فریده اسدیان

فریده اسدیان

مدرک تحصیلی: استادیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۴ مورد.
۱.

بررسی ابعاد تاب آوری محلی در مواجهه با خشک سالی؛ مطالعه موردی: شهرستان قلعه گنج استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشکسالی تاب آوری محلی سرمایه انسانی شهرستان قلعه گنج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۹
وقوع خشکسالی های اخیر در ایران و شدت خسارت های وارد شده از ادامه آسیب پذیری نقاط شهری و روستایی حکایت می کند. کاهش آسیب پذیری روستائیان و شهرنشینان از طریق افزایش سطح تاب آوری و ارتقای انعطاف پذیری در برابر پیامدهای طبیعی ازجمله خشک سالی می تواند یکی از ویژگی های مدیریت، برنامه ریزی و توسعه باشد که این امر از طریق شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تقویت تاب آوری امکان پذیر است. از آنجا که هدف تاب آوری، کنترل، کاهش آثار و پیامدهای مخاطرات و همچنین استفاده از این تهدیدها به عنوان فرصت است، پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل شاخص های خشک سالی در ارتباط با تاب آوری محلی به دنبال تحقق این موضوع انجام گردید. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری شهرستان قلعه گنج استان کرمان با 495/ 74 نفر جمعیت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 453 نفر به صورت تصادفی برآورد گردید و به تناسب تعداد جمعیت هر بخش بین آن ها تقسیم شد. جهت گردآوری داده های موردنیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. به منظور تحلیل موضوع و تنظیم پرسش نامه، چهارچوبی از شاخص های خشک سالی در قالب 39 گویه و ده شاخص تاب آوری انتخاب و تدوین شد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه به وسیله گروه متخصصان و کارشناسان و نیز روایی سازه تحلیل عاملی اکتشافی مورد تأیید قرار گرفت. میزان پایایی کل به وسیله آلفای کرونباخ 89/0 برآورد شد. نتایج نشانگر این است که سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را در تاب آوری در مقابل خشک سالی دارند. شاخص های مختلف اقتصادی و اجتماعی نیز ازجمله عوامل اثرگذار بر روی تاب آوری محلی شهرستان قلعه گنج محسوب می شوند. ابعاد تاب آوری با میزان 41/0 بر توسعه پایدار اثرگذار است. تاب آوری جامعه قلعه گنج نسبت به تاب آوری کلی از وضعیت مطلوبی برخوردار است؛ بنابراین لازم است ابعاد مختلف و زیربنایی تاب آوری در مواجهه با خشکسالی مشخص شود تا عموم مردم در برابر این وقایع تحمل پذیر شوند.
۲.

واکاوی نقش پوشش گیاهی و کاربری اراضی در رخداد جزیره گرمایی (مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصاویر ماهواره ای جزیره حرارتی شاخص NDVI شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۱
مقدمه: نقش اقلیم در مطالعات شهری از لحاظ تاثیری که تغییرات اقلیمی در محیط های شهری دارد حائز اهمیت است. جزیره گرمایی از جمله مخاطراتی است که اخیرا به دلیل توسعه شهرها شرایط زیست محیطی شهرها را تحت تأثیر قرار داده است. هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش پوشش گیاهی و کاربری اراضی در جزیره گرمایی شهر اصفهان می باشد. روش شناسی تحقیق: بدین منظور از تصاویر ماهواره ای Landsat ETM طی دوره 1990-2019 استفاده شد. در این راستا از شاخص های LST و NDVI، پوشش شهری و کاربری اراضی استفاده شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر اصفهان در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که دمای بالا بیشتر در هسته مرکزی شهر اصفهان قرار دارد و اطراف شهر توسط طبقه دمایی متوسط پوشش داده می شود. بیشترین طبقه دمایی پایین را نیز کاربری زراعی به دلیل رطوبت بالا، در بر می گیرد. پارکها و فضای سبز در شهر به دلیل تأثیر گرفتن از مناطق با دمای بالا و بسیار بالای اطراف خود جزء طبقات دمایی متوسط قرار می گیرند. نتایج: در مجموع می توان بیان کرد که در هر سه دوره گذشته بیشترین مساحت مربوط به دمای متوسط بوده است و این روند طی سالهای آینده نیز ادامه خواهد داشت. با توجه به کاهش مساحت کاربری زراعی و گسترش فیزیکی شهر، مساحت جزایر گرمایی در دامنه بالا افزایش داشته است. از دلایل افزایش دمای بالا از طرفی می توان به افزایش جمعیت، افزایش صنایع و تعداد خودروها در شهر و چند برابر شدن حجم تردد راههای ارتباطی و افزایش سطوح آسفالت و معابر شهری و بین شهری و از طرف دیگر به افزایش وسعت اراضی بایر به دلیل چرای بی رویه دام و آسیب به مراتع و نیز پاکسازی اراضی سبز و جنگل زدایی اشاره کرد.
۳.

اقلیم و معماری با تاکیدی بر دو مولفه جهت ابنیه ها و تابش (نمونه موردی :کلانشهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اقلیم معماری جهت گیری ابنیه ها تابش آفتاب کلانشهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۴۴
بررسی ویژگیهای اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده های اقلیمی، یک اصل اجتناب ناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی وآسایش اوست. این پژوهش با هداف عوامل موثر بر نوع معماری و پهنه اقلیمی در شهر اهواز انجام شده است.روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و اسنادی بهره گرفته شده است و جهت درک بهتر منابع کتابخانه ای، پژوهش میدانی از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از قانون محاسبات کسینوس و نرم افزارtcic استفاده شد. یافته ها نشان داد معیارجهت گیری ساختمان با وزن(0.20)است که شاخص های زیر مجموعه آن به ترتیب دسترسی با وزن(0.46)، ارتباط بین ساختمان های مجاور با وزن(0.42) و شیب زمین با وزن(0.38) در رتبه سوم قرار دارد. همچنین معیار تابش آفتاب با وزن(0.243) است که شاخص های زیر مجموعه آن به ترتیب، ساعات آفتابی(0.40)، زاویه تابش(0.39) ،متوسط درجه حرارت(0.36)، در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. شهر اهواز به دلیل واقع شدن در یک موقعیت خاص جغرافیایی, شرایط توپوگرافی و سامانه های جوی موثر بر منطقه شرایط زیست اقلیمی ویژه ای را به خود اختصاص داده است. به طوری که گرمای شدید مشکلات عدیده ای را برای ساکنین این شهر ایجاد می کند.
۴.

ارزیابی دانش بومی جهت توسعه اقتصادی پایدار مناطق روستایی (منطقه مورد مطالعه؛ فرمهین فراهان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: توسعه یافتگی دانش دانش بومی اراک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۰
هدف این تحقیق حمایت از دانش بومی در جهت توسعه اقتصادی روستا و استفاده از قدرت و مشارکت مردم، مدیریت و ظرفیت های فنی و محلی، می باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی تحلیلی و پیمایشی با ابزار پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد استفاده کارشناسان جغرافیای روستایی در شهر فرمهین می باشند. نتایج نشان می دهد در مؤلفه های مربوط به دانش بومی، مولفه مشارکتی پایین تر می باشد. این بدین معنا است که این مؤلفه از حد مطلوب برخوردار نمی باشد. سطح معناداری بدست آمده نشان می دهد که میانگین بدست آمده از میانگین مطلوب پایین تر بوده و دانش بومی در فرمیهن در وضعیت مطلوبی نمی باشد. بین مولفه های نظارت و توامندی بیشترین ارتباط و بین مشارکت و توامندی کمترین ارتباط در دانش بومی منطقه وجود دارد بنابراین فرضیه تحقیق رد می گردد.
۵.

پیش بینی و بررسی آینده ی تغییرات آب و هوایی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دما بارش مدل Lars مدل گردش عمومی جو من-کندال تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۱
این مقاله با هدف پیش نگری روند تغییر اقلیم در شهر تهران نوشته شد. در این مقاله وضعیت بارش و دمای ( حداقل و حداکثر)تهران در ایستگاه های سینوپتیک ژئوفیزیک، شمیرانات و مهرآباد طی دوره (1992 تا 2018) بررسی و برای شناسایی وجود جهش و آشکارسازی سالهای رخداد جهش از آزمون ناپارامتریک من کندال استفاده شد. همچنین برای پیش یابی تغییرات عناصر اقلیمی در تهران از داده های cmip5 و مدل Lars برای سه سناریوی RCP2.6,RCP4.5,RCp8.5، بهره گرفته شد. نتایج حاصل از بررسی روند سری زمانی دما و بارش سه ایستگاه مورد بررسی شهر تهران، با استفاده از آزمون تحلیل روند من کندال، نشان داد که در مورد هیچ کدام از فاکتورهای اقلیمی در سه ایستگاه مورد بررسی، تغییر معنی داری در سطح اطمینان P_value = 0.05رخ نداده است. اما جهش ها و نوسانات سالانه زیادی در سری زمانی دما و بارش ایستگاه ها مشاهده شد. همچنین نتایج حاصل از پیش یابی پارامترهای اقلیمی دمای حداقل، حداکثر و بارش در منطقه مورد بررسی نشان داد که، دمای حداقل و حداکثر تا سال 2050 نسبت به دوره پایه (1992 تا 2018) در هر سه خط سیر انتشار دی اکسید کربن RCP2.6,RCP4.5,RCp8.5، بصورت معنی داری در هر سه مورد مطالعه افزایش خواهد یافت. اما بارش در سال 2050 نسبت به دوره پایه سالهای 1992 تا 2018 در هرسه خط سیر انتشار دی اکسید کربن میزان بارش بصورت معنی داری در هر سه ایستگاه به میزان 7/1 میلیمتر در ماه کاهش خواهد یافت.
۶.

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی براساس شرایط اقلیم با روش ANP (مورد مطالعه: کلان شهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اقلیم معماری سطح بندی کلان شهر اهواز روش ANP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۷۷
هدف تحقیق حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی مراکز آموزشی براساس شرایط اقلیم با روش ANP بود. جهت گرداوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گرداوری داده ها بانک های اطلاعاتی مربوط به اقلیم شناسی در کلان شهر اهواز می باشد. جهت تعیین وزن هر یک از عوامل با توجه به نظرات خبرگان و ANP استفاده شد و با توجه به وزن هر یک نیز رتبه بندی عوامل صورت گرفت. یافته ها نشان داد در بین اوزان بدست آمده جلوگیری از نفوذ آلودگی با وزن (0.099)، ساعات آفتابی با وزن (0.097) و دسترسی با وزن نسبی (0.096) دارای بیشترین اوزان در بین زیر شاخص های بدست امده است که در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. سایر اوزان با توجه به وزن های بدست آمده در سایر رتبه ها واقع شدند.
۷.

شناسایی نواحی آسایش اقلیمی استان خوزستان به کمک تحلیل های چند متغیره و الگوی خودهمبستگی فضایی با تأکید بر معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کلمات کلیدی: منطقه آسایش اقلیمی تحلیل ممیزی و خوشه ای تحلیل فضایی موران و هات اسپات خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۸۱
در طول تاریخ بشریت انسان همیشه با تلاش و کوشش های خود برای رسیدن به آسایش و رفاه خود بارها همه سختی ها را تحمل کرده تا اینکه راهی برای رسیدن به آسایش خود را فراهم کند. از دیدگاه اقلیم، بیشترین تأثیر را عناصر دما، بارش ، رطوبت وتابش خورشید و باد بر احساس آرامش یا عدم آرامش می توانند داشته باشند که با توجه به شرایط اقلیمی در مناطق مختلف انتخاب نوع وتاثیر این عناصر بر افراد نیز متفاوت می باشد. هدف از این مطالعه بررسی و شناسایی منطقه آسایش اقلیم می باشد. برای این منظور داده های دما، بارش و رطوبت برای استان خوزستان از پایگاه داده ای شبکه اسفزاری طی دوره آماری 1965 تا 2014 استخراج گردیده است.دراین رویه ابتدا براساس توزیع احتمال شرطی حالت های مختلف دما، بارش و رطوبت برای منطقه با عدم آسایش اقلیمی طرح شده است در این مطالعه به شناسایی مناطق آسایش اقلیمی استان خوزستان به کمک تحلیل های چند متغیره (تحلیل خوشه ای و تحلیل ممیزی) والگوی خودهمبستگی فضایی (شاخص فضایی هات اسپات و شاخص فضایی موران) با تاکید بر معماری پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که براساس تحلیل چند متغیره و تحلیل های فضایی منطقه آسایش اقلیم بیشتر بخش های شمالی و شرقی استان خوزستان را در بر گرفته است با این وجود نواحی آسایش اقلیمی شناسایی شده به روش فضایی کمی محدودتر بوده است. همچنین نتایج حاصل از هر دو روش چند متغیره و تحلیل الگوی خودهمبستگی فضایی نشان داد که مساحت تحت پوشش آسایش اقلیم به سمت دوره های اخیر از روند کاهشی قابل توجهی برخوردار بوده است که این روند کاهش در تحلیل های خوشه ای ( از 60/23 درصد در دوره ی اول به 60/17 درصد در دوره ی پنجم )و ممیزی( از 97/26 درصد در دوره ی اول به 98/14 درصد دردوره ی پنجم )قابل توجه بوده است.
۸.

آسیب شناسی و ارائه راهبردهای تحقق الزامات استقرار زیرساخت داده مکانی (SDI) در مدیریت یکپارچه حریم کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت یکپارچه شهری حریم مناطق کلان شهری زیرساخت داده مکانی تحلیل تکافت (SWOT) روش فرآیند تحلیل شبکه (ANP)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۵
حریم های پیراشهری، بر اثر ناملایمات اقتصادی و مدیریتی، کیفیت مطلوب و زیست پذیری خود را از دست داده اند. امروزه، برنامه ریزی و سازمان یابی فضایی، بدون وجود سامانه های یکپارچه مکانی غیرممکن است. زیرساخت داده مکانی (SDI) می تواند، با ایجاد فراداده، استانداردسازی و تدوین سیاست های به اشتراک گذاری داده، منجر به مدیریت یکپارچه داده های مکان محور و کاهش موازی کاری در مدیریت یکپارچه حریم کلان شهر تهران شود. لیکن، عوامل متعدد درونی و بیرونی، اجرای آن را با مشکل مواجه ساخته اند. پژوهش پیشِ رو، با نگرشی آسیب شناسانه و بهره گیری از روش تکافت (SWOT) و روش فرآیند تحلیل شبکه (ANP)، با هدف یافتن راهبردهایی اثربخش برای تحقق الزامات استقرار SDI تعریف شد. این پژوهش کاربردی، ضمن تحلیل محتوای کیفی، با استفاده از نظرات خبرگان، میزان تأثیر هریک از عوامل درونی و بیرونی آسیب زا را در سه بُعد ساختاری، محتوایی و مدیریتی شناسایی و سپس، میزان اهمیت راهبردها را محاسبه نمود. سه راهبرد «1. پژوهش در جهت افزایش بهره وری در استقرار SDI، 2. استقرار ژئوپورتال به منظور ارتقای وضع موجود مدیریت داده ها، به دلیل تنوع داده های موضوعی حریم و 3. توسعه نیروی انسانی و بهره گیری از روش های نوین، درجهت کاهش اتلاف منابع مالی، در ایجاد سامانه های موازی و کم بازده»، مهم ترین راهبردهای منتج از این پژوهش شناخته شدند.
۹.

ارزیابی و سنجش میزان آمادگی نهادهای تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه حریم تهران در استقرار زیرساخت داده مکانی (SDI)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: زیرساخت داده مکانی مدیریت یکپارچه حریم مدل آمادگی زیرساخت داده مکانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۸۰
امروزه حریم پایتخت دچار تفرق های متعددی از نوع نهادی و ابزاری است. بدون تردید لازمه مدیریت فضایی وجود یک نظام پشتیبان تصمیم فضایی و پویایی و تعاملی بودن آن است. زیرساخت داده مکانی (SDI) یک نظام و رویکرد کارآمد در امر مدیریت اطلاعات مکانی است که در سال های اخیر نیز پیشرفت زیادی داشته است. پژوهش حاضر ضمن بازشناسی نهادهای تأثیرگذار در مدیریت یکپارچه حریم پایتخت به ارزیابی عوامل و معیارهای آمادگی استقرار زیرساخت داده مکانی می پردازد. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه و پرسشنامه و روش تحقیق استفاده از روش شاخص آمادگی SDI بوده است. 25 نهاد منتخب عمومی و دولتی در 16 معیار ارزیابی و شاخص آمادگی نهادی مورد ارزیابی و محاسبه شاخص آمادگی قرار گرفتند. به طور کلی دو عامل فناوری و اطلاعات در قیاس با سه عامل سازمانی، انسانی و مالی با چالش های کمتری در ایجاد زیرساخت داده مکانی مواجهند اما در مجموع تفاوت چندانی میان عوامل مشاهده نشد. در بررسی جزئی تر معیار سرمایه خصوصی و بازگشت سرمایه وضعیت چندان مناسبی در مقایسه با دیگر معیارها ندارند. همچنین در این تحقیق چهار نهاد در وضع آماده تر و سه نهاد ناآماده تر از سایرین برای ایجاد SDI تشخیص داده شدند. شاخص آمادگی در نهادهای ذی مدخل حریم پایتخت 47/0 محاسبه شد که کمی زیر حد متوسط قرار دارد. در پایان به منظور رفع موانع پیشنهادهایی با محوریت تقویت بخش خصوصی، افزایش آگاهی عمومی و مدیران، اصلاح نگرش حاکمیت و قدرت داده و گسترش فرهنگ اشاعه اطلاعات، ارتقاء همکاری های بین نهادی، تمرکز روی طرح های زیرساختی داده به جای ایجاد سامانه های ناکارآمد ارائه شد.
۱۰.

ارزیابی نقش دانش بومی در پایداری اقتصادی مناطق روستایی مورد: شهرستان فراهان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش دانش بومی در پایداری اقتصادی مناطق روستایی فرمهین فراهان انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و دارای ماهیت تحلیلی و از نظر روش، در گروه پژوهش کمی قرار دارد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS و مدل های تلفیقی ( FKOPRAS+FSORA )، استفاده شد. نتایج نشان داد، در بین مولفه های دانش بومی، تنها مولفه های توانمندی ها و دانش مردم با مقدار میانگین 38/3 و 01/3، مطلوب ارزیابی شد و سایر مولفه ها از جمله: مشارکت، ارتقاء زندگی، نظارت، اجتماعی، اقتصادی، به دلیل اینکه میانگین شان پایین تر از حد متوسط عدد (3)، می باشد، نامطلوب مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین نتایج نشان داد، میزان پایداری اقتصادی در فرمهین با مقدار میانگین های به دست آمده (پایین تر از حد متوسط عدد 3)، با سطح معناداری 000/0، کم و نامطلوب ارزیابی شده است، در این راستا، نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد بین دانش بومی و پایداری اقتصادی ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد، به طوری که بر اساس نتایج به دست آمده سهم مولفه مشارکت با مقدار ضریب بتای ( 453/1)، در پیش بینی تغییرات مثبت متغیر پایداری اقتصادی بیشتر از سایر مولفه های دانش بومی بود، و همچنین مولفه دانش مردم با مقدار اثر (160/0)، بیشترین تاثیر مستقیم را در پایداری اقتصادی این منطقه را دارد. در نهایت نتایج مدل های تلفیقی (کوپراس فازی و سوارا فازی) نشان داد، از بین شاخص های اقتصادی، اشتغال و درآمد با مقدار امتیاز 14/70، بیشترین میزان تاثیرپذیری را از دانش بومی در فرمهین به خود اختصاص داده است.
۱۱.

نقش جزیره گرمایی در روند تغییرات دمایی منطقه یک شهری تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تغییرات دمایی جزیره گرمایی پوشش گیاهی منطقه 1 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۱۸۴
تحقیق پیش رو با هدف بررسی نقش جزیره گرمایی در روند تغییرات دمایی منطقه یک شهری تهران طی سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ میلادی معادل سال های ۱۳۸۹ و۱۳۹۷ می باشد، برای سنجش تغییرات، پنج نقطه بر روی نقشه منطقه ۱ و نواحی ۸گانه آن مشخص شد. سپس ماه میانی هر فصل از سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ برای بررسی انتخاب گردید. برای تحلیل جزیره گرمایی و اثرات ساخت وساز شهری بر تشدید این پدیده از داده های ماهواره ای لندست ۸ استفاده شد. اطلاعات دمای حداکثر، شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی، و دمای سطح زمین استخراج گردید. این پژوهش نشان می دهد که سطح پوشش گیاهی در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۰ کاهش شدیدی داشته است، به طوری که سبب تغییرات دمایی و همچنین ایجاد جزیره گرمایی در سال های اخیر در منطقه شده است. افزایش دما در دماهای صبحگاهی و ظهر گاهی در تمام ماه های انتخابی از چهارفصل سال مشاهده می شود. درعین حال مقدار افزایش در دماهای کمینه بیشتر از دماهای بیشینه بوده است.
۱۲.

تحلیل ساختاری مولفه های موثر بر توسعه روستایی با تاکید بر اقتصاد غیررسمی در استان کردستان (مطالعه موردی: مناطق روستایی مرزی شهرستان های مریوان و بانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد غیررسمی توسعه روستایی روستاهای مرزی معادلات ساختاری استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۹۰
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش اقتصاد غیررسمی در توسعه روستایی روستاهای واقع در مناطق مرزی شهرستان های بانه و مریوان با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی ساکنان نواحی روستایی واقع در دو شهرستان بانه و مریوان، در دهستان های مرزی این شهرستان ها که به صورت مستقیم با مرز در ارتباط هستند، می باشد. لذا، چهار دهستان در شهرستان بانه و دو دهستان در شهرستان مریوان هدف نهایی مطالعه حاضر بوده واز بین روستاهای این دهستان ها، 27 روستا که در فاصله ی حداکثر 30 کیلومتری مرز واقع شده اند مورد مطالعه قرار گرفته اند. براساس آخرین آمارگیری نفوس و مسکن (1395)، 9788 خانوار در روستاهای هدف پژوهش ساکن هستند. نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند(370 سرپرست خانوار).ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS وAMOS انجام شده است. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، مولفه های کیفیت زندگی (409/0= γ، 51/4 = Z)، زیست-محیطی (36/0= γ، 39/5 = Z)، مهاجرت (64/0= γ، 25/8 = Z)، توانمدی اقتصادی (41/0= γ، 64/5 = Z) و کیفیت کالبدی فضایی روستا و مساکن آن (39/0= γ، 25/5 = Z) تبیین کننده ی 68 درصد از تغییرات پراکنش توسعه روستایی هستند.
۱۳.

بررسی مخاطرات دما در استان کرمانشاه با تأکید بر یخبندان و امواج سرمایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی فضایی دمای حداقل دمای حداکثر شاخص های حدی من- کندال RclimDex

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۶
هدف از این مطالعه بررسی شاخص های حدی دما در استان کرمانشاه است. برای این منظور، از داده های روزانه دمای 19 ایستگاه سینوپتیکی از بدو تأسیس تا 2018 و نمایه های حدی دما استفاده شده است. با بررسی های انجام شده، مشخص شد شاخص های یخبندان و امواج سرمایی بالاترین همبستگی را با سایر شاخص ها دارند. از این رو، شاخص های یاد شده شاخص های نماینده درنظر گرفته شد و بررسی روند و نیز الگوی خودهمبستگی فضایی برای این شاخص ها انجام گردید. برای بررسی روند از روش من - کندال و برای الگوی خودهمبستگی فضایی از شاخص فضایی G* بهره گرفته شد. نتایج نشان داد شاخص یخبندان در نواحی مرتفع شرقی در تداوم های 1 تا 6 روزه فراوانی بیشینه داشته و در نواحی کم ارتفاع جنوب غربی روند افزایشی دارد. شاخص امواج سرمایی نیز در نواحی شرقی بیشترین فراوانی را در همه تداوم ها داشته و در قسمت هایی از استان روند افزایشی را نشان می دهد. نتایج الگوی خودهمبستگی فضایی شاخص G*نشان داد که الگوی خودهمبستگی فضایی مثبت امواج سرمایی و یخبندان نیز بیشتر در نواحی مرتفع شرقی استان مشاهده شده است. الگوی خودهمبستگی فضایی منفی بیشتر در نیمه غربی استان یعنی نواحی مرزی عراق تشکیل شده است که این امر بیانگر نقش توزیع ارتفاعات زاگرس در تشکیل الگوی خودهمبستگی فضایی یخبندان در سطح استان است.
۱۴.

اولویت بندی زمین های قهوه ای جهت بازآفرینی شهری پایدار، (مورد مطالعه: محلات همجوار محور فدائیان اسلام منطقه 16 تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اراضی قهوه ای بازآفرینی شهری پایدار تکنیک آراس مدل انتروپی شانون محور فدائیان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۱۲۵
امروزه توسعه شهری بیش از هر زمانی نیازمند رویکردهایی است که بتواند بر مشکلات متعدد شهری و وارد ساختن فضاهای متروکه و بلااستفاده که بخش قابل ملاحظه ای از شهرها را به خود اختصاص داده و دارای ارزش زیادی هستند، به فضاهای پویا فائق آید. قلمرو مطالعاتی این تحقیق سه محله همجوار با محور فدائیان اسلام تهران از منطقه 16 است که علاوه بر دارا بودن اراضی قهوه ای بسیار، در پهنه تجارت جهانی نیز قرار گرفته اند که می تواند این محدوه را تبدیل به یک دارائی ارزشمند برای شهر تهران گرداند. بعد از شناسایی هر سه محله و شناسایی اراضی قهوه ای در آنها این محلات بر اساس معیارهای بازآفرینی شهری پایدار به کمک تکنیک آراس اولویت بندی شدند. نتایج حاکی از آن است که محله شهرک شهید بعثت با درجه مطلوبیت 993/0 رتبه اول، محله علی آباد جنوبی با درجه مطلوبیت 533/0 رتبه دوم و محله باغ آذری با درجه مطلوبیت 264/0 رتبه سوم را جهت بازآفرینی پایدار شهری دارا هستند. در انتها به دلیل وجود چالش هایی در بازآفرینی زمین های قهوه ای در پاکسازی و توسعه مجدد آنها، استراتژی کاتالیزور یا محرک توسعه شهری که ابزاری در درون استراتژی بازآفرینی شهری است جهت برونرفت از این مشکلات پیشنهاد شده است.
۱۵.

تحلیلی بر اقتصاد غیررسمی در توسعه اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اقتصاد غیررسمی اقتصاد روستایی مناطق مرزی روستاهای مرزی کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۰
مناطق مرزی به دلیل تماس با محیط های متنوع بیرونی، از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و آسیب پذیری و تهدیدات مختلف، اهمیت ویژه ای در فرایند برنامه ریزی توسعه و آمایش سرزمین به این مناطق مرزی داده است که در صورت غفلت از آن به طورجدی شاهد چالش های عمده ای خواهند بود. در این راستا هدف پژوهش حاضر نقش اقتصاد غیررسمی در توسعه اقتصاد روستایی استان کردستان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی ساکنان نواحی روستایی واقع در که در دهستان های مرزی استان کردستان که به صورت مستقیم با مرز در ارتباط هستند، می - باشد؛ لذا، 14 دهستان در شهرستان های بانه مریوان، سقز و سروآباد هدف نهایی مطالعه حاضر بوده و از بین روستاهای این دهستان ها، 27 روستا که در فاصله حداکثر 50 کیلومتری مرز واقع شده اند موردمطالعه قرار گرفته اند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج نشان داد ساکنان روستاهای مناطق مرزی مد نظر، با اشتغال در بخش غیررسمی موافق بوده و به رضایت خویش از این نوع اشتغال عنوان کرده - اند.
۱۶.

امکان سنجی نواحی مستعد کشت زعفران در نواحی روستایی استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد روستایی کشت زعفران استعداد نواحی روستایی استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۳۰۷
بخش کشاورزی نقش اساسی در حیات اقتصادی و سیاسی روستاهای استان کردستان دارد. از این رو استفاده درست و بهینه از اراضی کشاورزی نیازمند ارزیابی دقیق این منابع است. ارزیابی توان اراضی جهت کشت و ترویج محصولات جدید، اولویت راهبردی جهت افزایش رفاه ساکنین مناطق روستایی و بهینه سازی مصرف منابع است. فقر اقتصادی حاکم بر روستاها و خشکسالی های أخیر، لزوم ترویج کشت های با نیاز آبی کم، همچنین شرایط اقلیمی زمینه توسعه و ترویج این گونه کشت ها را در منطقه فراهم کرده است و امید است با ترویج و گسترش آن، زمینه تقویت بنیان های اقتصادی و اجتماعی مردم در آینده فراهم شود. زعفران به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی، نیاز آبی کم، قابلیت نگهداری بالا، عدم فسادپذیری و اثرات اشتغال زایی و درآمدزایی بالا، می تواند نقش حیاتی در توسعه روستایی استان را به عهده بگیرد. در این مطالعه به پهنه بندی اراضی مستعد کشت زعفران در سطح استان کردستان پرداخته شده است. برای این منظور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP)( و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، که پس از تهیه لایه های اطلاعاتی مورد نظر و وارد ساختن این لایه ها در محیطGIS و بهره گیری از نظر متخصصین، ماتریس اولیه و نرمال برای تعیین وزن نسبی لایه ها تکمیل شده و سپس مراحل مختلف از جمله وزن دهی لایه ها و همپوشانی آنها انجام شده و سرانجام نقشه نهایی مناطق مستعد کشت زعفران در استان کردستان ترسیم گردید. یافته ها نشان می دهد شرق، شمال شرق و جنوب شرق استان کردستان (شهرستان های بیجار، قروه و دهگلان) با 549 روستا در 26 دهستان، با 9124 بهره بردار و در مساحتی بالغ بر 49729 هکتار زمین زراعی آبی شرایط مناسبی برای کشت زعفران دارد. بر اساس نقشه نهایی حدود 4538.8 کیلومترمربع معادل (16.21 درصد) از مساحت استان شرایط بسیار مناسبی برای کشت زعفران دارند و مناطق خوب 19.30 درصد، مناطق متوسط 31.71 درصد، مناطق ضعیف 19.36 درصد و مناطق نامناسب 13.42 درصد، در مرحله ی بعد قرار دارند.
۱۷.

واکاوی خشک سالی هواشناسی با شاخص اصلاحی SPI در اقلیم خشک (مطالعه موردی: مرکز، جنوب، و شرق ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقلیم خشک شاخص اصلاحی EP-SPI شاخص بارش استاندارد شاخص بارش مؤثر استاندارد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۸
هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی شاخص استاندارشده بارش (SPI) و اصلاح این شاخص در مناطق خشک مرکز، جنوب، و شرق ایران است. در ای ن پژوهش از داده های آماری 26 ایستگاه سینوپتیک با دوره آماری سی سال به بالا (1364-1398) استفاده شد. به منظور دخالت دادن تأثیر زمانی بارش، شاخص اصلاحی EP-SPI ارائه شده است که در آن داده های بارش ماهانه نخست با تابع EPI میرا شده است. به عنوان ورودی از برنامه SPIGenerator در بازه زمانی دوازده ماهه استفاده شد؛ بدین ترتیب، اثر بارش های قدیمی تر کاهش یافته و شاخص برآورد بهتری از خشک سالی ارائه می نماید. وقوع بارش بیش از نرمال، پیش از شروع دوره خشک، می تواند مقدار شاخص SPI را، با وجود رخداد خشک سالی، نرمال یا حتی ترسال نشان دهد. مطابق بررسی انجام گرفته، بیشترین اختلاف دو روش معادل چهار سطح جابه جایی شاخص خشک سالی از ترسال بسیار شدید به خشک سالی خفیف بوده است. در این تحقیق مشخص شد که 9 / 8 درصد از وقایع خشک سالی دوازده ماهه از دید شاخص SPI مخفی مانده است. کارایی روش EP-SPI برای آشکارسازی خشک سالی در بازه دوازده ماهه، با تصاویر NDVI در تاریخ های نظیر مورد ارزیابی قرار گرفت و نشان داد که تطابق بهتری نسبت به  SPIدارد.  
۱۸.

تحلیل زمانی – مکانی تاوه قطبی و نقش آن در وقوع روزهای بارش سنگین و فراگیر حوضه آبریز قره سو در استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بارش سنگین تاوه قطبی ناوه حوضه قره سو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۵۹۱
در پژوهش حاضر به تحلیل زمانی – مکانی تاوه قطبی و نقش آن در وقوع روزهای بارش سنگین حوضه آبریز قره سو پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا با روش صدک 95 درصد روزهای بارش سنگین حوضه استخراج شد. سپس با در نظر گرفتن شرط فراگیری، 79 روز بارش سنگین و فراگیر طی دوره آماری 1979-2015 تعیین شد. در ادامه با در نظر گرفتن پربندهای معرف تاوه قطبی در نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال موقعیت تاوه در هر یک از روزهای بارش سنگین بر مبنای بیشترین گسترشی که بر روی پهنه همدید داشته، شناسایی گردید. تحلیل همدید موقعیت زمانی و مکانی تاوه قطبی طی روزهای منتخب بارش سنگین و فراگیر نشان می دهد که 4 الگو طی 79 روز بارش سنگین قابل شناسایی است. موقعیت و تمرکز الگوهای تاوه در هر یک از فصول، تغییر پیدا کرده اند. به نحوی که کمترین نفوذ تاوه طی فصل پاییز و بیشترین نفوذ در فصل زمستان دیده می شود. در تمامی موارد روزهای بارش سنگین و فراگیر در اثر قرارگیری ناوه حاصل از تاوه قطبی بر روی منطقه مورد مطالعه می باشد که همزمان استقرار بندالهای عظیم رکس و امگایی بر روی اروپا است. بیشترین ارتباط بین عرض جغرافیایی تاوه و شدت بارش در الگوی سوم (دریای سرخ تا غرب خلیج فارس) که بیشترین نفوذ تاوه بر روی منطقه صورت گرفته، دیده می شود. در هر یک از موقعیت های مکانی تاوه، موقعیت، امتداد و عمق ناوه نیز متغیر شده است. به نحوی که بهترین موقعیت و بیشترین اثرگذاری تاوه در الگوهای سوم و چهارم که ناوه های حاصل ازتاوه بیشترین عمق و گستردگی را بر روی منابع آبی مجاور دارند، رخ داده است.
۱۹.

بررسی ویژگی های شهر پاک برگرفته از فرهنگ و شاخصه های شهر اسلامی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخصه های شهر اسلامی شاخصه های فرهنگی و هویتی شهر تهران ویژگی های شهر پاک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۲۷۳
یکی از مظاهر اسلام را می توان در شکل گیری شهرها در دوران مختلف تاریخی برشمرد. در این تحقیق سعی بر آن شده است که احکام مرتبط با شکل گیری شهرها بصورت موردی و از نگاه سنت ، سیره و جریانات فرهنگی و اجتماعی در شهر تهران بررسی گردد، از این رو برای رسیدن به این هدف دو پرسش مطرح می گردد:1-شهر تهران از نظر شاخصه های علمی فرهنگی و هویتی ،مطرح شده در چهارچوب نظری شهر اسلامی در چه وضعیتی قرار دارد؟2-کدامیک از شاخصه های برنامه ریزی شهر اسلامی در تهران معاصر نقش موثرتری را ایفا می نماید؟روش تحقیق در پژوهش حاضر در بخش نخست عمدتا از نوع توصیفی – تحلیلی است که در آن با مطالعه ی ویژگی ها و شاخصه ها ی شهر اسلامی ، شاخصه ها و مبانی فرهنگی و هویتی استخراج شده است. در گام دوم مطالعات عمدتا بصورت میدانی می باشدکه از طریق تدوین پرسشنامه هایی که از مطالعات مبانی نظری و ادبیات موضوع تدوین شده است ، از طریق کارشناسان مرتبط با این حوزه مورد ارزیابی قرار میگیرد. در مرحله آخر نتایج حاصل از پرسشنامه ها تحلیل شده و در گام بعدی به بررسی کیفی اصول و مبانی شهر پاک ، مستخرج از شاخصه های شهر اسلامی پرداخته می شود . جهت تدقیق تحقیق مکان مورد مطالعه شهر تهران در نظر گرفته شده است . نتایج حاصل از تحقیق نمایانگر فاصله معنادار وضعیت موجود شهر تهران با شاخصه های شهر اسلامی می باشد .
۲۰.

تحلیل پتانسیل سیل خیزی حوضه آبریز قره سو در استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیل خیزی سامانه اطلاعات جغرافیایی تحلیل سلسله مراتبی قره سو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۲۱۷
سیلاب یکی از بزرگ ترین مشکلات جهانی است به طوری که با افزایش شدت و فراوانی سیل، نگرانی های جهانی در خصوص افزایش مرگ ومیر و ضررهای اقتصادی ناشی از سیل افزایش یافته است. در این تحقیق با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تصاویر ماهواره ای، داده های ایستگاه سینوپتیک، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش تلفیق لایه ها (WLC) پتانسیل سیل خیزی حوضه آبریز قره سو مدل سازی شده است. نقشه نهایی خطر سیل خیزی بر پایه ترکیبی از عوامل و عناصر اقلیمی و فیزیکی یعنی 10 عامل پوشش گیاهی، ارتفاع، مسیل سیلابی، زمین شناسی، کاربری اراضی، بارش، فاصله از رودخانه، شیب، خاک و تراکم زهکشی تهیه شد. وزن هر یک از معیار ها با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و جهت مدل سازی فضایی و تلفیق لایه ها برای تهیه نقشه پتانسیل سیل خیزی از روش ترکیب خطی وزن دار (WLC) استفاده گردید. نتایج حاصل از پهنه بندی ریسک سیل خیزی نشان داد که طبقه 4 به عنوان رده ای با خطر زیاد با 7/21 درصد و طبقه 5 نیز با پتانسیل سیل خیزی خیلی زیاد با 4/8 درصد، بیشتر در مناطق کوهستانی شمال و مرکز منطقه واقع هستند که در مجموع حدود 31 درصد از محدوده حوضه آبریز را پهنه های سیل خیز خطرپذیر زیاد تا خیلی زیاد در بر گرفته است و به دلیل اینکه بیشترین نقش را در تولید رواناب دارند، باید از نظر مدیریت آبخیز داری موردتوجه ویژه باشند. طبقات یک تا سه با پتانسیل سیل خیزی کم تا متوسط با قرارگیری در مناطق کم ارتفاع، دامنه و دشت های مرکز، جنوب و غرب حوضه قرار گرفته اند و بیش از 69 درصد از منطقه را در بر گرفته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان