فرزاد طرهانی

طبق روش شناسی بانک جهانی، چهار حوزه رژیم نهادی و انگیزشی اقتصادی، آموزش و منابع انسانی، نوآوری و زیرساخت اطلاعاتی و ارتباطاتی به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر دانش بنیان شدن اقتصاد مطرح می شود. صنعت دفاعی به عنوان یکی از مهم ترین صنایع فعال در پیش برد اقتصاد کشور از این موضوع مستثنی نیست. به نظر برخی محققان، مؤلفه های رژیم نهادی و انگیزشی اقتصادی نسبت به مؤلفه های سایر حوزه ها نقش موثرتری در دانش بنیان شدن اقتصاد دارند. در صنعت دفاعی (که معمولاً پیشگام در تولید علم و نوآوری است) شاید نقش و اهمیت مؤلفه های رژیم نهادی و انگیزشی اقتصادی بیشتر هم باشد. بر این اساس، در پژوهش حاضر، ابتدا حوزه های موثر در اقتصاد دانش بنیان مطرح می شود و در ادامه، مؤلفه های موثر بر رژیم نهادی و انگیزشی اقتصادی در صنعت دفاعی مورد شناسایی قرار می گیرد. با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و توزیع پرسشنامه، از نظرات 73 نفر از خبرگان و فعالین حوزه اقتصاد دفاعی بهره مند شده و با استفاده از روش های آماری ناپارامتریک مهم ترین مولفه ها مشخص شده و هریک از این مولفه ها رتبه بندی می شوند. نتایج بدست آمده نشان داد که، به ترتیب میزان صادرات در حوزه دفاعی، سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت دفاع و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه صنعت دفاعی مهم ترین و موثرترین مولفه ها در حوزه رژیم نهادی و انگیزشی اقتصادی هستند.

فراغت از نیازهای اساسی و اولیه زیستی است و ایجاد تسهیلات فراغتی در کشور یک سرمایه گذاری محسوب می شود. بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه جهان توانسته اند وضعیت گردشگری خود را بهبود بخشند و با ایجاد مشاغل خدماتی برای گردشگران ، بسیاری از مشکلات اقتصادی، از قبیل بیکاری و پایین بودن سطح درآمد را رفع کنند. با توجه به اهمیت گردشگری و وجود پتانسیل های گردشگری در کشورمان، اولویت بندی عوامل تأثیرگذار بر توسعه گردشگری ایران، جهت برنامه ریزی های مناسب و کارا به منظور خدمات رسانی بهتر و عدالت اجتماعی و اقتصادی در سطوح مناطق مختلف ضروری به نظر می رسد. بدین منظور در پژوهش حاضر با نگاه جامع و سیستمی به گردشگری و با استفاده از مطالعات مشابه ایران و جهان، اقدام به شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری، اولویت بندی و ارائه راه کارهایی جهت بهبود جذب گردشگر و توسعه گردشگری با کمک روش ترکیبی FDANP، در ایران شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که "تسهیلات و زیرساخت های گردشگری" تاثیرپذیرترین معیار و "عوامل طبیعی" تأثیرگذارترین معیار در توسعه گردشگری می باشد. در بین شش معیار تاثیرگذار بر توسعه گردشگری ، معیار " تسهیلات و زیرساخت های گردشگری " با وزن 2/0 و زیر معیار " امنیت سرمایه گذاری داخلی" بیشترین اهمیت را کسب کردند.

در فرآیند اعطای تسهیلات، تصمیم گیری به عنوان اساسی ترین فعالیت سازمان به شمار   می رود. انتخاب یک پروژه مطمئن و با ریسک پایین برای سرمایه گذاری یکی از عوامل مهم در موفقیت صندوق های حمایتی در بخش تخصیص منابع محسوب می شود. بر این اساس، استفاده مطلوب از عامل سرمایه در پروژه های سرمایه گذاری، مستلزم تجزیه و تحلیل و ارزیابی دقیق و کامل طرح های تجاری است. در این پژوهش، که در صندوق توسعه فن آوری انجام شده است، نخست مهم ترین معیارهای مؤثر بر ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان حوزه ارزیابی شناسایی شدند. سپس برای جمع آوری نظرات خبرگان از دو پرسشنامه بهره گرفته شده است. در پرسشنامه اول، میزان اهمیت معیارهای شناسایی شده بر اساس روش دلفی فازی، غربال گری و وزن های نسبی هر یک از معیارها مورد محاسبه قرار گرفت. در پرسشنامه دوم، 10 طرح صندوق توسعه فن آوری بر اساس معیارهای تعیین شده امتیازدهی شدند. در نهایت با تشکیل جدول تصمیم حاصل از نتایج دو پرسشنامه، طرح های سرمایه گذاری با استفاده از روش ویکور رتبه بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که در اولویت بندی مولفه ها، مولفه وضعیت رقبای اصلی بنگاه، رتبه اول و مولفه نرخ بازدهی و سوابق اعتباری شرکت به ترتیب رتبه های دوم تا سوم را کسب می نمایند.

به منظور پشتیبانی از خدمات فناوری اطلاعات کاربران، سامانه ای با نام «پشتیبانی خدمات فناوری اطلاعات» ایجاد شده است. این سامانه تنها مرجع پشتیبانی کننده خدمات فناوری اطلاعات مورد استفاده کاربران در سازمان[1] است و در آن خدمات فناوری اطلاعات، به عنوان واسطه ای برای دستیابی به اهداف سازمان در نظر گرفته شده است. در این تحقیق با بررسی بهترین تجربیات الگوهای مختلف و مطالعه ساختار و فرآیندهای مطرح شده و با مصاحبه و بررسی نظرات کاربران و ارائه دهندگان خدمات فناوری اطلاعات سازمان، تلاش گردیده است تا طرحی مناسب برای سامانه خدمات فناوری اطلاعات سازمان پیشنهاد و سپس تدوین گردد. در واقع ساختار و فرآیندهای خود سامانه مد نظر این تحقیق بوده است. در ادامه برای بررسی اعتبار طرح پیشنهادی، نظرات مدیران فناوری اطلاعات و سایر کاربران و کارشناسان مرتبط با این سامانه، پرسشنامه ای تهیه و دیدگاه های این افراد در خصوص ویژگی های این ساختار، فرآیندها و فعالیت های آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. از نتایج مهم در این تحقیق می توان به تلفیقی از ساختار متمرکز در ارائه خدمات تخصصی و غیرمتمرکز در هر یک از واحدهای مأموریتی اشاره نمود. از دیگر نتایج این تحقیق، تناسب فرآیندهای مدیریت رخداد، مسئله، تغییر، نشر فرآیند مدیریت پیکر بندی الگوی کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات برای سامانه خدمات فناوری اطلاعات سازمان مورد نظر است.