شده‌اند . شخم زدن دامنه‌ها و احداث شبکة آبیاری در امتداد منحنی‌های میزان و نیز حفر کانال‌هادر امتداد شیب دامنه‌ها موجب فرسایش و از دست رفتن خاک می‌گردد . در این تحقیق وضعیّت فرسایش و تولید رسوب در حوضه‌های آبریز منتهی به تنگةهرمز مورد بررسی قرار می‎گیرد. رودخانه‌های شور ، حسن‌لنگی، جلابی ، میناب ، مزابی ، گز و حیوی شبکة هیدروگرافی و زهکشی این حوضه‌ها هستند . در این تحقیق ضمن بررسی‌های میدانی، اسناد و مدارک مختلفی از جمله نقشه‌های توپوگرافی ، زمین‌شناسی ، منابع و قابلیّت اراضی، پوشش گیاهی ، آمارهای مختلف مربوط به ایستگاه‌های هیدرومتری ، رسوب‌سنجی ، هواشناسی ، باران‌سنجی، عکس‌های هوائی وتصاویر ماهواره‌ای به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌است . جهت برآورد میزان فرسایش و رسوب در محدودة مطالعاتی ، از مدل اصلاح شدة پسیاک1 استفاده شده و با بررسی عوامل نه‌گانة مؤثّر در این مدل ، میزان تولید رسوب و فرسایش در هریک از حوضه‌ها ، زیرحوضه‌ها و واحدهای هیدرولوژیک برآورد شده‌است . بر این اساس میزان فرسایش و رسوب در کلّ محدودة مطالعاتی به ترتیب برابر با 95/25435 و 48/5458 تن در سال برای هر کیلومتر مربّع برآورد شده‌است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان