معصومه عبدالخالقی

هدف: پژوهش حاضر روابط بین روان رنجورخویی و تنیدگی تحصیلی را در پیش بینی مقیاس های بهزیستی ذهنی بررسی کرد. روش: 175 دانشجو (77 پسر و 98 دختر) به فهرست پنج عامل (BFI؛ جان، دوناهو و کنتل 1991؛ نقل از جان و اسریواستاوا، 1999)، فهرست تنیدگی دوران دانشجویی (SLSI؛ گادزلا، 1991؛ نقل از گادزلا و بالوگلو، 2001) و مقیاس های بهزیستی ذهنی پاسخ دادند. به منظور ارزیابی الگوهای تعدیل کننده و میانجیگر در بررسی روابط بین متغیرهای روان رنجورخویی، تنیدگی تحصیلی و مقیاس های بهزیستی ذهنی، از تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مواجهه با تنشگرهای تحصیلی و واکنش ها به این تنشگرها (تنیدگی تحصیلی) افراد با نمره روان رنجورخویی بالا در مقایسه با افراد با نمره روان رنجورخویی پایین، در مقیاس های بهزیستی ذهنی نمرات پایین تری گزارش کردند. علاوه بر این، تنیدگی تحصیلی رابطه بین روان رنجورخویی با مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی را به طور نسبی و رابطه بین عامل روان رنجورخویی و زیرمقیاس رضایت از زندگی را به طور کامل میانجیگری کرد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که 1) سطوح بالای روان رنجورخویی، اثر تنیدگی تحصیلی را در پیش بینی مقیاس های بهزیستی ذهنی افزایش می دهد و 2) بخشی از اثر روان رنجورخویی بر مقیاس های بهزیستی ذهنی به تجربه سطوح متفاوتی از تنیدگی تحصیلی نسبت داده می شود."

بـه منظور بررسی و روایی و اعتبار پرسشنامه دشواریهای بین فردی نوجـوانان (QIDA؛ انگلس، هیدالگو و مندز، 2005)، 276 دختر و 224 پسر 12 تا 18 سالـه ساکن تهران، QIDA و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA ؛ پاکلک، 1997) را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند که نسخه فارسی پرسشنامه همانند با سـاختار عاملی اصلی QIDA از پنج عامل جرئت ورزی، روابط با غیرهمجنس، صحبت کردن در جمع، روابط خانـوادگی و دوستیهای نزدیک ـ در نمونه ایرانی ـ تشکیل شده اند. ضرایب همبستگی مثبت و معنادار بین عاملهای QIDA و مجموع نمره های SASA در دامنه ای از 10/0 = r (دوستیهای نزدیک) تا 35/0=r (جرئت ورزی)، روایی همگرای QIDA را تایید کرد. ضرایب اعتبار بازآزمایی با فاصله دو هفته برای نمره کل QIDA برابر با 82/0 و برای عاملهای آن به تـرتیب برابر با 77/0، 84/0، 71/0، 62/0 و 51/0 بودند. نتایج روایی و اعتبار، نسخه فارسی QIDA را تایید کردند و سازه جهانی دشواریهای بین فردی براساس یافته های یکسان در بافتهای فرهنگی متفاوت بحث شد.

مطالعه حاضر با هدف تحلیل روان سنجِی نسخة کوتاه مقیاس مقابلة مذهبی (BRCS، پارگامنت، کوینگ و پرز، 2000) در گروهی از بیماران مبتلا به سرطان انجام شد. 155 بیمار سرطانی (119 زن و 36 مرد) به نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی از روش های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی BRCS از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش وریمکس نشان داد که BRCS از دو بْعد راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی تشکیل شده است. شاخص-های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار AMOS، وجود عوامل دو گانه را تأیید کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی برای راهبردهای مقابله مذهبی مثبت و منفی به ترتیب برابر با 85/0 و 80/0 به دست آمد. در مجموع، نتایج نشان داد که در گروه نمونة بیماران سرطانی فارسی زبان، نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی، راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی را از طریق یک روش کارآمد و از لحاظ روان سنجی و نظری دقیق و معنادار می-سنجد.

پژوهش حاضر با هدف آزمون روان سنجی مقیاس واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده (PSRS؛ شولتز، ییم، زوکالا، جانسن و شولتز، 2011) در بین گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر 324 دانشجوی کارشناسی (130 پسر و 194 دختر) به PSRS و مقیاس سازگاری هیجانی (EAM؛ رابیو، آگادا، هانتنگاس و هرناندز، 2007) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی PSRS از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی PSRS از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازة PSRS، ضریب همبستگی بین زیرمقیاس های واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده با سازگاری هیجانی گزارش شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی PSRS نشان داد که در نمونة دانشجویان ایرانی ساختار چندبعدی PSRS شامل پنج زیرمقیاس واکنش پذیری طولانی، واکنش پذیری نسبت به اضافه بار کاری، واکنش پذیری نسبت به تعارض های اجتماعی، واکنش پذیری نسبت به ناکامی و واکنش پذیری نسبت به ارزشیابی اجتماعی، با داده ها برازش مطلوبی داشت. نتایج مربوط به همبستگی بین زیرمقیاس های واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده با سازگاری هیجانی به طور تجربی از روایی سازة PSRS حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی زیرمقیاس های PSRS بین 75/0 تا 80/0 به دست آمد. در مجموع، نتایج مطالعة حاضر نشان داد که PSRS برای سنجش مفهوم واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش تاب آوری روان شناختی بر اسنادهای علّی و راهبردهای نظم بخشی شناختی هیجان در دانشجویان انجام شد. در این پژوهش تمام تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و همراه با پیگیری، 60 دانشجو در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (30 نفر) قبل و بعد از آموزش به پرسشنامه سبک اسنادی (ASQ، پیترسون، سیمل، بی یر، آبرامسون، متالسکی و سلیگمن، 1982) و نسخه کوتاه پرسشنامه نظم دهی شناختی هیجان (CERQ-SF؛ گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون، 2001) پاسخ دادند. از طریق 10 جلسه و هر جلسه یک ساعت، برنامه آموزش آموزش تاب آوری روان شناختی به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که در کوتاه مدت و بلندمدت برنامه آموزش تاب آوری روان شناختی در افزایش میزان اسنادهای علّی مثبت و راهبردهای انطباقی مقابله شناختی و در کاهش اسنادهای علّی منفی و راهبردهای غیرانطباقی مقابله شناختی دانشجویان موثر بود. در مجموع، نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که برنامه آموزش تاب آوری روان شناختی از طریق تقویت راهبردهای تفکر مثبت، راهبردهای انطباقی مدیریت هیجان و همچنین پربارسازی مهارت-های رابطه بین فردی، در تحقق ایده ایمن سازی روانی فراگیران به طور تجربی موثر واقع می شود.

ایـن پژوهـش بـا هـدف تعییـن اثربخشـی برنامـه آمـوزش تـابآوری روان‌شـناختی بـر رفتارهـای سـلامت و بهزیسـتی روان‌شـناختی در دانشـجویان انجـام شـد. در ایـن پژوهـش تمام‌تجربـی بـا طـرح پیشآزمـون _ پسآزمـون بـا گـروه کنتـرل و همـراه بـا پیگیـری، 60 دانشـجو در دو گـروه آزمایـش (30 نفـر) و کنتـرل (30 نفـر) قبـل و بعـد از آمـوزش بـه نیمـرخ سـبک زندگـی ارتقادهنـده سـلامت ـ نسـخه تجدیدنظرشـده دوم (والکـر، سیچریسـت و پنـدر، 1995) و نسـخه کوتـاه مقیاس‌هـای بهزیسـتی روان‌شـناختی (ریـف، 1989) پاسـخ دادنـد. از طریـق 10 جلسـه و هـر جلسـه دو سـاعت، برنامـه آمـوزش تـابآوری روان‌شـناختی بـه شـیوه گروهـی بـرای گـروه آزمایـش اجـرا شـد. نتایـج تحلیـل واریانـس مختلـط سـاده نشـان داد بسـته آمـوزش تـابآوری روان‌شـناختی در افزایـش رفتارهـای سـبک زندگـی سـلامت‌محور شـامل مسـیٔولیت‌پذیری بـرای سـلامت فـردی، فعالیـت جسـمانی، تغذیـه، تحـول معنـوی، روابـط بین‌فـردی و مدیریـت تنیدگـی و مقیاس‌هـای بهزیسـتی روان‌شـناختی شـامل اسـتقلال عمـل، تسـلط محیطـی، تحـول فـردی، ارتبـاط مثبـت بـا دیگـران، هدفمنـدی در زندگـی و پذیـرش خـود، موثـر بـود. بـر اسـاس نتایـج ایـن پژوهـش می‌تـوان دریافـت تـلاش بـرای تغذیـه سـرمایه روان‌شـناختی و بسـط منابـع روانـی و اجتماعـی دانشـجویان از طریـق کاهـش برخـی مدل‌هـای تفکـر سـازش‌نایافته ماننـد شخصی‌سـازی، تفکـر سـیاه/ســفید، بیش‌تعمیم‌دهــی و همچنیــن، پربارســازی مهارت‌هــای رابطــه بین‌فــردی در مشــارکت‌کنندگان، مصونیــت روانــی آنهــا را موجــب می‌شــود.