فرخ پارسی زاده

 این پژوهش برای بررسی میزان آگاهی و آمادگی مردم شهرستان پاکدشت در برابر پدیده زلزله و شناسایی مناسب ترین روش آموزش ایمنی و نیازهای اطلاعاتی آن ها در این زمینه،  انجام شده است. بدین منظور یک نظرسنجی از ساکنین شهر برای دستیابی به میزان آمادگی و شناخت آن ها نسبت به زلزله، میزان آگاهی آنان از زلزله خیزبودن منطقه، نیازهای ضروری آن ها، رفتارهای آنان هنگام وقوع زلزله و همچنین مناسب ترین روش آموزشی جهت انتقال مفاهیم و نکات ایمنی به آن ها انجام شده است. نمونه آماری در این تحقیق 512 نفر از جمعیت ساکن شهر پاکدشت را شامل می شود. برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای طراحی و توسط پرسشگران با مراجعه به درب منازل و مدارس دبیرستان تکمیل شده است. پس از جمع آوری، داده ها استخراج شده و با استفاده از نرم افزار آماری اس.پی.اس.اس (SPSS) نتایج بررسی شد. مهمترین دستاوردهای این مطالعه بیانگر این نکته است که ارائه روش های آموزشی باید بر اساس فرهنگ رایج و علائق مردم منطقه انجام پذیرد، از طرفی برگزاری مانورهای مدارس کماکان یکی از مهمترین روش های آموزش های غیررسمی در نهادینه کردن فرهنگ ایمن جامعه در برابر خطرات ناشی از زلزله تلقی می شود. این نتایج که برای اولین بار ارائه شده است، نشان دهنده زوایای مبهم و راهگشای برنامه ریزی های آتی جهت مدیریت بحران و ریسک زلزله و نیز آموزش اهالی در شهرستان پاکدشت است.

 لرزه خیزی بالای شهر تهران و اهمیت وقوع زلزله در آن، یکی از دغدغه های اصلی مدیریت شهری در تهران است که توجه و تامل بالایی را می طلبد. به دلیل ماهیت زلزله، ویژگی اهمال کاری و تساهل انسانی و نیز طولانی بودن دوره بازگشت زلزله های شدید در تهران، این مهم مورد غفلت واقع می شود؛ اما به دلیل اهمیت انکارناپذیری که تهران در حفظ تمامیت ارضی، امنیت ملی، راهبردی و اقتصادی در کشور داشته، حکم شاهرگ حیاتی ایران را دارد که هرگونه خسارت و زوال در تهران، به معنای پایان کار ایران است؛ بنابراین، توجه به وضعیت لرزه خیزی و بهره گیری از هر امکانی برای کاهش خطرپذیری و افزایش سطح ایمنی تهران در برابر زلزله، ضروری و مهم می باشد. در مطالعه حاضر که بر اساس پژوهشی میدانی و با استفاده از ابزارهایی نظیر مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و اسناد تهیه شده است، امکان بهره گیری از شایعه در افزایش ضریب ایمنی شهر تهران سنجیده و ضمن بررسی اثرات اجتماعی مثبت و منفی ناشی از رواج شایعه وقوع زلزله در تهران، میزان کارکردهای مثبت آن ارزیابی شد. نتایج این بررسی که به مطالعه موردی رواج شایعه وقوع زلزله در تهران در نیمه آذرماه 1393 پرداخته، مبین آن است که می توان با بهره گیری از ظرفیت این رسانه (شایعه) علاوه بر برجسته سازی موضوع زلزله و یادآوری مداوم آن به شهروندان و مسوولان؛ با مدیریت صحیح و کنترل دامنه آن، در راستای ارتقای فرهنگ ایمنی در برابر زلزله و نیز افزایش آمادگی سازمان ها، نهادها و ارگان های امدادی بهره گرفت.