مجید گودرزی

نخستین دلیل توسعه صنعت گردشگری، در اغلب کشورها، بهره برداری از منافع اقتصادی آن است، اگر چه دلایل دیگری نیز در این مورد، ارائه می گردد. صنعت گردشگری، می تواند تأثیر مهمی بر افزایش اشتغال، درآمدهای مرتبط با مکان های اقامتی، و نیز درآمدهای دولتی کشورها داشته باشد. از جمله موضوعات بحث برانگیز در زمینه فعالیت گردشگری، میزان جذب گردشگر است. از این بابت که تأثیر مستقیمی بر وضعیت درآمد منطقه دارد. پژوهش حاضر بر اساس چنین چارچوبی، به بررسی وضعیت جذب گردشگری در استان خوزستان، با روش تجزیه و تحلیل کمی - آماری (تحلیل رگرسیونی) می پردازد. مدل رگرسیونی، از بین چندین روش مختلف پیش بینی حجم تقاضای گردشگر، انتخاب شده است. و متغیرهای مختلف را جهت جذب گردشگر، در استان خوزستان، بررسی نموده است. تحلیل میزان اثرگذاری متغیرهای انتخابی مداخله گر، میزان تغییرات فصلی را به عنوان مهم ترین عامل در نوسان جذب گردشگر از طریق تأثیر بر تعداد جذب گردشگر، به اثبات می رساند. از این رو عمده مصائب و مسائل، مربوط به فصول گرم سال می باشد. لذا مدیران بخش گردشگری در استان خوزستان، با آگاهی از میزان دقیق کشش هر یک از فصول سال و رابطه آن با سایر مؤلفه های اثرگذار می توانند، برنامه های توسعه فعالیت گردشگری خود را به طور دقیق تر تدوین، و به مرحله اجرا درآورند. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش تحقیق، اسنادی و تحلیلی- علّی می باشد. همچنین جهت تحلیل داده های آماریاز نرم افزار Spss، و جهت ترسیم نمودارها از نرم افزار Excel، استفاده شده است. نتایج پژوهش، نشان می دهد که پیش بینی می شود،از سال 1393 تا سال 1400 به ترتیب: 1539717، 1626527، 1713337، 1800147، 1886957، 1973767، 2060577 و 2147387 نفر گردشگر داخلی از استان خوزستان، بازدید می کنند. همچنین پیش بینی می شود که حجم گردشگران خارجی استان خوزستان، از سال 1393 تا 1400 به ترتیب: 31287، 32654، 34021، 36388، 36755، 38122، 39489 و 40856 نفر گردشگر، باشد. نخستین دلیل توسعه صنعت گردشگری، در اغلب کشورها، بهره برداری از منافع اقتصادی آن است، اگر چه دلایل دیگری نیز در این مورد، ارائه می گردد. صنعت گردشگری، می تواند تأثیر مهمی بر افزایش اشتغال، درآمدهای مرتبط با مکان های اقامتی، و نیز درآمدهای دولتی کشورها داشته باشد. از جمله موضوعات بحث برانگیز در زمینه فعالیت گردشگری، میزان جذب گردشگر است. از این بابت که تأثیر مستقیمی بر وضعیت درآمد منطقه دارد. پژوهش حاضر بر اساس چنین چارچوبی، به بررسی وضعیت جذب گردشگری در استان خوزستان، با روش تجزیه و تحلیل کمی - آماری (تحلیل رگرسیونی) می پردازد. مدل رگرسیونی، از بین چندین روش مختلف پیش بینی حجم تقاضای گردشگر، انتخاب شده است. و متغیرهای مختلف را جهت جذب گردشگر، در استان خوزستان، بررسی نموده است. تحلیل میزان اثرگذاری متغیرهای انتخابی مداخله گر، میزان تغییرات فصلی را به عنوان مهم ترین عامل در نوسان جذب گردشگر از طریق تأثیر بر تعداد جذب گردشگر، به اثبات می رساند. از این رو عمده مصائب و مسائل، مربوط به فصول گرم سال می باشد. لذا مدیران بخش گردشگری در استان خوزستان، با آگاهی از میزان دقیق کشش هر یک از فصول سال و رابطه آن با سایر مؤلفه های اثرگذار می توانند، برنامه های توسعه فعالیت گردشگری خود را به طور دقیق تر تدوین، و به مرحله اجرا درآورند. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش تحقیق، اسنادی و تحلیلی- علّی می باشد. همچنین جهت تحلیل داده های آماریاز نرم افزار Spss، و جهت ترسیم نمودارها از نرم افزار Excel، استفاده شده است. نتایج پژوهش، نشان می دهد که پیش بینی می شود،از سال 1393 تا سال 1400 به ترتیب: 1539717، 1626527، 1713337، 1800147، 1886957، 1973767، 2060577 و 2147387 نفر گردشگر داخلی از استان خوزستان، بازدید می کنند. همچنین پیش بینی می شود که حجم گردشگران خارجی استان خوزستان، از سال 1393 تا 1400 به ترتیب: 31287، 32654، 34021، 36388، 36755، 38122، 39489 و 40856 نفر گردشگر، باشد.

مقدمه: گردشگری پزشکی به پدیده بین المللی سفر شخصی که اغلب گردشگران مسافت های طولانی را برای دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی که به علت هزینه های بالا، انتظارهای طولانی مدت، فقدان بیمه ها و محدودیت استفاده از خدمات و عدم دسترسی به خدمات درمانی در مقصد طی می کنند، اطلاق می شود. گردشگری پزشکی داخلی نیز به سفر های داخلی بیماران در پی متخصصان بهتر، خدمات ارزان تر و با کیفیت بیشتر می گویند. این نوع سفرها با مداخله مستقیم مسائل پزشکی ارتباط دارد. این پژوهش با هدف برنامه ریزی و توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر شیراز (با تأکید بر گردشگران داخلی) صورت گرفته است. روش بررسی: رویکرد حاکم پژوهش حاضر، توسعه ای - کاربردی و روش تحقیق به شیوه تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش مورد نظر شامل گردشگران پزشکی داخلی (از سایر استان ها) بود که در سال 1391 جهت انجام معالجات پزشکی به شهر شیراز سفر کرده اند (70000)، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 محاسبه شد، که به دلیل روایی و پایایی بیشتر، به 400 نمونه افزایش یافت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که پس از کسب اعتبار علمی و داشتن پایایی 87 درصد به کمک آزمون Cronbach’s alpha توسط گردشگران پزشکی داخلی تکمیل گردید. به منظور سنجش روایی سؤالات پرسشنامه در پژوهش حاضر، پرسشنامه را به تعدادی از اساتید از جمله اساتید محترم راهنما و مشاور ارائه نموده و نظرات آنان در مورد پرسشنامه اعمال شد. برخی از سؤالات حذف و همچنین تعدادی نیز با توصیه اساتید، به پرسشنامه اضافه شد. در برخی از سؤالات نیز تغییراتی صورت گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک آماری همبستگی خطی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS 19.0 انجام گردید. یافته ها: بین قیمت خدمات درمانی و گردشگری؛ کیفیت خدمات درمانی و گردشگری؛ فرهنگ؛ امکانات، تسهیلات و تجهیزات درمانی و گردشگری؛ و فناوری اطلاعات و ارتباطات با توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر شیراز رابطه ی معنی داری وجود داشت) 05/0.(P < همچنین بین گردشگران پزشکی استان های مختلف به لحاظ میزان رضایتمندی از (قیمت؛ کیفیت؛ فرهنگ؛ امکانات، تسهیلات و تجهیزات؛ و فناوری اطلاعات و ارتباطات) تفاوت وجود داشت. نتیجه گیری: شفاف نمودن قیمت خدمات درمانی و گردشگری؛ بالا بردن کیفیت خدمات درمانی و گردشگری؛ افزایش و ارتقا فرهنگ گردشگر پذیری؛ به کارگیری امکانات، تسهیلات و تجهیزات درمانی و گردشگری دارای تکنولوژی بالا و استانداردهای جهانی؛ و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تبلیغات و بازاریابی در حوزه های پزشکی و گردشگری موجب توسعه و ارتقا گردشگری پزشکی در کلانشهر شیراز می شود.

هدف از این پژوهش ارزیابی توان اکولوژیک منطقه نمونه گردشگری سد شهید عباسپور با تأکید بر توسعه پایدار گردشگری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی((GIS می باشد. به منظور رسیدن به این هدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. برای ارزیابی توان اکولوژیک منطقه مورد مطالعه از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده که اساس کاردر اینجا بر پایه روش بولین جهت تلفیق اطلاعات اکولوژیک می باشد. سپس طبقه بندی توان اکولوژیک منطقه مورد مطالعه با مقایسه مدل اکولوژیک طبقه بندی گردشگری صورت گرفت. یافته های مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک این منطقه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های ارائه شده نشان می دهد منطقه نمونه گردشگری سد شهید عباسپور دارای دو منطقه گردشگری به صورت متمرکز و گسترده است. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که سرمایه گذاری اقتصادی در گردشگری متمرکز با توجه به شیب زیاد منطقه مقرون به صرفه نیست و همچنین با توجه به شیب های زیاد و سنگ و خاک نامناسب در منطقه، این نتیجه حاصل می گردد که تفرج گسترده بهترین نوع کاربری توریستی در این منطقه می باشد.

این پژوهش با رویکردی متقابل و بر اساس الگوی رایج که ارتباطی منطقی بین کارآفرینی و گردشگری پایدار روستایی برقرار می کند، به بررسی توسعه کارآفرینی در محیط های روستایی پرداخته است و به همین جهت روستای خارستان از توابع شهرستان بهبهان را به عنوان نمونه مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. روش جمع آوری اطّلاعات و داده ها به صورت اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (پرسشنامه) بوده که پس از تعیین شاخص ها و متغیّرهای تحقیق، با استفاده از پرسشنامه، داده های لازم گردآوری شده است. در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، تعداد 130 نفر روستایی در سن فعّالیّت (15 تا 65 سال) با حدّاقل سطح سواد راهنمایی، مورد مطالعه واقع شدند. سپس با بررسی 5 معیار اصلی جهت بررسی ارتباط متقابل بین کارآفرینی و گردشگری پایدار روستایی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که کم تر از 10 درصد اهالی روستا با مهارت های کارآفرینی آشنایی دارند. هم چنین با توجّه به خروجی های نهایی تحلیل فرآیند سلسله مراتبی، میزان آشنایی با کارآفرینی و ایجاد زیرساخت های کارآفرینی، دو عامل مهم و تأثیر گذار در توسعه کارآفرینی در روستای خارستان می باشد.

هدف کلی این تحقیق بررسی نقش جاذبه ها و پتانسیل های گردشگری شهرستان نورآباد ممسنی در جذب گردشگران است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است. لازم به ذکر است که در این تحقیق پس از تهیه کلیات و چهارچوب نظری تحقیق، برای کسب اطلاع از مناطق مورد مطالعه و بررسی جایگاه و چگونگی گردشگری در آن منطقه، اقدام به انجام عملیات میدانی شد. به طور کلی پرسشنامه ای برای انجام این تحقیق آماده شد. پس از تکمیل این پرسشنامه، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss و Excel استفاده گردید. آزمون آماری آلفای کورنباخ (قابلیت اعتماد پرسشنامه) نشان داد که این پرسشنامه از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است. آزمون های فرضیات تحقیق که با آزمون آماری خی دو انجام گرفت، نشان داد که بین عدم آشنایی گردشگران از جاذبه های گردشگری و تعداد گردشگران در این شهرستان رابطه معناداری وجود دارد (P

The present research aims to identify effective factors on the reduction of social cooperation with the purpose of attracting social cooperation in directing city zones (zone number 3 in Shiraz).The methodology of this research was based on documentary and survey methods. The statistical sample of this research contains people 18 years old and over who live in zone number 3 in Shiraz، of whom 385 individuals were chosen as the sample of this research using Cochran method. To collect data، a research made questionnaire (analysis of effective factors on social cooperation in directing city zones) was utilized. The findings show that the effectiveness rate of cooperation، trust in executives and organizations، training، residency، education، motivation، and the role of the person in the family are preventing factors of social cooperation in directing the city zones (zone number 3 in Shiraz). Therefore، if responsible authorities are fond of removing the obstacles of social cooperation in directing the city zones (zone number 3 in Shiraz)، they should think about above mentioned obstacles and decide on these items for their long term goals.

اهمیت شبکه شهری در جغرافیای سیاسی و اقتصادی و به طور کلی پویش شهرنشینی یک منطقه به اندازه ای است که نیاز به تاکید خاصی در این زمینه نیست. از آن جا که شبکه شهری هم به مفهوم فضایی آن، یعنی نحوه استقرار و توزیع شهرهای مختلف (اندازه، جمعیت و ...) و هم به مفهوم اقتصادی آن، یعنی نظام مبادله و داد و ستد بین شهرها بر اساس عملکردهای پایه ای آنها، هم حاصل و هم علت بسیاری از مسایل و پدیده های شهرنشینی معاصر است، لذا شناخت چگونگی این شبکه و تغییرات آن در یک منطقه می تواند روشنگر حداقل بخشی از این مسایل گردد. برنامه ریزی بر پایه نظام شهری و کارکردی و سلسله مراتب آن در ارایه خدمات و ارتباطات داد و ستدی برون و درون منطقه ای، تمرکززدایی، کاهش نابرابری های موجود و توسعه موزون ساختار فضایی کل سرزمین، نقش پراهمیتی دارد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت شبکه شهری در استان بوشهر با استفاده از الگوهای تمرکز شهری، مرتبه - اندازه و مرتبه - اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز، ضریب جینی، ضریب آنتروپی و ضریب کشش پذیری است. نوع تحقیق کاربردی - توسعه ای و روش تحقیق، اسنادی و تحلیلی - علی می باشد. همچنین برای تحلیل کمی و کیفی داده های آماری از نرم افزارهای Excel و GIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده نیمه متعادل بودن توزیع فضایی تعداد شهرهای استان بوشهر طی سال های 1335 تا 1385 بوده، ولی در سال 1385 به متعادلترین سطح خود طی این شش دهه می رسد، همچنین سال 1365 بهترین حالت تعادل توزیع فضایی جمعیت شهرهای استان بوشهر و سال 1335 بدترین حالت آن بوده و این روند در سال 85 نسبت به سال 75،%20  کاهش پیدا کرده که بیانگر توزیع نامناسب امکانات و خدمات در سطح استان بوده است. در مجموع توزیع فضایی جمعیت شهرهای استان بوشهر نیمه متعادل بوده است.

از دیرباز مسئله ی پیدا کردن بهترین مکان برای استقرار منابع و امکانات، جزء اساسی ترین مراحل برنامه ریزی های شهری و منطقه ای بوده است. در حالت کلی بهترین مکان استقرار منابع و امکانات، مکانی است که بتوان در آن بیشترین استفاده (ازنظر کمی) و درعین حال بهترین استفاده (ازنظر کیفی) را داشت. دراین بین سرویس های بهداشتی نیز یکی از این زیرساخت ها و تأسیسات شهری می باشد که در کلان شهر اهواز به واسطه ضعف خدمات رسانی مدیریت شهری عملاً به فراموشی سپرده شده است؛ به طوری که مشکلات زیادی را برای شهروندان اهوازی ایجاد کرده است. این مقاله با تأکید بر این مورد به دنبال مکان یابی این زیرساخت در کلان شهر اهواز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل تحلیل فرایند سلسله مراتبی (AHP) می باشد. روش کار نیز به صورت توصیفی- تحلیلی با ماهیت کاربردی می باشد و منبع جمع آوری داده ها و اطلاعات نیز طرح های گردشگری و طرح تفصیلی شهر است. همچنین با استفاده از منابع موجود، معیارهایی را جهت مکان یابی سرویس های بهداشتی معرفی نموده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کلان شهر اهواز با کمبود فضاهای سرویس بهداشتی مواجه است و نیازمند مکان های جدید جهت احداث سرویس های بهداشتی به خصوص در مکان های گردشگری می باشد.