حسن بیک محمدی

بافت فرسوده و قدیمی شهری عمدتاً به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی در شهر، دارای اهمیت خاصی است. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی بافت فرسوده شهر آمل جهت افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین این بافت است. از نظر قلمرو زمانی بین سال های 2014 و 2015 است. از روش های توصیفی، اسنادی و همبستگی در این پژوهش کاربردی استفاده شده است. از پرسشنامه کارشناسی و پرسشنامه مردمی، نقشه محلات، منابع کتابخانه ای و همچنین بازدید میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر از کارشناسان مربوطه می باشد. با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری، نتایج حاصله از پرسشنامه ها مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به نتایج آنالیز SWOT و ارزیابی های آماری، راهبردها ارائه شده و پیشنهاد گردید که از روش داوطلبانه و تنظیم دوباره زمین در ساماندهی بافت فرسوده استفاده گردد.

شهر اصفهان به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی؛ قدمت تاریخی؛ جاذبه های متنوع گردشکری هموراه مورد توجه سیاحان و گردشگران است. این شهر پیوسته بعنوان یکی از قطب های بزرگ گردشگری ایران؛ با داشته های فراوان تاریخی؛ فرهنگی؛ اجتماعی؛ هنری؛ صنایع دستی؛ طبیعی و ... میزبان خوبی برای گردشگران داخلی و خارجی بوده است؛ ولی بعلت ضعف مدیریت و برنامه ریزی؛ عدم امکانات مرتبط با صنعت گردشگری خلاق فرهنگی متأسفانه تاکنون نتوانسته است آنگونه که شایسته است؛ از نظر جذب جهانگردان و کسب درامد ارزی موفق باشد. هدف این پژوهش تحلیل ارزیابی شاخص های گردشگری فرهنگی در توسعه گردشگری اصفهان است.  نوع تحقیق با توجه به هدف کاربردی- توسعه ای و از نظر ماهیت و روش توصیفی؛ تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از روش های اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل گردشگران شهر اصفهان است شامل دو گروه خُبرگان و جهانگردان بوده؛ خُبرگان بعلت تعداد کم همه شمارش شده اند؛ اما تعداد نمونه گردشگران؛ با استفاده از فرمول کوکران؛ تعداد و حجم نمونه افراد مورد مطالعه برابر با 384 نفر تعیین گردیده است؛ بمنظور تجزیه و تحلیل تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS ، Arcgis و همچنین تحلیل ساختاری بهره گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد به ترتیب شاخص های فرهنگی؛ هنری؛ اجتماعی و زیستی در جذب گردشگران فرهنگی از اهمیت بیشتری برخوردار است و اولویت برنامه ریزی توسعه گردشگری شهری بایست بر این اساس آنها صورت گیرد و پتانسیل های بالایی برای توسعه گردشگری فرهنگی دارد.

در پی تحول در شیوه زندگی، نیاز به خدمات گوناگون نیز افزایش یافته و جهت مطابقت با شرایط جدید و دست یابی به توسعه ای پایدار، ساماندهی بافت های فرسوده اهمیت بیشتری می یابد. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی کالبدی، فرهنگی- اجتماعی بافت فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری در شهر آمل می باشد. از نظر قلمرو زمانی، مطالعه در این محدوده در سال های1393و 1394 است. در این پژوهش کاربردی و توسعه ای از روش های توصیفی، اسنادی و همبستگی استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر کارشناسان مربوطه می باشد. به منظور گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه ها، نقشه محلات، منابع کتابخانه ای و همچنین بازدید میدانی استفاده شده است. نتایج جمع آوری شده از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSSو آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و  از نتایج پرسشنامه کارشناسی در تکنیک SWOT بهره برده شده است. بنابراین با توجه به نتایج حاصله از تحقیق، الگوی پیشنهادی مداخله با تکیه بر توسعه پایدار شهری ارائه گردیده است.

فرهنگ پایه رفتارهای انسانی به شمار می رود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان است. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، علاوه برنابرابری های ناحیه ای، نوعی هماهنگی اجتماعی نیز مشاهده می شود. این نابرابری ها با شدت و ضعف در نواحی مختلف این کشورها وجود دارد. در این مقاله کوشش شده است که با استفاده از 15 شاخص فرهنگی و مدل TOPSIS ، بیست و نه شهرستان استان فارس مورد ارزیابی قرار گیرند. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی با رویکرد توسعه ای است و اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. از مهمترین نتایج این تحقیق به نابرابری و اختلاف بسیار زیاد شاخص های مورد نظر در سطح شهرستان های استان فارس می توان اشاره نمود، به طوری که شهرستان شیراز با امتیاز اولویت 9542/0 در سطح فرابرخوردار قرار دارد و بیست و هشت شهرستان دیگر استان فارس با فا صله بسیار زیاد نسبت به شهرستان مذکور قرار گرفته اند؛ لذا توجه به برنامه ریزی فضایی و ارایه راهبردهای صحیح و اجرایی در راستای نیل به توسعه و پیشرفت متعادل منطقه ای، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

امروزه روند گردشگری از شکل انبوه به الگوه های فرد گرایانه تغییر یافته است و گردشگران به انعطاف پذیری و تجارت معنادار اولویت بیشتری می دهند؛ گردشگری خلاق مبحثی جدید و مورد توجه در حوزه گردشگری است و نقشی اساسی در رشد و توسعه گردشگری دارد؛ گردشگری خلاق نوعی گردشگری است با تأثر کامل از حوزه های فرهنگی یک جامعه است؛ در همین راستا؛ مقاله حاضر به ارزیابی قابلیت های شهر خلاق اصفهان جهت گردشگری فرهنگی پرداخته است؛ روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی؛ اسنادی؛ تحلیلی و پیمایشی و نوع آن کاربری - توسعه ای است؛ اطلاعات به دو صورت اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه و مصاحبه) جمع آوری شده است؛ جامعه آماری این پژوهش دو گروه جداگانه را شامل می شوند؛ گروه اول شامل گردشگران خارجی شهر اصفهان، که در سال 1397 حدوداً 360000 نفر می باشد؛ گروه دوم؛ شامل کارشناسان؛ خبرگان و متخصصان صنعت گردشگری در سازمان ها و دانشگاه های مختلف شهر اصفهان برابر 50 نفر محاسبه و داده های حاصل از آن با استفاده از آزمون های تحلیل عاملی و T تک نمونه ای با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است؛ نتایج تحلیلی نشان می دهد؛ 66 متغییر اولیه گردشگری فرهنگی در این پژوهش؛ به سه عامل؛ جذابیت های هنری؛ جذابیت های فرهنگی و جذابیت های اجتماعی و زیستی و نتایج تحلیل عاملی و یافته ها در فرضیات اول و دوم بیانگر تفاوت معناداری وجود دارد(05/0 >000= Sig) در فرضیه سوم با استفاده از مدل های عاملی مرتبه دوم که در آن تعدادی از متغیرهای پنهان، متغیر پنهان دیگری را اندازه گیری می کند؛ نتیجتا از بین شاخص های گردشگری فرهنگی شاخص جذابیت های فرهنگی با ضریب 85/0 بیشترین اثر را در توسعه گردشگری اصفهان را دارد بعد ار این شاخص، شاخص هنری با ضریب 76/0 با اثر بیشتری نسبت به شاخص های زیستی و اجتماعی با 46/. در توسعه گردشگری شهر اصفهان مؤثر می باشد؛ در تحلیل و تفسیر شاخص ها می توان گفت که تعداد پارامترهای آزاد برای تدوین مدل که مقدار آن پیش فرض ۳۶ می باشد